Haziran ayında açıklanan enflasyon bilgilerinden sonra taban fiyat, emekli maaşları ve akabinde da memur maaşlarında artırıma gidildi. Emeklilere derin bir nefes aldıran bu artırımın akabinde promosyon fiyatları da birtakım bankalarda 5 bin lira düzeyinin üzerine çıktı. Peki kontratı bitmeyen emekli nasıl bu promosyondan faydalanacak? İşte yanıtı…
EMEKLİLER BANKADAN ALDIKLARI PROMOSYON ORANLARINI NASIL YÜKSELTEBİLİRLER?
Konuyla ilgili milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Muhammet Bayram şu tabirleri kullandı: “Orada özel bankalar hepsi kendi oranlarını belirliyor. Her bankada değişik oranlarda promosyon alınabiliyor. Burada maaşın yüksekliğine nazaran değişiyor. Sistem şu halde. Bankalarda iki gün, üç gün hatta maliyenin kendi sisteminde devlet memurlarında bildiğim kadarıyla bankaya 10 gün evvelce yatıyor.
Bankalar bu yatırılan paraları işletiyor. Gecelik faize, repoya veriyor ve bankalar bunda para kazanıyor aslında. Bankalar aşikâr bir oranıyla mutabakat yapıyor. Bunu devlet her ünite mesela Maliye Bakanlığı’na yatıyor maaşlar. Etraf ve şehircilik için bankalar kendisi anlaşıyor. Emekliler için de emeklilerin maaşı ne kadar yüksekse daha fazla ikramiye alma bahtları var.
Bu fiyat da bin liradan 5 bin liraya kadar değişiyor. O yüzden emeklilerin alacağı promosyonlar her bir özel bankanın kendi fırsatlarına nazaran kıymetlendiriyor.
En düşük emekli maaşı 3500 liraya çıkarıldı. Aslında banka daha fazla para kazandıkça daha fazla promosyon veriyor.
BANKADAN PROMOSYON FARKI İSTENEBİLİR Mİ?
Emekliler bir bankadan öteki bankaya maaş hesabını taşıdığında bir taahhüt mukavelesi imzalıyor. Bankalar emeklilerle taahhüt kontratı yaptığı için cezai koşul yatırmak zorunda kalırlar. Aslında verdiği promosyonun bir kısmını geri alıyor bankalar. İptalinde kesinti yahut tamamının geri alınması kelam konusu. Burada emekliler taahhüt müddetinin dolmasını bekleyebilir.
Yeni bir kontrat imkanı var fakat promosyon alanlar eski promosyonu iade etmek zorunda kalabilirler muahede iptal olursa. Bunun için fahiş bir fiyat farkı varsa burada Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvurularak ortadaki fahiş meblağın geri alınması sağlanabilir.
BANKA İLE TAAHHÜT SONLANMADAN YENİ PROMOSYON ALINABİLİR Mİ?
Emekli maaş hesaplarına SGK bloke koyuyor. Bu SGK blokesinin kaldırılması için promosyonu hak edecekler bankaya başvuruyor. Banka da aldığın promosyonu iade et ben de promosyonu vereyim diyor.
Eğer emekli maaşı alan müşteriler taahhüdü bozarak iptal ettirirler ve yeni bir mutabakat yaparlarsa muhtemelen daha fazla promosyon elde edebilecekler.
‘E-DEVLET ÜZERİNDEN MAAŞ HESABI DEĞİŞTİRİLEBİLİR’
E-Devlet üzerinden promosyon diğer bir bankaya aktarılabilir. E-Devlet sistemine girip maaş hesabını A bankasından B bankasına taşıyacağım diyorsunuz ve maaş hesabı otomatik olarak aktarılmış oluyor.
Konuyla ilgili milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Tüketici Konfederasyonu Lideri Aydın Ağaoğlu ise şu sözleri kullandı:
“Emekli aylıklarında artış geldi. Emekliye bankaların ödediği maaş promosyonların da yükselmesi gerekir. Emeklilerin maaş aldığı bankaların verecekleri promosyon meblağının asgarisi kamu otoriteri tarafından belirlenmektedir.
‘SÜRE DOLMADAN PROMOSYON BOZULABİLİR’
Emekliler şu anda maaş aldıkları bankalara gidip evvelden mukavele yaptıkları promosyon müddeti dolmadan o mukaveleyi bozabilir ve yeni bedeller üzerinden kendisine promosyon bedeli ödenmesini isteyebilirler.
Örneğin 3 yıllığına 1500 lira aldık. 2 yıl geçti, 1 yıl kala bozduk. Kaç ay kaldıysa geride o aylara tekabül eden promosyon fiyatını iade ederek mukaveleden dönebiliriz. Örnekleyecek olursak 36 ay mutabakat karşılığı 1500 lira aldıysak. 24 ay geçtiyse geriye kalan 12 ay için 500 lira bedeli iade ederiz. Yeni promosyon fiyatını bankalardan araştırıp dilediğiniz bankaya emekli aylığınızın taşınmasını isteyebiliriz. Mesela benden 490 lira aldılar, 4 bin lira yatırdılar.
EMEKLİLERE KIYMETLİ TAVSİYE!
Bu noktada emeklilere tavsiyemiz maaş aldığı banka ile irtibatlanıp eski kontratını feshettiği taktirde şu anda ne kadar promosyon bedeli ödeneceğini sorgulasın, bunu diğer bankalardan da araştırıp en yüksek fiyatı veren bankaya aylığını taşısınlar.
EMEKLİ PROMOSYONLARINDA ALT HUDUT VAR MI?
Emekli maaşlarının alındığı bankalara emeklilere ödenmek üzere belirlenen fiyatın alt sonu kamu otoritesince belirlenmeli lakin daha yüksek fiyat ödenmesinin yolu tam rekabet ortamı ile sağlanmalıdır. Şöyle ki yüksek maaş alan emekli aylığını bankada tutan, çabucak çekmeyen kişi ile emekli aylığı yatar yatmaz parayı çekip faturalarını, harcamalarını ödeyen kişinin alacağı bedel tıpkı olmamalıdır.
Çünkü bankalar hesaplarında bakiye tutan müşterilerinin paralarını çalıştırarak yarar elde etmektedirler. İşte tam bu noktada maaşı yüksek olan ile düşük maaş alan emeklinin birebir promosyonu alması dengesizliğe yol açmaktadır.
‘BANKADA PARASINI DAHA UZUN MÜHLET TUTAN DAHA FAZLA PROMOSYON ALMALI’
Ayrıca maaşını geçmişten bu yana çabucak çeken emekli ile hesapta tutan emeklinin promosyonu da farklı olmalıdır. Kamu otoritesinin belirlediği minimum promosyon herkese tanınmalı lakin bankada parasını daha uzun mühlet bekleten ve yüksek aylıklı olan emekliler doğal olarak daha yüksek promosyon bedeli almalıdırlar.
PROMOSYONDA ÜST HUDUT NE KADAR?
Herhangi bir üst hudut yok. Bunu tam rekabet ortamında yapılmasını sağlayan tüketicilerdir. Yani emekli tüketiciler tüm bankalardan araştırıp en yüksek teklifi veren bankaya maaşlarını taşımalıdırlar.
E-Devlet üzerinden de maaş hesabı değiştirilebiliyor. Ancak taahhüt bozulduğu için ödemeyi yapmaları gerekiyor. Emekli tüketiciler aylıklarını aldıkları banka şubelerindeki müşteri temsilcilerine başvurarak kendilerini ne kadar promosyon fiyatı verileceğini öğrenmeli ertesinde öbür bankalardan da teklif toplayarak en yüksek promosyon bedeli ödeyen bankaya emekli aylığını taşımalıdır.
Bankalar için kıymetli olan emekli maaşının oraya yatması değil o maaşın vadesiz hesapta tutulduğu müddet ve yatan meblağ bankanın, emeklinin hesabı üzerinden sağlayacağı çıkarı belirlemektedir. Hasebiyle alt hudut belirlenmiş olmakla birlikte üst hudut bulunmamaktadır.
‘3 BİN LİRA ALAN İLE 9 BİN LİRA ALAN ORTASINDA FARK OLMALI’
Örnekleyecek olursak 3 bin lira emekli maaşı alan kişi ile 9 bin lira emekli maaşı alan kişinin promosyon meblağı elbette farklı olmalıdır. Emekli bu durumu takip etmezse bankalar tabiatıyla emeklilere bu haklarını sunmamaktadır.
Emekli Memur Sen’e hem memur emeklileri hem Bağkur hem de SSK emeklileri üye olabilmektedir. Bu cins sivil toplum kuruluşlarının üyeleri ortak hareket ederek bankalara pazarlık gücünü artırabilir. Zira Memur-Sen bankalarla pazarlığa oturup benim 100 bin üyem var. Sana taşıyacağım dediğinde eli güçlenecektir.
Ne var ki emeklilerin de ferdi olarak hesaplarının ortalama ne kadar müddet ile hesapta durduğunu göz önüne alarak bankalardan talep edecekleri promosyon meblağlarının yükselmesini sağlayabilirler.
Şimdi bilişim çağındayız her banka internet ortamında kimin ne kadar müddet hesapta tuttuğunu görebilmekte böylece banka müşterisi olan emekliler için bir skala oluşturmaktadırlar.”