Türkiye’nin yıllık ortalama 2 bin 400 kilogram yağış oranıyla en çok yağış alan ili olan ve her yıl yaşanan sel, heyelan, taşkınlarla gündeme gelen Rize’de su düşüncesi başladı.
Belediye halkı su tasarrufuna çağırdı. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Kısım Lideri, Afet İdaresi Enstitüsü ve İklim Değişikliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Karadeniz’de eğim çok fazla, dereler çok kısa, çok süratli bir biçimde yağan yağmurlar denize karışıyor. Toprak derinliği çok az. Yer altı suyu neredeyse hiç yok. Su kullanımı konusundaki bu davetlerin tüm yıl boyunca yapılması lazım” dedi.
Türkiye’nin yıllık 2 bin 400 kilogram yağış oranıyla en çok yağış alan ili olan Rize’de su düşüncesi yaşanıyor. Kentte son aylarda azalan yağışlar, su düzeyinin düşmesine ve içme suyu kaynaklarının azalmasına yol açarken, kuraklık tehlikesini de beraberinde getirdi. Su tutulan göletlerin bulunmadığı kentte arıtılan dere suyu kaynakları, içme suyu şebekesine veriliyor. Kentte içme suyu problemine tahlil için akar yüzey suların biriktirileceği gölet projesi hazırlandı. Rize Belediyesi ile Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından kentte 2 yıl evvel projelendirilen Andon Vadisi üzerinde yapılacak olan ‘Su Göleti’ projesi’ ile kentin su meşakkati çözülüp kesintisiz bir içme suyuna kavuşturulması hedefleniyor.
Su tasarrufu çağrısı
Rize Belediyesi’nden yapılan yazılı açıklamada vatandaşların suyu tasarruflu kullanması istendi. Açıklamada, “İlimizde Ağustos-Eylül ve Kasım-Aralık ayları yağış açısından kurak geçmektedir. İlimiz; içme suyu tedariki açısından yağmur suyuna bağlı olarak yüzeysel suların arıtılmasıyla elde edilen suyu kullanmaktadır. Bu nedenle uzun müddettir yağışların az olması ve buna bağlı olarak yüzeysel suların azalmasından ötürü sık sık su kesintisi yaşanmaktadır. İçinde bulunduğumuz bu süreçte daha az mağduriyet yaşamak ismine bütün vatandaşlarımızı su konusunda tasarruflu olmaya davet ediyoruz. Uzun yıllar boyunca yaşamakta olduğumuz su külfetini gidermek ismine iki yıl evvel belediyemizin DSİ ile birlikte projelendirdiği ve vilayetimizin su ıstırabını giderecek olan; Andon Vadisi üzerinde yapacağımız Su Göleti Projesi’nin ihalesi yapılmış olup kısa bir müddette inşasına başlanacaktır. Tez bir biçimde tamamlanması planlanan bu proje ile kentimizin su ezasını çözüp, sağlıklı ve kesintisiz bir içme suyuna kavuşmuş olacağız” denildi.
‘İsraf yapmamalıyız’
Rize’nin her mevsim yağış alan bir bölge olduğunu söyleyen Kenan Aloğlu, “Rize’de bu biçimde kuraklık olduğuna nazaran öbür kentleri düşünemiyorum. Global ısınma diyorlar sahiden bu sene bunun manasını çok uygun anladık. Sularımızı onun için çok verimli kullanmamız gerekiyor. Bizim burada su zahmeti hiç olmuyordu lakin artık bunu hissetmeye başladık. Akan sularımızı kıymetlendirmemiz lazım, israf yapmamalıyız” dedi.
‘Derelerde su yok’
Rize’de havaların çok sıcak geçtiğini söz eden Ömer Adalı, “Bu yaz yağmur çok az yağdı. Evvelce burası yazları yağmurlu geçerdi. Bu yaz yağmur sularımız yok. Ortadan sularımız kesiliyor lakin vatandaşın bu bahiste mağdur olmaması gerekiyor. Dereler evvelden daha gürül gürül akardı, artık uygunca suları çekildi” diye konuştu.
Günay Bayraktar ise “Bu yaz havalar çok güneşli geçti. Yağmur yağmayınca akan derelerimiz de kurudu. Sularımız azaldı. Bu durum bizi de üzüyor. Ortadan sularımız kesiliyor” dedi.
‘Karadeniz’de 3-5 gün yağmadığı vakit kurak olur’
(İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Kısım Lideri, Afet İdaresi Enstitüsü ve İklim Değişikliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, Karadeniz’de 3-5 gün yağmur yağmazsa kuraklık olacağını belirterek, şöyle konuştu:
“Yıllık toplam yağış Doğu Karadeniz’de Rize’de 2 ton. Onu görenler ‘burası ne kadar sulak, her tarafı şarıl şarıl su’ diye düşünüyor fakat aslında gerçek değil. Karadeniz’de eğim çok fazla, dereler çok kısa, çok süratli bir formda yağan yağmurlar denize karışıyor. Toprak derinliği çok az. Yer altı suyu neredeyse hiç yok. O yüzden Karadeniz’de 3-5 gün yağmadığı vakit kurak olur. Su kullanımı konusundaki bu davetlerin tüm yıl boyunca yapılması lazım. Bizde bazen ‘kuraklık var, dikkat edin, suyu tertipli kullanın’ dediğiniz vakit beşerler; ‘su bitecek, büsbütün susuz kalacağız deyip halılarını, perdelerini indirip yıkamaya da kalkabilir’. Panik havası yaratmak üzere tehlikeli bir yanı da var. O yüzden su kullanımı, suyu tasarruflu kullanmak her vakit öğretilmesi anlatılması gereken durum”