Sigortalılık başlangıç tarihi ve hizmet tespitine yönelik davaların kamu tertibini ilgilendirdiğine dikkat çeken Yargıtay Hukuk Genel Konseyi, bu çeşit davalarda hâkimin özel bir hassaslık göstererek kanıtları zaten toplaması ve sonucuna nazaran karar vermesi gerektiğine hükmetti.
2 YIL ARALIKSIZ ÇALIŞTI
Bir kasaba belediyesinde alt patronlar değişmesine karşın 2 sene aralıksız çalıştığını belirten paklık personeli, 1 yıllık sigorta primlerinin yatırılmadığı gerekçesiyle İş Mahkemesi’nde tespit davası açtı. Toplumsal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilmeyen ve prim ödenmeyen hizmetlerinin tespitine karar verilmesini talep ederek hem belediye hem de paklık şirketine dava açtı. Davalı Belediye Başkanlığı, açılan davayı kabul etmediklerini, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 67. hususunda Belediyenin asıl işlerinden olan paklık ve çöp toplama işlerini üçüncü bireylere gördürme imkânı tanındığını bildirdi. Öteki davalı paklık firması ise karşılık dilekçesi sunmadı. Mahkeme, davacının sigorta hizmetlerinin bildirilmediği tarihler ortasında evvelki ihalenin bitmiş olmasına ve bir sonraki alt patronun işe başlamamasına karşın davacının belediye işlerinde kesintisiz çalıştırılmaya devam ettirildiğine dikkat çekerek belediye tarafından davanın kabulüne hükmetti. Karar temyiz edilince devreye giren Yargıtay 21. Hukuk Dairesi, mahkeme kararını bozdu. Yine görülen davada mahkeme birinci kararında direndi. Davalının temyiz müracaatı üzerine bu sefer devreye Yargıtay Hukuk Genel Konseyi girdi.
ÖZENLE YÜRÜTÜLMELİ
Oybirliği ile alınan kararda, toplumsal güvenlik hukukunun hem kamu hukuku hem de özel hukuk alanında kalan özellikleri dikkate alındığında, bilhassa hizmet tespiti davalarında tabiatıyla araştırma unsurunun ağır bastığı görüldüğü hatırlatıldı. Kararda şöyle denildi:
“Sigortalılık başlangıç tarihi ve hizmet tespitine yönelik davaların kamu tertibini ilgilendirdiği ve bu sebeple özel bir hassaslık ve ihtimamla yürütülmesi icap eder. Yargıtay tarafından yerleşmiş içtihadı gereği olduğundan kamu tertibini ilgilendiren hizmet tespiti davalarında, hâkimin özel bir hassaslık göstererek kanıtları tabiatıyla toplaması ve sonucuna nazaran karar vermesi gerekir. Zaten araştırma unsurunun uygulandığı bu davalarda ispat yükü, bir tarafa yüklenemez. Hizmet tespiti davalarının gayesi, hizmetlerin karşılığı olan toplumsal güvenlik haklarının korunması olduğundan tespiti istenen periyotta kişinin sigortalı niteliği taşıyıp taşımadığı ile yapılan işin kanun çerçevesinde girip girmediği araştırılmalıdır.”