Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan‘a yakınlığı ile bilinen ve AKP cenahının görüşlerini dikkatle takip ettiği ilahiyatçı Yeni Şafak yazarı Hayrettin Karaman, bugünkü yazısında, “İnsan haddini bilmeli” niyetini lisana getirdi.
Karaman yazısında, “Rahman 33 meali… ‘Ey cin ve insan topluluğu! Göklerin ve yerin hududundan geçip gitmeye gücünüz yetiyorsa, haydi geçin gidin bakalım! Şunu bilin ki, onları fakat üstün bir güç, kuvvetli bir kanıt ve bilgi ile geçebilirsiniz.’ Buradaki huduttan ne anlamalıyız ve uzaya gitmek ile ilgili nasıl yorumlanmalıdır?” sorusuna şu karşılığı verdi:
“Kur’ân Yolu isimli, heyetçe yaptığımız tefsirde bu hususta şunları yazmışız:
“Ey cin ve insan toplulukları! Göklerin ve yerin sonlarını aşıp öteye geçebilirseniz haydi geçin! Lakin (tarafımızdan verilmiş) bir güç ve yetki olmadıkça geçemezsiniz” (Rahman:55/33).
Biz ‘sultan’ sözünün burada “güç ve yetki” manasını tercih etmişiz. Soru sahibi ise öbür manalarını da tercih yapmadan sıralamış.
“Müfessirlerin bir kısmı buradaki hitabı kıyamet tasviri çerçevesinde değerlendirmişler ve o gün cinlere ve insanlara bu türlü seslenileceği yorumunu yapmışlardır. Evvelki âyetlerde hesap gününe ait bir ikazın bulunması, müteakip âyetlerde de kıyametten ve âhirette karşılaşılacak sonuçlardan kelam edilmesi bu yorumu destekleyici niteliktedir. Öbür bir küme müfessire nazaran ise bu hitap dünya hayatıyla ilgilidir ve evvelki âyetlerde yer alan uyarıyı tamamlamaktadır: Cinlere ve insanlara kendilerine dünya hayatında tanınan fırsata aldanmamaları gerektiği hatırlatılmakta, vefattan ve ilâhî huzurda verilecek hesaptan kaçışın asla mümkün olmadığı bildirilmektedir. Derveze, 33. âyette geçen sultân sözünü “kişiyi kurtaracak sâlih ameller” halinde izah eder (VII, 136); birçok müfessirin anılan kelimeyi “delil, hüccet” manasında almaları (İbn Atıyye, V, 230) bu yorumu takviyeler nitelikte olmakla bir arada, 35. âyetin tabiri belirtilen ihtimali zayıflatmaktadır. Öte yandan, kimi tefsirlerde ‘sultan’ sözünün “güç” manası temel alınarak “Büyük bir güç bulunmadıkça geçemezsiniz” tabirinden, “Böyle bir gücünüz de olmadığına nazaran göklerin ve yerin sonunu aşıp ötelere geçmeniz de imkânsızdır” manası çıkarılmıştır. Ama ‘sultan’ sözünün “yetki” manası dikkate alınarak âyetin ilgili kısmı, “Göklerin ve yerin sonlarını aşıp ötelere geçebilmeniz fakat (Allah tarafından verilecek) bir yetki, bir imkânla olabilir” halinde de anlaşılabilir. Bu takdirde muhatapların, Büyük Yaratıcı’nın cihandaki kanunları doğrultusunda ortaya koyacakları uğraşları sonucunda elde edecekleri kuvvete bir gönderme yapılmış demektir. Uzay araştırmalarının ilerlediği ve uzaya seyahatlerin gerçekleştiği günümüz kuralları, Kur’ân tefsiriyle meşgul olanları bu yorumu benimsemeye ve bu âyetlerde uzayın fethine işaret bulunduğu görüşüne yöneltmiştir. Hatta 35. âyetteki tasvirin çağdaş silâhları çağrıştırdığı yorumları yapılmıştır. Râzî’nin belirttiği üzere, bağlam bu hitabın âhirette olduğu izlenimini vermektedir. Lakin her iki ihtimale nazaran düşünüp bu âyetlerde, Allah’ın hükümranlığını aşmanın ve verdiği karardan kaçmanın asla mümkün olmayacağı uyarısı bulunduğunu söylemek daha gerçek olur (XXIX, 113-114).
Bir öteki anlatımla, Allah’a karşı sorumluluğu olan varlıklar ister dünya hayatında ister kıyamet gelip çattığında Allah’ın kararından kaçıp kurtulmak için yerin ve göğün hudutlarını zorlayacak kadar güç elde etseler yahut kendilerine bu şekil bir imkân verilse, hatta bu varlıklar topyekûn bir dayanışma içine girseler dahi, 35. âyette söz edildiği üzere bunlar hudutlu ve sonuçsuz kalmaya mahkûmdur. (Üzerinize yalın bir ateş alevi ve erimiş bakır gönderilir de kurtulmak için birbirinizle yardımlaşamazsınız.) Şu halde ikinci yorum temel alındığında da (dünya hayatı bakımından) bu âyetlerden çıkan ileti şu olmaktadır: Kozmosu daha âlâ tanıma merakı, yerin derinliklerine ve göğün en uzak noktalarına nüfuz etme dileği yadırganacak bir şey değildir ve büyük bir güç oluşturularak bu mevzuda oldukça aralık alınabilir; fakat bu gayretler asla ilâhî iradenin egemenliğini alt etme üzere bir maksat taşımamalıdır. Çünkü bu, Allah’ın cihandaki mutlak gücünü ayan beyan gören şuurlu varlıklara yaraşmaz; kaldı ki bu türlü bir yöneliş başarısızlıkla sonuçlanmaya mahkûmdur, bu türlü bir emel taşıyanların âkıbeti hüsrandır.”