DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş Sendikası’nın Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) haziran 2022 devrine ilişkin Enflasyon ve Kira Artışları Raporu yayımladı.
Raporda kira başta olmak üzere enflasyon sepetinde bulunan pek çok husus kümesinin hesaplanma formülleri nedeniyle Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) resmi enflasyonunun olması gerekenden daha düşük hesaplandığı belirtildi.
TÜİK’in Türkiye genelinde oluşturduğu örneklemden topladığı kira fiyatı bilgileri yüklü olarak yenilenen kontratlardan oluşuyor. TÜİK büyük oranda mevcut kiracıların kiralarındaki artışı takip ederken, emlak endeksleri piyasa bilgilerini kullanarak boşalan konutların kirasını takip ediyor.
Bu nedenle uzmanlar kira enflasyonunun hakikat hesaplanmadığını, bunun da genel enflasyonu aşağı çektiğini savunuyor. Ayrıyeten uzmanlar TÜİK’in enflasyon sepetindeki kimi eserlerin ağırlıklandırılmasının nedeniyle de enflasyonun olması gerekenden daha düşük çıkmasını sağladığı görüşünde.
TÜİK’E NAZARAN KİRALAR BİR YILDA YÜZDE 22,8 ARTMIŞ
BİSAM raporunda da kiracıların kiralık konut fiyatlarındaki yüksek artış yüzünden kâbus yaşadığı lakin TÜİK’in yıllık kira artış oranının yüzde 22,8 seviyesinde kaldığı belirtilerek “TÜİK’in enflasyon hesaplama metodu kiralardaki ani artışlara karşı son derece duyarsız” tespitinde bulunuldu.
TÜİK’in haziran ayı tüketici enflasyonu (TÜFE) datalarına nazaran gerçek kiralardaki yıllık fiyat artışı yüzde 22,8 ile yüzde 78,6 olarak açıklanan genel enflasyonun çok altında bulunuyor. Kiralardaki resmi artış ise enflasyonu aşağı çeken en değerli harcama kalemi durumunda.
Emlak endekslerine nazaran kiracının önemli bir fakirleşme tehdidi altında olduğunu belirten BİSAM raporunda, “TÜİK enflasyon hesaplama sistemini ve sepetini işçilerin problemlerine hassas hale getirmelidir” tabirleri yer aldı.
‘GERÇEK KİRA ENFLASYONU YÜZDE 92,5’
BİSAM hesaplamalarına nazaran, kiracıların enflasyonu tüketim harcama kalıbına ve TÜİK husus küme fiyatlarına nazaran yüzde 70 olarak görünüyor. Emlak endekslerine (Endeksa) nazaran ise kiralık konut fiyatları yüzde 155 oranında artmış durumda.
Buna nazaran bu süreçte oturduğu konuttan çıkmak, yeni bir konuta taşınmak zorunda kalan, mesken sahiplerinin tehditleri karşısında kirasını piyasa oranında artıranlar için ise enflasyon yüzde 92,5 seviyesinde.
Bununla birlikte raporda TÜİK’in enflasyon sepetindeki eserlerin yüküne da reaksiyon gösterildi.