İnsanlık tarihi, 10 ila 12 bin yıl evvel avcı-toplayıcılıktan tarıma geçişle birlikte dönüm noktasına ulaştı. Tarıma geçişin bugünkü Anadolu topraklarında yaşandığı biliniyor.
Ancak bugüne dek, Anadolu’da tarıma başlayan birinci çiftçilerin kesin kökenleri meçhuldü. Yeni bir araştırmada ise genetikçiler, Anadolu’da ve etrafında en az 10 bin yıl evvel yaşamış 700 kişinin DNA’sını inceleyerek bu gizemi aydınlattı.
Buna nazaran birinci çiftçiler, Kuzey Mezopotamya ve Levant’tan göç edenlerle birlikte Anadolu yerlileriydi.
Harvard Üniversitesi’nden David Reich ve Iosif Lazaridis liderliğindeki araştırma grubu, çalışmada kullanılan iskelet örneklerini yaklaşık 4 yıl boyunca arkeologlar ve dilbilimcilerle birlikte çalışarak topladı.
Independent’ta yer alan habere nazaran bulgular, tarımı başlatan Anadoluların aslında yalnızca yerlilerden oluşmadığını, tıpkı vakitte dışarıdan gelen insanların bu dönüşümde büyük rol oynadığını gösterdi.
Diğer bir deyişle, yaklaşık 10 bin yıl evvel Anadolu’da buğday ekmeyi, koyun ve keçileri evcilleştirmeyi deneyen insanların hepsi, bölgede yaşayan daha evvelki avcı-toplayıcıların soyundan gelmiyordu.
İnsanların hayat şeklini, beslenme alışkanlıklarını ve birbirleriyle etkileşimini sonsuza dek değiştiren tarım ihtilalinin yaşandığı Neolitik Çağ’ın birinci devirlerinde Anadolu’ya iki kıymetli göç dalgasının olduğu saptandı.
İlki, 9 ila 11 bin yıl evvel Kuzey Mezopotamya’dan insanların gelmesiyle olmuştu. Reich, “Mezopotamya’dan gelen genetik katkı, örneklediğimiz tüm Çanak Çömlek Öncesi Neolitik Anadolu’da mevcut” dedi:
Ancak sırf Pınarbaşı’nda (Kayseri) çıkarılan, yaklaşık 15 bin 500 yıl evvel yaşamış bir Epipaleolitik bireyde bunların genleri yoktu. Bu, Anadolu yerlisi olan tek avcı-toplayıcı data noktamızdı.
İkinci göç dalgası ise Levant’a işaret ediyordu. Levant, tarihte Akdeniz’in doğu kıyılarındaki geniş bir araziyi tanımlamak için kullanılıyor. Kesin hudutları belirli olmayan bu bölge birçok ülkeyi kapsasa da araştırma grubu asıl göçün bugünkü Suriye ve Irak’tan geldiği görüşünde.
Araştırmacılar, bu bulgular ışığında Anadolu’nun birinci çiftçilerinin üç farklı avcı-toplayıcı atalara sahip olduğu sonucuna vardı: Anadolu, Mezopotamya ve Levant.
Ekip, Ortadoğu’da örneklenen tüm Neolitik genlerinin aslında bu üç kaynağın karışımı olduğunu belirtti.
Reich, “Aslında muhtemelen daha karmaşık” diye konuştu:
Ama en temelde Anadolu’nun birinci çiftçilerini bu üç kaynak popülasyonun farklı oranlarda karışımı olarak tanımlayabiliriz.