İktidar, yarattığı ekonomik kriz, yolsuzluk ve rüşvet savlarıyla kaybettiği oyları geri alabilmek ve önümüzdeki seçimi de kazanabilmek için atılım üstüne atılım yapıyor.
CHP Önderi Kemal Kılıçdaroğlu ve GÜZEL Parti Önderi Meral Akşener’in ekonomik ve toplumsal meselelerle ilgili gündeme getirdikleri tahlil tekliflerini bir bir hayata geçiren iktidar, son olarak “yüzyılın projesi” dediği toplumsal konut projesini açıkladı.
Açıklamayı şahsen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan yaptı.
Erdoğan, 81 ili ve ilçeleri kapsayacak halde, 2023-2028 yılları ortasında tamamlanacak, toplam 500 bin konut, 250 bin arsa ve 50 bin iş yeri yapılacağını ilân etti. Birinci etapta 250 bin konut, 250 bin arsa ve 10 bin iş yeri yapılacak.
Projenin zamanlaması çok dikkat cazip.
Normal vaktinde yapılacak bir seçime 10 ay üzere bir müddet kalmışken, evsiz vatandaş bu toplumsal konutlardan edinebilmek için başvuracak, temel Aralık ayında atılacak, birinci meskenler iki yıl içinde tamamlanacak. Birinci etap konutların teslim edilmesi 2023 seçimlerinden sonraya kalıyor.
Bu durumda projenin evsiz vatandaşa bildirisi şu:
“2023 seçiminde AK Parti’ye oy vermezsen, meskeni alamazsın!”
Bu durumda kelam konusu proje “sosyal konut projesi” değil “siyasal konut projesi” oluyor.
İlk yıllarında iktidarın kent fakirlerine “ver oyu al kömürü,” “ver oyu al makarnayı” siyaseti artık “al evi” seviyesine çıkarılmış durumda.
Projenin bir seçim yatırım olduğuna kuşku yok.
Bu nedenle siyasal tarafı toplumsal istikametinin çok üzerinde.-
Projenin başlangıçta söylenmeyen sonradan yavaş yavaş ortaya çıkan şartlarına bakıldığında mesken sahibi olmayan fakir bölümleri mesken sahibi yapmaya yönelik toplumsal bir proje olduğunu da söylemek mümkün değil.
Sosyal devlet evsiz vatandaşlarını mesken sahibi yapacaksa bunu devlet imkanlarıyla yapar ve vatandaşa mali yük getirmez.
Oysa bu proje şartlarına baktığınızda fakir kesite konut sağlayacak bir proje değil. Muhakkak bir seviyenin üzerinde geliri olanların altından kalkabilecekleri bir proje.
Konutların fiyatları ve aylık taksitleri şöyle:
2+1 konut: 608 bin lira (2 bin 280 lira taksit, 240 ay vade)
3+1 konut: 850 bin lira (3 bin 187 lira taksit, 240 ay vade)
608 bin liralık meskenler için 60 bin lira, 850 bin liralık meskenler için de 85 bin lira peşinat yatırmak gerekiyor.
Asgari fiyatla çalışanların toplam çalışanlar içindeki hissesi yüzde 48’e yükselmiş durumda. Çalışanların neredeyse yarısı minimum fiyatla çalışıyor.
Asgari fiyat alan bir vatandaşın 5 bin 500 lirayla bu projeye girmesi neredeyse olanaksız. Konutu olmayan taban fiyatla kirasını ödeyecek, 2 bin 280 lira taksit ödeyecek ve 60 bin lira peşinat verecek ve kalan parayla geçinecek! Bu mümkün değil.
Geçinemeyen fakirlerle, taban ücretlilerin altından kalkamayacağı bu projeye toplumsal proje demek mümkün değil.
Ayrıca konut fiyatları ve taksitlerin sabit olmaması da çok önemli bir sorun.
Taksitler ve konut fiyatları memur maaşlarına yapılan artış kadar artacak.
Bu şarta nazaran uzmanların yaptığı hesap şöyle:
“Peşinat fiyatı 85 bin liralık Aralık 2022 taksit meblağı: 3 bin187 lira. 2023 yılının birinci 6 ayında ödediğiniz taksit fiyatı: 23 bin 904 lira. 2023 yılının ikinci 6 ayında ödeyeceğiniz taksit meblağı: 29 bin 880 lira. Toplam ödenen fiyat: 141 bin 971 lira. Meskeni satın aldığınız fiyat: 850 bin lira. Buna nazaran TOKİ’ye kalan borcunuz ve 2024 yılı ocak ayında, üzerine memur artırımı kadar tekrar artırım yapılacak olan konut ana borcunuz: 1 milyon 130 bin 572 lira.”
Ödedikçe artan bir borç.
Yirmi yılda hangi ölçüye çıkar, onu hesaplamak dahi mümkün değil.
Ayrıca TOKİ’nin sicili de çok inanç vermiyor.
2019 mahallî seçimlerinden evvel de iktidar 100 bin toplumsal konut muştusu vermişti. Bu meskenlerin ne kadarının yapıldığı şimdi aşikâr değil. Fakat daha temeli atılmamış olanlar var. Örneğin CHP milletvekili Ali Uzman Başarır’ın verdiği bilgiye nazaran, 2019 yılı Aralık ayında Muğla’da kurası çekilen, müracaat parası alınan TOKİ meskenlerinin temelini atmak şöyle dursun, yapılacağı arazi bile muhakkak değil!
Böyle örnekler çok.