Lobicilik, hükümetler tarafından verilen kararları etkilemek için yapılan her türlü faaliyetleri tanımlamak için kullanılan bir kavram. The Guardian gazetesinin ortaya çıkardığı skandal, Uber’in birçok ülkede pazara girmek ve büyümek için hükümetlerin ilgili maddelerini değiştirmeleri hedefiyle lobicilik yaptığını, soruşturmalarda delil toplanmasını önlemek için ise her şeyin silinebildiği bilinmeyen bir teknoloji kullandığını ortaya çıkardı.
Uber araç paylaşımı ile müşterilere ucuz ulaşım sunmak emeliyle 2009 yılında kuruldu. Mevcut taksicilik düzenlemelerinin tersine herkes kendi özel aracı ile taksicilik yapabiliyordu. Bu nedenle de birçok ülkede yasadışı olduğu gerekçesiyle taksiciler tarafından protestolara maruz kalıyor.
Yayınlanan Uber Belgeleri olarak isimlendirdiği dokümanlar, şirketin yaklaşık 30 ülkede kendini kabul ettirmek yasadışı yollara başvurduğunu gösteriyor. Şirket lobicilik faaliyetleri ile hükümetlere Uber ile ilgili soruşturmaları durdurmaları, çalışma ve taksi düzenlemelerini gözden geçirmelerini ve şoförlerin geçmişiyle denetimleri gevşetmeleri için baskı yapmış.
YOK ETME BUTONU İLE HER ŞEY YOK EDİLMİŞ
Uber’in sunucularına erişimi kesen ve en az altı ülkedeki mümkün baskınlar sırasında yetkililerin delil toplamasını engellemek gayesiyle “kill switch” (yok etme butonu) isminde bir teknoloji kullandığı da ortaya çıktı.
Eski Uber CEO’su Travis Kalanick’in yazışmalarında Hollanda’daki bir baskın sırasında verdiği talimatla “Hemen kapatma düğmesine basın. Amsterdam’da erişim kapatılmalı” dediği görülüyor.
TAKSİ SÜRÜCÜLERİNİN UBER ŞOFÖRLERİNE YÖNELİK ŞİDDET HABERLERİ PROPAGANDA HEDEFLİ KULLANILDI
Belgeler eski CEO Kalanick’in mağdur taksi şoförlerinin Uber şoförlerine yönelik şiddetinden mutlu olduğunu ve bu şiddeti körüklediğini ortaya çıkardı. Şirket bu şiddet olaylarını kamuoyu dayanağı kazanmanın bir yolu olarak gördü. Eski CEO bir arkadaşına attığı bildiride bu olaylar için “Şiddet başarıyı garanti eder” dedi.
Uber evrakları tıpkı vakitte şirketin karını Bermuda üzere vergi cennetleri üzerinden işleterek vergi faturasını milyonlarca dolar azalttığını argüman ediyor.
The Guardian’a nazaran Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Uber’e yardım etmek için “olağanüstü çaba” sarf etti, hatta şirkete Fransız kabinesindeki muhalefetten isimlerle zımnî bir “anlaşma” yaptığını söyledi.
Bir Uber sözcüsü tarafından yapılan yazılı açıklamada 2017 yılında şirketin başına geçen Dara Khosrowshahi’nin “Uber’in işleyişini her açıdan dönüştürmekle görevlendirildiğini” söyleyerek geçmişti yanlışlar yapıldığını kabul etti.
ERDOĞAN UBER İÇİN “O, İŞ BİTTİ” DEMİŞTİ
Taksi-UBER gerginliğine ait 2018 yılında açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Teknik kalite ve müşteri bağları bakımından hizmet standartlarını yükseltmezsen er yahut geç bir alternatif gelir bu sistemi değiştirir. Taksicileri kendilerine verilen imkanı değerlendiremeye davet ediyorum. Bir de bu Uber, muber diye bir şey çıkmış. O iş bitti. Artık bu türlü bir şey yok. Bizim taksicilik sistemimiz var kardeşim, nereden çıktı bu iş? Avrupa’da varmış, bana ne Avrupa’dan. Bu hususta Sayın Vali bütün yetki sizde, İçişleri Bakanı talimatı verdi. Bunların üzerine trafik gidecek gereğini yapacak, biz taksicilerimizin taksilerimizin hakkını birilerine kaptıramayız” diyerek taksicilere dayanak olmuştu.
Yayınlanan evraklarda Türkiye ile ilgili kısımlarda lobicilik faaliyetlerinin işe yaramadığı belirtiliyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamasının akabinde Mahkeme kararıyla 2019’da erişime engellenen Uber, 2020 sonunda ise sadece yasal taksilerle çalışma kaidesiyle tekrar kullanıma açıldı.