Ekonomik krizin tesiri her geçen gün daha da derinleşiyor. Döviz kurundaki yükselişin önüne geçilemiyor, enflasyon ise her geçen gün daha da tırmanıyor. Halkın alım gücü ise daima azalıyor. İktisattaki zirve taklak gidişatı kamu kurumlarının ihaleleri çarpıcı bir biçimde gözler önüne seriyor.
BirGün’den İsmail Arı’nın haberine nazaran, kamu kurumları artık hastane ve okul inşa edemiyor. Zira düzenlenen ihalelere hiçbir firma katılarak teklif vermiyor. İhalelere firmalar katılmadığı için de inşaatlar başlayamıyor. İktisattaki makûs gidişat ile inşaat maliyetlerindeki artış nedeniyle müteahhitlerin önünü göremediği ve bu nedenle ihalelere katılmadığı belirtiliyor.
Firmalar katılmıyor
Sağlık Bakanlığı’nın yalnızca son üç ayda düzenlediği 102 hastane üretimi, tadilatı ve inşaat tamamlama ihalesine hiçbir inşaat şirketi katılarak telif vermedi. İhaleler hiçbir firma katılmadığı için iptal edilmek zorunda kaldındı. Şirketlerin teklif vermediği ihaleler ortasında, Iğdır Tuzluca 25 Yataklı Devlet Hastanesi ve lojman üretimi, Konya Derbent 10 yataklı entegre ilçe hastanesi imali, Ordu Gölköy 75 Yataklı Devlet Hastanesi imali, Kocaeli Gölcük 250 Yataklı Devlet Hastanesi tamamlama inşaatı da ihaleleri de yer alıyor.
Okul inşa edilemiyor
Bu hastane projeleri şirketlerin ihalelere katılmaması nedeniyle hayata geçirilemezken, çok sayıda aile sıhhati merkezi, hastane tamiratı, diyaliz merkezi üretimi, ek hizmet binası üretimi ve 112 merkezi üzere inşaat ihalelerine de şirketler katılmadı. Ayrıyeten bakanlığın 24 ihalesi de bütçe yetersizliği nedeniyle iptal edildi.
Valiliklerin okul inşaatı ihaleleri de birer birer iptal oluyor. Yalnızca son üç ayda birçok kentin valiliği, 45 ilkokul, ortaokul, lise ve anaokulu inşaatı ihalesini “Şirketlerin teklif vermediği ve ihaleye katılmadığı” gerekçesiyle iptal etti. Ayrıyeten 12 okul inşaatının ihalesi de valiliklerin bütçesinin yetersiz olduğu gerekçesiyle iptal edildi. Bunların dışında birçok okulun sarsıntı güçlendirme ihalesinin de iptal edildiği açıklandı.
Karayolları Genel Müdürlüğü’nün de son 3 ayda 10 yol inşaatı ihalesi şirketler teklif vermediği için, 8 yol ihalesi de müdürlüğün bütçesi olmadığı için iptal edildi. Toplu Konut Yönetimi (TOKİ) Başkanlığı’nın da birçok farklı kentte 31 konut projesi ihalesine inşaat şirketleri katılmadı. Binlerce dairelik 31 konut projesinin bu nedenle iptal edildiği açıklandı. Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü’nün de son 3 ayda 11 ihalesine şirketler katılmadı ve ihaleler teker teker iptal edildi. Müdürlük ödenek yetersizliği nedeniyle de 12 ihaleyi iptal etmek zorunda kaldı.
3 ayda 76 ihale iptal
Kamu İhale Bülteni’nde yer alan bilgilere nazaran, Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın da son 3 ayda tam 76 ihalesine hiçbir şirket katılmadı. İhaleler, şirketler teklif vermediği için iptal edildi. İptal edilen projeler ortasında yurt inşaatları, spor salonu ve stadyum inşaatları ile gençlik merkezi inşaatları da var. Ayrıyeten birçok öğrenci yurdunun bakım, tamir ve tadilatı da şirketler ihalelere girmediği için yapılamadı.
‘Müteahhitler önünü göremiyor’
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) İdare Heyeti Lideri Taner Yüzgeç de inşaat şirketlerinin kamu ihalelerine girmek istemediğinin altını çizerek şu değerlendirmeyi yaptı:
“Ekonomik gidişattaki belirsizlik nedeniyle şirketler ihalelere katılmıyor. Ayrıyeten, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yayınladığı rayiç fiyatlarda makas daima artıyor. Yani, bakanlık bir inşaat materyalinin alım bedelini evvelce tespit ediyor. İhalelerde de bu tespitler baz alınıyor. Yani bir binan kaça mâl olacağı evvelce bu biçimde tespit ediliyor ve kamu kurumları bunun üzerine ihaleye çıkıyor. Lakin, bakanlık bu fiyatları bu yıl iki kez revize etmek zorunda kaldı. Zira piyasa gerçekleri ile bakanlığın açıkladığı fiyatlar örtüşmüyor. Müteahhitler önleri göremediği için de kamu ihalelerine girip teklif vermiyor. Ayrıyeten şirketler kamudan alacaklarını ödeneklerin kısıtlı olması nedeniyle vaktinde tahsil edemiyor.”