Nur Kaplan
ANKARA – Ofis Memurları Sendikası, (Büro Memur-Sen) son devirde fahiş biçimde artan konut ve kira fiyatları nedeniyle memurların büyükşehirlerde geçiminin zorlaştığını, tayin taleplerinin arttığını ve çalışanların artık daha küçük kentlerde yaşamak istediğini açıkladı. İstanbul’da uzun yıllardır memur olarak çalışan Zeliha Tok, Hasan Tekin ve Ali Işık ile hayat şartlarını, tayin taleplerinin nedenlerini ve memur göçlerini konuştuk.
DEĞİŞEN YALNIZCA ‘EV’ DEĞİL, YAŞAM
İstanbul’da 10 yıldır öğretmenlik yapan Zeliha Tok, kentte konut kiralarını karşılayamaz duruma gelmesi hasebiyle tayin isteyerek Tekirdağ’a gitti. İstanbul’daki mesken sahibinin kendisine “eşyalarımı koyacağım” dediğini ve konuttan çıkarıldığını anlatan Tok, Tekirdağ’a gittikten sonra İstanbul’da yaşadıkları konutun 3 milyon liraya satışa konulduğunu ve daha yüksek fiyata kiraya verildiğini anlattı.
“Aynı okulda yıllarca öğretmendim, birebir mahallede, birebir sitede yaşıyordum fakat artık hiç bilmediğimiz bir yere geldik” diyen Tok, yeni ömrünü, “Sadece meskeni değil, toplumsal yaşantımızı, arkadaşlarımızı, bütün kurallarımızı değiştirdik. Tansiyon hastasıyım, tabip denetimlerim vardı. Onları bırakarak geldim. Buradan yine tabip bulmak zorundayım. Kızım arkadaşlarını bıraktı, uzun müddet buraya alışamadı” kelamlarıyla anlattı.
‘ÖĞRENCİLERİME ‘MESLEK EDİNİN’ NASIL DİYEBİLİRİM, EN BÜYÜK DÜŞÜNCEYİ BEN ÇEKİYORUM’
Öğretmen olma sürecinde epey güç evrelerden geçtiğini söyleyen Tok, atanmasına atıfta bulunarak, “Tam rahat edeceğiz, kendi kendimize yeteceğiz derken kiralara para yettiremez hale geldik” dedi. “Keşke diğer sebeplerden ötürü tayin istemiş olsaydık. Bu halde tayin istemek çok zorumuza gitti” diye kelamlarını sürdüren Tok, “Yıllarca üniversite oku, emek ver lakin sen hiç okumamış üzere geçim ezası yaşa. Ben öğrencilerime ‘okuyun da meslek başına geçin, rahat edin’ diye nasıl diyebilirim? En büyük düşünceyi ben yaşıyorum” sözlerini kullandı
‘KENTİMDEN HAK ETMEDİĞİM BİÇİMDE KOVULDUM’
Türkiye’de memurların ömür şartlarının giderek kötüleştiğini anlatan Tok, ülkenin en büyük metropolünden çıkarak küçük bir kente gitmenin kendisinde “kovulmuş hissi” yarattığını söyledi. Tok, “Sanki hayat koşullarım kısıtlanmış, soyutlanmış üzere hissediyorum. Her yıl bütçemizden biraz daha fazla kısıyoruz. Çocuğumu hiç tatile götüremedim. En uzak gidebildiğimiz yer memleketimiz oldu. Bizim maaşımız, gelirimiz sabit fakat sokaktaki fiyatlar daima hareketli” dedi.
‘EVİN OLDUĞU KENTE KAÇTIK’
İstanbul’da uzun müddettir öğretmen olarak çalışan ancak istenilen kira fiyatına yetişemediği için mesleğine Kocaeli’de devam etme kararı alan bir öteki isim ise Hasan Tekin. Kocaeli’yi eşinin ailesinin konutu olması münasebetiyle tercih ettiğini söyleyen Tekin, artan enflasyonla birlikte İstanbul’da geçirdiği son üç yılın “bir an evvel bitmesini” beklediğini tabir ederek şöyle devam etti:
“İstanbul’da oturduğum konut bin 600 liraydı, aidat ile birlikte 2 bin lira ödüyordum. Konut sahibim yüzde 25’den fazla artırım yapacağını söyledi. Kira ve aidatla birlikte 4 bin 250 lira ödeyecektik. Konut sahibi biz çıktıktan sonra konutu 7 bin lira kiraya vermiş. Biz de İstanbul’da yer değişikliğinden fazla meskenin olduğu bir kente gelmek zorunda kaldık.”
‘BEBEK İÇİN HER ŞEYİN EN KALİTELİSİNİ ALAMIYORUZ’
Yeni doğan bir çocuğunun olduğunu, bebeğin harcamaları ile birlikte zarurî masraflarının yüzde 65 bandında olduğunu söz eden Tekin, “Bebek için her şeyin en kalitelisini alamıyoruz, bazen erteliyoruz. Her geçen gün daha geriye gidiyoruz. Maaş sayı olarak artıyor ancak biz üç katı tabana gidiyoruz” diye konuştu.
GÖÇ HAZIRLIĞI
Sosyal Güvenlik Uzmanı olan Ali Işık ise 17 yıldır İstanbul’da memur olduğunu, önümüzdeki yılın sonunda geçinemediği için diğer bir kente göç etmek için hazırlandığını söyledi. “Şu an çıksam 7 bin liranın altında mesken bulamam, o tedirginlikle yaşıyorum” diyen Işık, şunları kaydetti:
“İki çocuk var, eşim atanamayan sağlıkçı. Her yıl giysim için bir ekip elbise alırken üç yılda bir alır oldum. Çocuklarım daha uygun eğitim alsın diye bu kente gelmiştik lakin durum bizi göçe zorluyor. Hepimizin hayatı değişecek. Büyükşehirde büyüyüp belirli bir tertibe alıştığımız için küçük yerdeki ömrümüz çok farklı olacak. Memurların iş yükü zati çok fazla, ek iş de yapamazsın. Elektrik, su, doğalgaz, kira, kredi derken besine bile ulaşamadan maaş eriyip gidiyor.”
EV ARKADAŞI ALANLAR, EVLİLİĞİNİ HIZLANDIRANLAR, ÖZEL ODASI OLMADAN YAŞAYAN MEMURLAR…
Memurların tek temel gereksiniminin artık barınma üzerinden şekillendiğini, insanların geleceğini değil bugününü kurtarma kaygısında olduğunu tabir eden Işık, yanında çalışan memur arkadaşlarının ekonomik darboğaz içinde aradıkları çıkış yollarını şu sözlerle anlattı:
“30 yıldır memur olan bir arkadaşımız mesken sahibi kirayı 7 bin 500 lira yapınca yanına mesken arkadaşı almak zorunda kaldı. Öteki bir arkadaşımız barınamadığı için evliliğini hızlandıracak. Bir başkası ailesini memleketine gönderdi, bekâr meskeninde yaşıyor. Odası bile olmadan halasıyla yaşayan bir arkadaşımız ise her gün ağlayarak geliyor iş yerine. ‘Bu parayla karnımı mı doyurayım, buna mı katlanayım?’ diyor. Memurlar artık bir köleden farksız yaşıyor.”