T24 Dış Haberler
Çin’in itiraz ve tehditlerine karşın Tayvan’ı ziyaret eden ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi, ülkenin parlamentosunda konuşarak, “Tayvan’ın dünyanın en özgür toplumlarından biri olduğunu” söyledi.
Taipei’de parlamentoda konuşan Pelosi, Washington’da görüşülen yeni yasa tasarısının ABD’nin çip sanayisini Çin’le rekabet edebilecek hale getirmeyi hedeflediğini; bunun da ABD ile Tayvan ortasında ekonomik iş birliği fırsatları yarattığını söz etti.
Pelosi, Tayvan’a “dostluk içinde ve bölgeye istikrar getirmek maksadıyla geldiklerini” tabir etti.
Pelosi bugün ayrıyeten Tayvan Cumhurbaşkanı Tsai Ing-wen ile görüşerek Washington’un adada demokratik olarak seçilmiş hükümete dayanağını gösterdi. Başşehir Taipei’de yapılan görüşmenin akabinde açıklamalarda bulunan Pelosi, Çin’in baskıları karşısında ABD’nin “Tayvan’ı terk etmeyeceğini” söz etti.
Pelosi’nin çarşamba günü ilerleyen saatlerde Tayvan’dan ayrılması bekleniyor.
Çin, Pelosi’nin Tayvan’a inmesinin akabinde salı akşamı itibariyle ada yakınlarında tatbikatlara başlayacağını duyurmuş ve adaya yeni ekonomik kısıtlamalar uygulamaya başlamıştı.
Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu teşebbüs Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Konseyinde Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik bağlantı tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin akabinde 1971’de BM Genel Şurasında yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin’in tek legal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın memleketler arası örgütlerdeki pozisyonu bilinmeyen hale gelmişti.
Pekin idaresi, “Tek Çin” prensibini benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının kesimi olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve etrafındaki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik bağlantılar kurmasına, Birleşmiş Milletlerde ve öbür milletlerarası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.