Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, özel konuk olarak katıldığı Şanghay İşbirliği Örgütünün (ŞİÖ) 22’nci Devlet Liderleri Doruğu’nda, Gözlemci Üye ve Özel Konuk Heyet Liderlerinin da yer aldığı geniş iştirakli oturumda konuştu. Tepeye katılmaktan duyduğu memnuniyeti lisana getiren Erdoğan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’e daveti için teşekkür etti. Erdoğan, Özbekistan’da kendilerine gösterilen misafirperverlik için müteşekkir olduğunu belirtti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, ŞİÖ üyeliğine yeni kabul edilen İran’ı da kutladı.
MÜSTESNA BİR POZİSYONA SAHİBİZ
Türkiye’nin “en batıdaki Asyalı, en doğudaki Avrupalı olarak müstesna bir pozisyona sahip olduğunu” tabir eden Erdoğan, Asya ile binlerce yıla dayanan beşeri, kültürel ve siyasi bağları bulunduğunu söyledi. “2019 yılında ilan ettiğimiz Tekrar Asya Teşebbüsümüzle cet yurdumuz Asya ile bağlantılarımızı her alanda güçlendirmeye çalışıyoruz.” diyen Erdoğan, ŞİÖ’yü Asya’nın müsamaha ikliminin ve meselelere ortak tahlil bulma anlayışına dayalı kadim kültürünün bugünkü temsilcisi olarak gördüklerini bildirdi.
ASYA’YA AÇILAN PENCERELERİMİZ
Bunun için de teşkilatla münasebetleri geliştirmeye değer verdiklerini lisana getiren Erdoğan kelamlarını şöyle sürdürdü: “Son 10 yıldır sahip olduğumuz Diyalog Ortağı statümüz sayesinde burası Asya’ya açılan pencerelerimizden biri haline gelmiştir. Teşkilatın güç kulübü üst seviye kümesinin periyot başkanlığını 2017 yılında üstlenmiştik. Bu kapsamdaki 3. yüksek seviyeli küme toplantısını Ankara’da gerçekleştirmiştik. Üye olmayan bir devletin bu türlü bir vazifesi icra etmesi teşkilat için de bir birincisi teşkil etmiştir. Üstlendiğimiz sorumluluk, teşkilatla Türkiye ortasındaki ilgilerin ne kadar geliştiğini de göstermiştir. Bundan sonra müşterek uğraşlarımızla iş birliğimizi çok daha üste çıkaracağımıza inanıyorum.”
DAHA ADİL, KAPSAYICI BİR DÜZEN
Erdoğan, “Dünya 5’ten büyüktür” diyerek İkinci Dünya Savaşı sonrasında kurulan nizamın krizleri çözme kabiliyetini yitirdiğine dikkati çektiklerini söz etti. Global sistemin ıslahat gereksinimini vurgularken bir yandan daha adil, temsil kabiliyeti yüksek, kapsayıcı ve faal bir tertibin tesisi için çalıştıklarını belirten Erdoğan, “Bunu yaparken bölgemizde ve ötesinde barış, güvenlik, istikrar ve refahın hakim kılınması için her türlü çabayı sergiliyoruz. Maksadımız insanı ve insani bedelleri merkeze alan teşebbüsçü bir diplomasi anlayışıyla bölgemizde ve ötesinde bir barış nesli tesis etmektir. Bu kapsamda Ukrayna’daki çatışmaların diplomasi yoluyla bir an önce sona erdirilmesi için ağır çaba gösteriyoruz. Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden sevkiyat noktasında Birleşmiş Milletler ve taraflarla verimli bir iş birliği yürütüyoruz. Tahılın, Afrika’daki kardeşlerimiz başta olmak üzere bilhassa en çok muhtaçlık duyanlara ulaştırılması noktasında da samimi efor harcıyoruz.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Şanghay İşbirliği Örgütü 22’nci Devlet Liderleri Tepesi’ndeki temasları kapsamında Rusya Devlet Lideri Putin ile bir ortaya geldi. Erdoğan ve Putin’in basına kapalı görüşmesi, 40 dakika sürdü.
TAHIL FAKİRE GİTMEDİ
Kremlin’den yepğler açıklamaya nazaran görüşmede Türkiye ile Rusya ortasında çok sayıda alanda çalışmalar yürüttüklerini belirten Putin, “Her şeyden evvel, (BM Besin Programı) besin programının uygulanmasına yaptığınız ve yapmaya devam ettiğiniz katkı için tekrar teşekkür etmek istiyorum. Ukrayna tahılının değerli kısmının en fakir ülkelere gitmesini umuyoruz. Bu, şu ana kadar sağlanamadı.” dedi.
AKKUYU 2023’TE DEVREYE GİRER
Putin, “Türkiye, Rusya’dan doğal gaz sevkiyatları için Avrupa da dahil en sağlam rotalardan biri haline geldi, TürkAkım sıkıntısız çalışıyor.” sözünü kullandı. Putin, Akkuyu Nükleer Güç Santrali’yle ilgili çalışmaların sürdüğünü, birinci ünitenin 2023’te devreye alınmasını umduklarını söyledi.
ŞİÖ’YE DAVET MESAJI
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türk iktisadı için en âlâ sonuca ulaşmayı hedefleyen siyasetinin farkında olduğunu anlatan Putin, “Türkiye’nin ŞİÖ üyesi ülkelerle çok uygun ve süratle büyüyen ekonomik bağları olduğunu görmezden gelemeyiz. Türkiye’nin bu yapıdaki çalışmalarını memnuniyetle karşılayacağız” dedi.
RUBLE İLE GAZ
Putin, Rus gazının Türkiye’ye sevkiyatında ödemelerin yüzde 25’inin Rus rublesi olarak yapılmasıyla ait mutabakatın da yakında yürürlüğe gireceğini söz etti. Putin, Rus şirketlerin eserlerini Türkiye üzerinden dünya pazarlarına satmasına yönelik adımlar atılabileceğini belirtti.
Savaşın bitmesi için her şeyi yapıyoruz
Zirvede en dikkat alımlı açıklama Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’den geldi. Putin, Ukrayna savaşının bitmesinin istediklerini söyledi. Hindistan Başbakanı Narendra Modi görüşen Putin, “Ukrayna’daki çatışmaya ait tavrınızı, daima olarak lisana getirdiğiniz tasalarınızı biliyorum. Tüm bunların mümkün olduğunca süratli sona ermesi için her şeyi yapıyoruz” dedi. Öte yandan AB Komitesinin Rus gübresine yönelik yaptırımları kaldırma kararına yönelik çeşitli tenkitlerde bulunan Putin, “Avrupa limanlarında bekletilen 300 bin ton Rus gübresini, gelişmekte olan ülkelere fiyatsız bir formda temin etmeye hazırız.” dedi.
Her alanda iş birliğine hazırız
Cumhurbaşkanı Erdoğan, tepede yaptığı konuşmada global tedarik zincirlerinde devamlılık bakımından doğu ve batı ortasındaki kontağın güçlendirilmesinin ehemmiyetinin bugün daha fazla anlaşıldığını tabir ederek şunları kaydetti: “Ülkemizin doğu ile batı ortasındaki köprü pozisyonu bizlere emsalsiz imkanlar sunmaktadır. Bu anlayışla güvenlikten iktisada, güçten ulaşıma, tarımdan turizme kadar her alanda iş birliğine hazırız. ŞİÖ içinde devam eden siyasi ve ekonomik süreçlere de katkı sağlamaya devam edeceğiz. Teşkilat üyesi ülkelerin ekonomik ve insani kalkınmalarından temel hak ve hürriyetlerin geliştirilmesine kadar her husustaki uğraşlarını yakından takip etmeyi ve iş birliği yapmayı sürdüreceğiz.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Şanghay İşbirliği Örgütü Tepesi’ne katılmak üzere geldiği Semerkant’ta ikili temasları kapsamında Çin Devlet Lideri Şi Cinping ile bir ortaya geldi. Erdoğan ve Şi Cinping’in Özbekistan Devlet Lideri Yazlık Sarayı’ndaki basına kapalı görüşmesi yarım saat sürdü. Erdoğan, doruktaki temasları kapsamında İran Devlet Lideri İbrahim Reisi, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Moğolistan Cumhurbaşkanı Ukhnaagiin Khurelsukh ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile bir ortaya geldi.