1- UEFA Hakem Konseyi Lider Yardımcısı ve Türkiye Futbol Federasyonu Hakem Eğitimi Danışmanı Hugh Dallas, TFF 1 idaresinin VAR arayışına karşın VAR standardının düzgün olduğuna dair açıklamalarını sürdürdü. Nasıl değerlendiriyorsunuz?
FIRAT AYDINUS: MHK VE LİDERİN YERiNE HAKEMLER iÇiN TFF LİDERİ YUMRUĞU MASAYA VURUYOR
TFF’nin yabancı VAR getirilmesi ile ilgili ziyaretleri ve açıklamalarına rağmen Hugh Dallas‘ın zıt beyanatları başlarda soru işaretleri oluşturuyor. İnsan ister istemez sanki MHK’nın sıcak bakmadığı bu bahiste İskoçyalı’yı TFF’ye karşı bu mevzudaki kanıları için dolaylı yoldan köprü olarak mı kullanıyor dedirtiyor. Emsal bir bahis klasman belirlemede yaşanmış, MHK Lideri Sabri Çelik ‘ocak ayına bırakalım’ dediğinde Büyükekşi “Hayır, Kasım’da yapacağız, kulüplere kelam verdim” demiş. Bakıldığında MHK ve liderin yerine hakemler için çabucak her mevzuda dönem başından beri yumruğunu masaya vuran bir TFF Lideri mevcut olduğu aşikar.
MURAT FEVZİ TANIRLI: HUGH DALLAS ‘PATRON KEYİFLİ SON iSTiYOR’ Sinemasındaki TOLGA ÇEViK ROLÜNE BÜRÜNDÜ
Bir ay kadar evvel “Sayın Mehmet Büyükekşi keşke Merkez Hakem Heyeti Lideri olsaydınız” başlıklı yazımda Türkiye Futbol Federasyonu penceresinden hakemliğe dair kıymetlendirme yazmıstım. Dünya Kupası ortası, hakemlerimize ve kulüplerimize değil, TFF’ye âlâ gelecek. Zira hakemliğin genetiğine çok fazla müdahale edilince badireler kaçınılmaz oldu. Hugh Dallas konusu da karmaşık. Performans için hali hazırda pek uygun deyip akabinde TFF Başkanı’na İngiltere seyahatinde eşlik etmek çelişiyor üzere gözükse de ana sorun VAR’daki takım çıkmazına TFF’nin kendi kendini sokmasıydı. Resmen, “Patron memnun son istiyor” sinemasındaki Tolga Çevik rolüne büründü Hugh Dallas. Senaryoda biçilen yeni rollere sadık kalmak durumunda.
2- Türkiye Futbol Federasyonu Lideri Mehmet Büyükekşi yaptıgı açıklamayla, kulüpleri atama yaparken de davet edeceklerini belirtti. Daha neler görmeyi umuyorsunuz?
FIRAT AYDINUS: MHK’NIN BU VE BENZERİ HUSUSLARDA BU KADAR PASİF OLMAMASINI UMUYORUM
Kulüplerin, yapay zeka atama sistemine şahit olduktan sonra: 1- Alfabetik sıraya nazaran her hafta bir kulübün, o haftaki 9 maçın hepsine hakem atamasını görmeyi umuyorum. 2- Alfabetik olarak sırası gelen ekibe (o hafta konut sahibi yahut konuk olmasına bakılmaksızın) bir hakemi, ismen isteyerek maçına atanma hakkı verilmesini (joker hakkı) görmeyi umuyorum. 3- Oynanan her hafta ardından, kulüplerin yapay zekaya girmesini isteyeceği hakem için algoritmik datalarını MHK’ya noter tasdikli iletmelerini görmeyi umuyorum. 4- MHK’nın bu ve benzeri mevzularda bu kadar pasif olmamasını umuyorum.
MURAT FEVZİ TANIRLI: AVRUPA’DA OTORiTE KURAL KOYUYOR BiZ RiVA’DA ENTRiKA OLMADIĞINI ANLATIYORUZ
Kulüplere VAR odası açıldığında da şu cümleyi kullanmıştım: Beşere güvenilmeyen ortamda, teknolojinin vasıflarını göstermek için müze üzere standa açıyoruz! Avrupa federasyonlarıyla en büyük mental farkımız burada. Orada otorite kural koyuyor, uymayanı cezalandırıyor. Bu kadar kolay, kısa ve net. Biz ise Riva’da entrika dönmediğini, VAR odasında arka niyet olmadığını, yapay zekanın nasıl atama yaptığını, VAR’da ofsayt çizgisinin nasıl çizildiğini kulüplere inandırma uğraşındayız. Kulüplere ayıracağımız vakti, hakem eğitimi ve gelişimi için kullansak sanırım daha çok yararı olacaktır.
3- “Dünya Kupası ortasında klasmanlar yapılacak’’ biçimindeki plan MHK’nın istememesine karşın gerçekleşecek üzere. Abdulkadir Bitigen ve Mete Kalkavan’ın ise VAR odasında misyon almaya başlayacağı belirtiliyor. TFF, inadından vazgeçiyor mu?
FIRAT AYDINUS: UEFA’NIN VAR’DA GÖREVLENDiRDiĞi 2 iSME HARİKA LiG’DE DE MİSYON VERiLMESi OLUMLU
Sayın Büyükekşi, liste adaleti için ‘Dünya Kupası’na kadar her hakem eşit yahut yakın sayıda maç alacak7 demişti. Ama Arda Kardeşler’in en çok (8); Burak Şeker ve Yasin Kol’un ise en az (3) olmak üzere yelpazesi geniş bir görevlendirme gerçekleşti. Sanırım maç sayısı en kıymetli etken olacak yapılandırmada. Alt ligden terfi ettirilecekler, Harika Lig’den düşürüleceklerin yerini doldurabilecek mi? Tavsiyem, takımda derinlik ismine yalnızca alt ligden terfi ile destek. Başka yandan Bitigen ve Kalkavan UEFA’da VAR’da misyon alırken, yabancı VAR getirme gayreti paradoks yaratıyor. Kendi liglerinde vazife almaları, deneyimleri paralelinde katiyen olumlu olur.
MURAT FEVZİ TANIRLI: TFF’NiN BiTiGEN VE KALKAVAN’LA iLGiLi VAR KARARI BÜSBÜTÜN ÇARESiZLiK
Süper Lig hakem takımı nicelik olarak kâfi lakin nitelik olarak kısıtlı. Günah keçisi ilan edilip düşürülecekler listesinde ismi geçen Burak Şeker ve Yasin Kol’un yanılgıları, her hafta çıkmayan bariz en az 30 sarı karttan daha mı ağırdı? Asla! Deneyim yaşımız düşük, kalitemiz vasat, alt liglerde de gelecek vadeden ismin 1-2 hakemi geçmediği ortamda hakem düşürmek hakikat olmaz. FIFA VAR takımındaki Abdulkadir Bitigen ve Mete Kalkavan, ligler başlayınca VAR’da misyon alacak. TFF’nin geri adım atma sebebi büsbütün çaresizlik. Zira Avrupa’dan istediği sonuçlarla dönemeyince en azından bu vazifesi Avrupa’da layıkıyla yapan 2 isme dönüş yapıldı.
4- Kadir Sağlam ve Mert Güzenge genç nesil hakemler. Kritik maçlara atandılar ve çok berbat performans gösterdiler. Kolay hakemlik melekelerinden uzaktılar. Neden?
FIRAT AYDINUS: YAŞ VE HAKEMLİK YILLARINA BAKMADAN GENÇ KUŞAK DİYORUZ HALA
Genç nesil hakemler Mert Güzenge 34 yaşında, Kadir Sağlam 37 yaşında. Size bir genç hakem daha söyleyeyim: Volkan Bayarslan. 45 yaşında ve Muhteşem Lig’de 13 yıldır hakemlik yapıyor. Bu hakemlerin özgüvenli maç yönetebilmeleri ve bir sonraki maça atama tasası yaşamamaları için öncelikle Merkez Hakem Şurası her maça verebilecek itimadı bu arkadaşlara aşılamalı. Avrupa’da federasyonlar 30 yaş altı hakemlerini FIFA listesine aday gösterirken, biz bu yaş ve hakemlik yıl sayılarına bakmadan genç nesil diyoruz hala.
MURAT FEVZİ TANIRLI: YA Gereğince PiŞMEDEN TERFi ALDILAR YA DA ‘NASIL OLSA MAÇ GELiYOR’ DiYORLAR
Hakemlerin deneyim yaşı ortalaması düştü. Cüneyt Çakır, Fırat Aydınus, Halis Özkahya’nın ayrılığı sonrası ‘eski yüz’ denebilecek hakem sayısı azaldı. Ligin yeni yüzleri ise hangi kategoriye yükseldiklerinin farkında değil! Ya gereğince pişmeden, HARİKA LiG’e hazır olmadan terfi ettirildiler ya da ‘nasıl olsa takım belirli, daima maç da geliyor’ vurdumduymazlığındalar. İki açıdan da kabul edilebilir değil. Deneyimden çok kalite ve yetenek tartışılmalı. Alt liglerde temel hakemlik nosyonu yüksek isimleri arayıp, belirli sayıda maçı tamamlamadan Muhteşem Lig’e almamak kural. Bu hususlarda MHK’ların da yanlışı gani.