Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) son önderi Mihail Gorbaçov, Rusya’nın birinci Devlet Lideri Boris Yeltsin‘in gömülü olduğu Moskova’nın merkezindeki mezarlıkta toprağa verildi.
Yeltsin’e düzenlenen tam teşekküllü cenaze merasiminin tersine Gorbaçov’a “devlet merasimi unsurlarını” içeren bir veda tertibi yapıldı. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin‘in Gorbaçov’un cenaze merasimine katılmaması ise dünyanın dikkatini çekti.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) merkezli Politico’da yayınlanan “Why Putin could forgive Yeltsin but not Gorbachev” (Yeltsin’i affedebilen Putin, Gorbaçov’u neden affetmedi?) başlıklı yazıda Rus önderin, Gorbaçov’a olan kızgınlıklarının kökenleri sıralandı.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov‘un, son Sovyet önderiyle ilgili gazetecilere verdiği demece değinilen yazıda, Gorbaçov’un Soğuk Savaş’ın sona ereceğine ve “yenilenmiş Sovyetler Birliği” ile Batılı güçler ortasında “yeni bir romantik dönemin” başlayacağına “içtenlikle inanmak istediğini” söylediği söz edildi. Peskov, şöyle devam etti: “Bu romantik beklentiler gerçekleşmedi. Rakiplerimizin kana susamış tabiatı gün ışığına çıktı ve bunu vaktinde fark etmemiz güzel oldu.”
Politico Kremlin Sözcüsü Peskov’un bu kelamlarını şöyle tahlil etti: “Diğer bir deyişle Gorbaçov saflık etmiş ve Batı’nın kurnazlıklarıyla kendisini tuzağa düşürmesine müsaade vermişti. Yani, kurnazdan çok bir aptal”
‘Rövanşist Putin’
Rusya önderi Putin’e nazaran Sovyetlerin dağılmasında herkesten çok Gorbaçov’un hatalı olduğu söz edilen yazıda, “Rövanşist Putin’e nazaran ise Sovyet imparatorluğunun dağılmasında herkesten çok Gorbaçov hatalıydı – hatta 1991’de Ukrayna ve Belarus’un bağımsızlığını tanıyan Belovezh Mutabakatlarını imzalayan Yeltsin’den bile daha fazla- Putin, SSCB’nin dağılmasını, ’20. yüzyılın en büyük jeopolitik trajedisi’ olarak nitelendirmişti” sözleri kullanıldı.
Batı Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’nde hayli ilgi gören Gorbaçov’un, birçok istikametten yanlış nedenlerle idealize edildiği anltılan yazıda, “Sovyetler Birliği’nin dağılmasını hiçbir vakit istememiş olmasına karşın, birçok vakit bir liberal olarak tanımlandı. Gorbaçov, Sovyet cumhuriyetlerini yenilenmiş bir Sovyetler Birliği’nde kalmaya çağırdı ve Gürcistan, Letonya, Litvanya ve Azerbaycan’daki ayrılıkçıları bastırmak için birlikler gönderdi. Yaptığı ıslahatlar Komünist sistemi çökertmeyi değil, düzeltmeyi amaçlıyordu” denildi.
‘Putin Berlin duvarının yıkılmasını şahsî algıladı’
Gorbaçov’un SSCB’nin dağılmasını hiçbir vakit istemediğine vurgu yapılan yazıda, Putin’in de SSCB’nin dağılmasındaki birçok mevzuyu “kişisel algıladığına” dikkat çekti. Yazıda Berlin Duvarı’nın yıkıldığı periyotta Putin’in duygusal durumu için “Putin, Berlin Duvarı’nın yıkılışını şahsî olarak algıladı. Onun için bu, onur kırıcı bir dönemdi” sözleri kullanıldı.
‘Figüran rolü oynamıştı’
Doğu Almanya’da genç bir KGB subayı olan Putin’in o periyotta “figüran rolü” Komünist Doğu Almanya’da genç bir KGB subayı olan Putin, Dresden’deki bir Stasi istihbarat binasını kuşatan kimi göstericiler KGB tesislerine yanlışsız ilerlediğinde Varşova Paktı ülkelerinde yaşanan tarihi jeopolitik dramda figüran rolü oynamıştı.
SSCB’nin son yıllarını anlatan Putin, protestocuları tesisin bir Sovyet kuruluşu olduğunu söyleyerek uyardığını söylediğini. yazan Politico, takviye istemek için üstlerini aradığında ise kendisine kasvetli bir formda “Moskova’dan buyruk almadan hiçbir şey yapamayız. Ve Moskova sessiz” denildiğini aktardı. Protestocular sonunda dağılmış olsa da, Politico, yazısının Putin’in biyografi müelliflerine dayandırdığı o kısmında, sözkonusu “aşağılanmanın” Putin’in içinde daima kaldığını yazdı.
KGB’den ayrıldıktan sonra da öfkesinin içini kemirmeye devam ettiğini yazan Politico; “Putin’in kendisi hakkında hazırlattığı ve Sovyetlerin dağılmasından yakındığı bir belgeselde de açıkça görüldüğü gibi” diye ekledi. Sözkonusu belgeselde Putin’in “Tarihi Rusya”nın dağılmasının akabinde ek iş yapmak zorunda kaldığı devirleri anlattığına da dikkat çekiliyor.
Ukrayna’yı işgali altında öfkesi yatıyor
Sovyetlerin dağılmasından bu yana Rusya’nın kaybettiği toprakları geri alma ve Moskova’nın bölgesel nüfuzunu eskiye çevirmeye çalıştığı bahsedilen yazıda, Putin’in “Ukrayna’yı işgal kararının altında da Sovyetler Birliği dağıldığında Gorbaçov’un neden olduğu olaylar silsilesine ve toprak kayıplarına duyduğu öfkenin yattığı” söz edildi.
‘Yeltsin, Gorbaçov’un kartlarını oynadı’
Makalenin muharriri Jamei Dettmer “Kremlin’den birinin birkaç yıl evvel Yeltsin ve Gorbaçov’u tartışırken bana söylediği gibi” diye devam ettiği yazısında, “Yeltsin affedilebilirdi – o yalnızca Gorbaçov’un kendisine dağıttığı kartları oynuyordu. Ne de olsa Putin’i halefi olarak seçecek kadar sağduyuluydu. Lakin Gorbaçov, son yıllarda Batı’nın Rusya’ya karşı saygısızlığından şikayet eden ve son gerginliklerde Moskova’dan çok ABD ve Avrupalıların hatalı olduğunu savunan Putin’e daha çok benzemesine karşın affedilemezdi” diye yazdı.
Makale, Russia Today’in Lideri Margarita Simonyan‘ın Gorbaçov’un vefatı akabinde yazdığı şu tweetle sona eriyor: “Gorbaçov öldü. Kırılan kesimleri toplamanın vakti.”
halktv.com.tr // Dış Haberler