Rusya’nın güç devi Gazprom’un işlettiği Kuzey Akım 1 ve 2 doğal gaz boru çizgilerinde yaşanan sızıntılar global seviyede doğal gaz fiyatlarının fırlamasına neden olurken, sabotaj ihtimali üzerinde duruluyor. Avrupa Birliği (AB) ve Kremlin birbirini itham ederken olayın gerisinde kimin olduğuna dair şimdi bir ispat bulunabilmiş değil. Sızıntının meydana geldiği bölge Danimarka’ya bağlı Bornholm Adası’nın açıklarında bulunuyor ve ülke kara sularının çabucak dışında milletlerarası sularda yer alıyor. Sabotaj ihtimalinin lisanlandırılmasının sebebi ise boru sınırlarının doğal kazalara karşı epeyce korunaklı olması. Sınırların epey güvenlikli bir biçimde inşa edildiği biliyor. Sızıntının bulunduğu bölgenin özelliği, muhtemel bir sabotajın hesaplı biçimde yapıldığı ihtimalini güçlendiriyor. Rusya Kuzey Akım-1’den gaz akışını geçtiğimiz aylarda büsbütün sona erdirmiş, Kuzey Akım-2 ise tamamlanmasına karşın işler duruma geçmemişti.
YÜKSEK GÜVENLİKLİ
Baltık Denizi’nin yaklaşık 100 metre derinliğinde bulunan boru sınırı; yere yakın bir arada yer alıyor. Boru çizgisinin etrafı 27 ila 44 mm kalınlığında çelik bir kasa ile sarılı. Bunun üzerinde de 60 ila 110 mm beton bir kaplama bulunuyor. Uzmanlar sızıntının yaşandığı bölgede Richter ölçeğine nazaran 2.3 büyüklüğünde bir şiddetin ortaya çıktığını tabir ederken, uzmanlar bunun 2. Dünya Savaşı’nda kullanılan büyük bir bombanın tesirine denk olduğunu belirtti.
KAFALARI KARIŞTIRAN CIA HABERİ
Sabotaj argümanlarının akabinde Alman Der Spiegel mecmuasının, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı CIA’in haftalar evvel Almanya’yı Baltık Denizi’ndeki gaz boru sınırlarına yönelik muhtemel hücumlar konusunda uyardığını belirten haberi başları daha da çok karıştırdı. Alman hükümeti yetkilileri mevzuyla ilgili açıklama yapmayı reddetti. CIA tezinden sonra ABD Lideri Joe Biden’ın 7 Şubat tarihinde yaptığı konuşmada Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi durumunda Kuzey Akım-2 boru sınırının ortadan kaldırılacağını söylemesi, yaşanan patlama ve sızıntının akabinde tekrar gündeme taşındı.
RUS DENİZALTILARI VE MAYIN İDDİASI
Sızıntıların bir patlama sonrası gerçekleşmiş olduğu gerçeğinden hareketle Batılı kaynaklar Rusya’yı suçlama yarışına girişti. Kaynaklar, Rus denizaltılarının gerçekleştirmiş olabileceğini lisana getirseler de, derinliğin nadiren 100 metreyi aştığı Baltık Denizi’nde böylesi bir operasyonun kullanımının çok gerçekçi olmadığını lisana getirerek denize kıyısı olan ülkelerin radarlarının bu durumu çarçabuk tespit edebileceği belirtildi. Dillendirilen öbür ihtimal ise bölgeye daha evvel yerleştirilen bir mayının patlamış olabileceği. Danimarka ve İsveç üzere kıyıdaş ülkelerin patlamaya ait soruşturma başlattığı açıklandı.
AB: KASITLI HAREKET SONUCU
AB ismine açıklama yapan AB Dış Münasebetler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de Baltık Denizi’ndeki boru çizgilerine verilen ziyan ve meydana gelen sızıntılardan telaş duyduklarını belirtti. “Bu olaylar tesadüf değil ve hepimizi etkilemektedir. Tüm bilgiler sızıntıların kasıtlı bir aksiyonun sonucu olduğunu göstermektedir” diyen Borrell, her türlü soruşturulmanın yapılacağı sinyalini verdi. Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen ise sabotaj ihtimalini araştırdıklarını söyledi. Öte yandan uzmanlar patlamanın yaşandığı noktanın Danimarka karasularının çabucak dışında gerçekleşmesinin sabotaj ihtimalini güçlendirdiğini belirtti.
LEH BAKAN’DAN ABD’YE TEŞEKKÜR
AB, üstü kapalı bir biçimde Rusya’yı suçlarken, mevzuyla ilgili en dikkat çeken reaksiyon ise Polonya’dan geldi. Eski Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski, Kuzey Akım’da meydana gelen gaz sızıntısının bir imgesini toplumsal medya hesabından paylaşırken, ‘Teşekkürler ABD’ yazdı. Sikorski daha sonra Lehçe bir tweet attı ve Kuzey Akım’a verilen zararın Rusya’nın Avrupa’ya gaz sağlamaya devam etmek istiyorsa “Ukrayna ve Polonya ile konuşması” manasına geldiğini söyleyerek ‘güzel hareket’ tabirini kullandı.
RUSYA: APTALCA SUÇLAMA
Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov, doğal gaz boru sınırlarındaki hasarların sabotaj nedeniyle yaşanmış olabileceğini belirterek, “Bu, acil araştırma gerektiren gibisi görülmemiş bir durum. Gelişmelerden dolayı son derece endişeliyiz” sözünü kullandı. Kendilerine yöneltilen suçlamaların aptalca olduğunu vurgulayan Peskov, bu türlü bir durumda kendilerinin de ziyanda olduğunu söyleyip “Biz de doğal gaz tedarik yollarımızı kaybettik” diye konuştu.
KULLANILAMAZ HÂLE GELEBİLİR
Analistler iki çizginin da bu kış boyunca kullanılamayacağından emin olduklarını bildirdi. Hasarın boyutuna bağlı sınırların kalıcı olarak kapanma riskinin de olduğu belirtilirken Danimarka Güç Kurumu, sızan gazın en az bir hafta daha denize karışmaya devam edeceğini açıkladı. Suya karışan gazın tutuşarak alev alma ihtimalinden de bahsedilirken gereken tedbirlerin alınması için çalışmaların sürdüğü aktarıldı.
Polonya: Rus gazı periyodu sona eriyor
Norveç doğal gazını Danimarka üzerinden Polonya’ya taşıyan Baltık boru sınırının resmi açılışında konuşan Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, “Gaz alanında haraç, tehdit ve şantajlarla işaretli Rusya hakimiyeti periyodu sona eriyor” dedi. Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda ise ülkesinin egemenliğinin güçleneceğinin altını çizerken Rus gazına olan bağımlılıklarının sona ereceği değerlendirmesinde bulundu.