Antalya’da Türkiye Güç Doruğu kapsamında düzenlenen ‘Enerji Arz Güvenliğinde Yeni Jenerasyon Termik Santrallerin Önemi’ başlıklı oturumda dünyada ve Türkiye’de kömür santrallerinin durumu ve geleceği masaya yatırıldı. Gazeteci Erdem Oğuz’un moderatörlüğünde düzenlenen panele EÜAŞ Genel Müdür Yardımcısı Feti Erbaş, Elektrik Üreticileri Derneği (EÜD) Lideri Cem Aşık, YK Güç Genel Müdürü M. Serhat Dinç ve İSKEN Genel Müdürü Sırrı Uyanık katıldı. KOVİD-19 salgını ve sonrasında başlayan Rusya-Ukrayna savaşının güç maliyetlerini önemli bir biçimde artırdığını, tüm dünyanın güç sorunu yaşamaya başladığını belirten EÜAŞ Genel Müdür Yardımcısı Feti Erbaş, Türkiye’nin aldığı tedbirler ve devletin uyguladığı sübvansiyonlarla bu maliyetlerin değerli bir kısmının vatandaşa yansıtılmadığını söyledi.
‘YERLİ KAYNAKLARIMIZIN POTANSİYELİNİ KULLANACAĞIZ’
EÜAŞ’ın da bu sübvansiyonlarda kıymetli bir rol oynadığını ve 2023 bütçesinde 145 milyar TL’lik bir takviye aldığını belirten Erbaş, “Enerji ve Alışılmış Kaynaklar Bakanımız Fatih Dönmez’in de konuşmasında belirttiği üzere, gayemiz 5 yıl içinde güç üretimindeki yerli kaynakların hissesini yüzde 50’ye ulaştırmak. Bunun için evvel yerli kaynaklarımızın potansiyelini kullanacağız. Akabinde da yeni teknolojilere yatırım yapacağız. Örneğin güç depolamayla ilgili olarak EPDK’ya 44 bin MW’lık bir müracaat yapıldı, bu da özel kesimde bir iştah olduğunu gösteriyor” dedi.
‘HEM MADENCİLİK HEM ZEYTİNCİLİK YAPIYORUZ’
Dünyada şu anda büsbütün etrafa zararsız denebilecek bir güç üretim usulü olmadığını belirten YK Güç Genel Müdürü M. Serhat Dinç ise rehabilitasyon çalışmaları ile termik santrallerin hem daha çevreci hem de verimli hale gelmesinin mümkün olduğunu belirtti. Yeniköy Kemerköy Termik Santralleri’nde başlatılan rehabilitasyon ve verimlilik çalışmalarıyla birlikte Avrupa Birliği bedellerinin altına indiklerini belirten Dinç, “Santrallerimizde rehabilitasyona başlamadan evvel uyguladığımız verimlilik çalışmalarıyla neredeyse 50 MW’lık bir HES’in ürettiği elektrik kadar üretimi artırdık. Ayrıyeten yaptığımız 280 milyon euroluk rehabilitasyonun akabinde da artık hem birebir kömürden çok daha fazla elektrik üretimi yapabiliyoruz hem de baca gazı ve emisyonlarda Avrupa Birliği standartlarının altına inmeyi başardık. Maden alanlarımızı da rehabilite edip tekrar tarıma ve ormana kazandırıyoruz. Örneğin şu anda 22 bin 100 zeytin ağacımız ve yılda 40 ton zeytin elde ediyoruz. Bu madencilik ve tarımın bir ortada yapılabileceğinin çok değerli bir örneği” sözlerini kullandı.
‘GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE ‘KÖMÜRDEN ÇIK’ DİYEN BATI, KÖMÜRE DÖNÜYOR’
Enerji krizinin Rusya-Ukrayna savaşından evvel de yaşandığını belirten İSKEN Genel Müdürü Sırrı Uyanık da konuşmasında dünyada kömürün hala çok değerli olduğunu lakin fiyatların giderek arttığını ve tedarik sorunu yaşandığını belirtti. Piyasadaki oynaklığın sürdüğünü Batılı ülkelerin gelişmekte olan ülkelere kömürden çıkış baskısı yaptığını söyleyen Uyanık, “Ancak kendileri kömüre dönüyor yani ‘siz kömürden çıkın, sizin kömürünüzü biz kullanalım’ diyorlar. Kömür evvelden hükümdardı yine krallığını kazandı” dedi. Dünyada kömürle ilgili çok değerli teknolojik gelişmeler olduğunu belirten Uyanık, Türkiye’deki yerli ve ithal kömür santrallerinin de bu teknolojilere uygulayarak hem daha verimli hem de çok daha çevreci üretim yapabileceğini belirtti.
‘ÇOK KIYMETLİ BİR KÖMÜR REZERVİMİZ KELAM KONUSU’
Kömürden elektrik üretiminin dünyada kıymetli bir hisseye sahip olduğunu söyleyen EÜD Lideri Cem Aşık ise şu anda 79 ülke kömürden elektrik üretiyor, toplamda 2 bin 100 GW’lık bir kömür potansiyeli olduğunu ve dünya çapında 2 bin 400 santral üretim yaptığını belirterek, “Türkiye’de ise toplam üretim portföyünde kömürün hissesi yüzde 20’lerde ve hala çok değerli bir kömür rezervimiz kelam konusu, bu ölçüsünde kıymetli bir kısmı elektrik üretiminde kullanılıyor” bilgisini verdi.
‘KÖMÜR, TÜRKİYE’NİN CARİ AÇIĞINI DÜŞÜRMEDE DEĞERLİ BİR ROLE SAHİP’
Şu anda birçok ülkenin kriz nedeniyle bilhassa doğal gaza bağımlılığı azaltmak için kömür santrallerinin üretimini artırdığını, devreden çıkarılan santrallerin yine çalıştırılmaya başlandığını söyleyen Aşık, şöyle devam etti: “Farklı ülkelerde yeni santraller yapıldığını görüyoruz. Türkiye’de bilhassa cari açığın azaltılması noktasında kömürün büyük bir ehemmiyeti var. Lakin santraller mevzuat nedeniyle birtakım zorluklar yaşıyor. Şu anki şartlar nedeniyle yeni santral üretimi epeyce maliyetli lakin var olan santrallerin hayatını sürdürmesi gerekiyor. Elimizdeki santrallerin sürdürülebilirliğin sağlanması gerektiğini düşünüyorum. Yeni santral yapma macerasıyla uğraşmak yerine, var olan santrallerin problemlerini çözerek, dönüşümlerini sağlayarak üretime devam etmeleri ülkemiz açısından çok kıymetli. Termik santrallerin teknolojileri konusunda kıymetli gelişmeler yaşanıyor, bunları uygulamamız hem kamuoyu algısı hem de mevzuat açısından kritik bir role sahip.”