İngiltere Başbakanı Boris Johnson‘ın istifası akabinde Muhafazakar Parti’nin yeni önderi ve münasebetiyle ülkenin yeni Başbakanı bugün muhakkak oldu. Partiye 3 Temmuz 2022 ve öncesinde katılmış olanlar 2 Eylül’e kadar internet üzerinden yahut posta yoluyla kullandıkları oylarla seçilen isim Liz Truss oldu.
Haftalarca süren ve dışişleri bakanının eski maliye bakanı Rishi Sunak ile karşı karşıya geldiği, liderlik yarışının akabinde, Muhafazakar Parti üyelerinin oylamasında Truss, 81.326 ile 60.399 oy alan Sunak’a karşı galip geldi.
‘Enerji krizini halledeceğim’
Sonuçların açıklanmasının akabinde Truss, “Vergileri azaltmak ve iktisadımızı büyütmek için yürekli bir plan sunacağım” dedi. Güç krizine dair de açıklamalarda bulunan Truss, “İnsanların güç faturalarıyla uğraşırken, tıpkı vakitte güç arzıyla ilgili uzun vadeli problemlerimizle da ilgilenerek güç krizini halledeceğim” dedi.
Boris Johnson ise istifasını resmen sunmak için Salı günü Kraliçe Elizabeth ile görüşmek üzere İskoçya’ya gidecek. Yeni Başbakan Truss’ın da onu takip etmesi bekleniyor. İskoçya ziyareti sırasında Kraliçe, Truss’tan bir hükümet kurmasını isteyecek.
Truss’ın vaadleri:
- Geçen yıl içerisinde artırılan toplumsal sigorta primlerini yine düşürmeyi
- 2023 yılında yüzde 19’dan yüzde 25’e çıkarılması planlanan kurumlar vergisi artışını iptal etmeyi
- Enerji fiyatlarına “yeşil” projelere harcanması için eklenen vergiyi askıya almayı
- Vergi kesintilerini Covid borçlarını daha uzun vadeye yayarak karşılamayı
- Ülkenin farklı bölgelerinde özgür ticaret bölgeleri yaratmayı
- Savunma bütçesi için belirlenen amacı 2026 için yarım puan artırarak GSYİH’nın yüzde 2,5’u, 2030 için yüzde 3’üne çıkarmayı vadetti.
Truss’ın, 11 yıl boyunca ülkenin başbakanlığını yapan Muhafazakar Parti’nin eski başkanı Margaret Thatcher’ın uyguladığı siyasetleri bugüne taşımak istediği biliniyor. Truss bu sebeple “Thatcher’ın kopyası olmakla” eleştiriliyor.
Ülkede Johnson’ın istifası akabinde “genel seçim” beklentisi yaşanmıştı lakin İngiltere’de, bir Başbakan istifa açıklaması yaptığında bu otomatik olarak bir genel seçim manasına gelmiyor. İngiltere’de genel seçimin, en geç Ocak 2025 tarihine kadar yapılması bekleniyor ancak yeni başbakan Truss, bu tarihten evvel seçim kararı alma yoluna gidebilir.
Türkiye’ye yönelik Ruanda çıkışı
Parti liderliği ve Başbakanlık yarışının başlarında Truss, çok tartışılan göçmenleri Ruanda’ya gönderme planına Türkiye’yi de katmak istediğini söylemişti. Truss, milletvekillerine şayet Başbakan olursa iki ülke ortasında müzakerelere başlayacağını aktarmıştı. Truss’ın bu kelamları Türkiye’de çok konuşulmuş ve reaksiyon çekmişti.
Liz Truss kimdir?
Eski Dışişleri Bakanı ve Muhafazakar Partinin yeni önderi Liz Truss,1975 Oxford doğumlu, evli ve iki çocuk annesi. 1983’de taşındıkları İskoçya’nın Paisley kentindeki okulunun tiyatro kolunun sahnelediği bir oyunda ülkenin o periyottaki güçlü başbakanı ve Muhafazakar Parti önderi Margaret Thatcher‘ı canlandırmıştı.
Truss, “Demir Leydi” olarak bilinen Margaret Thatcher’a gerek politik duruşu gerekse de stiline öykünmesiyle de sık sık gündeme geliyordu. Muhafazakar Parti liderliği için yapılan birinci münazarada Truss’ın giydiği kıyafetle 1979’da Margaret Thatcher’ın kullandığı bir kıyafet ortasındaki benzerlik dikkat çekmişti. Bu durum Truss’ın Thatcher’ı kopyaladığı yorumlarına neden olmuştu.
Johnson’ın istifasına giden süreç
İngiltere Başbakanı Johnson, Başbakanlık Ofisi 10 Numara’da Covid-19 salgını sırasında karantina kurallarını ihlal eden partiler düzenlenmesi nedeniyle tenkit ve istifa baskısı altındaydı. Bu partilerden biri nedeniyle para cezası da alan Johnson, kendi partisinin birtakım milletvekilleri ve muhalefet tarafından parlamentoya palavra söylemekle suçlandı.
Her ne kadar kan kaybetse de Johnson, önderi olduğu Muhafazakar Parti içinde 6 Haziran’da itimat oylamasını 148’e karşı 211 oyla kazandı. Johnson’u istifaya götüren olaylar zincirindeki son halkayı ise Muhafazakar Parti milletvekili ve partinin Küme Yöneticisi Chris Pincher‘a yönelik taciz suçlamalarından haberdar olmasına karşın, Pincher’a partide misyon vermesi oldu.
Başbakanlık Ofisi 10 Numara’dan daha evvel yapılan açıklamada, Johnson’ın Pincher’la ilgili taciz tezlerinden “haberdar olmadığı” belirtilmesine karşın sonrasında Johnson’ın 2019’da Dışişleri Bakanı olarak vazife yaptığı devirde Pincher’la ilgili şikayetler hakkında bilgilendirildiği ortaya çıktı.
Bunun akabinde Johnson’un kabinesindeki 5 bakan istifa etti. Baskılara daha fazla dayanamayan Johnson, 7 Temmuz’da iktidardaki Muhafazakar Parti liderliğinden istifa ettiğini, yeni başkan seçilene kadar başbakanlık vazifesini sürdüreceğini açıkladı.
halktv.com.tr // Dış Haberler