Nur Kaplan
ANKARA – Yeni eğitim öğretim devri bu hafta başladı. Türkiye Engelliler Konfederasyonu, engellilerin eğitimde yaşadıkları problemleri lisana getirmek için Ulusal Eğitim Bakanlığı önünde açıklama yaptı. Engellilerin eğitim hakkına ulaşamadığı bir eğitim öğretim devri başladığı söz edilen açıklamada, engelliler için acil olarak yerine getirilmesi gereken talepler sıralandı.
‘TÜRKİYE’DE ENGELLİLERİN OKULU BIRAKMA ORANI YÜZDE 60’
Türkiye Engelliler Konfederasyonu Lideri Mustafa Özsaygı, engellilerin eğitim haklarından faydalanmaları konusunda ilerleme sağlanmadığını, bilakis problemlerin daha da arttığı bir tabloyla karşı karşıya olduklarını söyledi. Türkiye’nin yüzde 60 oranı ile AB ülkeleri ortasında ilkokuldan sonra engelli bireylerin okulu bırakma konusunda en yüksek ülke pozisyonunda olduğunu söyleyen Özsaygı, şunları kaydetti:
“Zihinsel, işitme, görme, ortopedik ve öğrenme zahmeti çeken öbür nöro-tipik engellilerin eğitim hakları sistematik bir halde ihlal edilmektedir. Temel bir insan hakkının sistematik formda ihlal edilmesi insanlığa karşı hata işlemektir.”
‘ENGELLİ ÖĞRENCİLER EĞİTİME ERİŞEMİYOR’
Türkiye nüfusunun yüzde 10’nu oluşturan engellilere sunulan kamu hizmetleri için bütçeden ayrılan hissenin yüzde 1,6 olduğunu söyleyen Özsaygı, engellilerin eğitimiyle vazifeli Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün bütçesinin Bakanlık bütçesinin yüzde 1’i seviyesinde olduğunu tabir etti. Özsaygı, engelli öğrencilerin kâfi seviyede eğitime erişemediğini söyleyerek, “Öğrenme zahmeti çeken çocukların aileleri ‘biz bu türlü çocukları alamıyoruz’, ‘şartlarımız uygun değil’, ‘diğer öğrenci velileri istemiyor’ kelamlarıyla karşılaşıyor” dedi.
Türkiye Engelliler Konfederasyonu Lideri Mustafa Özsaygı, engellilerin eğitim öğretim periyodunda yaşadıkları sıkıntılara karşı acil taleplerini şu formda sıraladı:
– Başta engelli öğrenciler olmak üzere tüm öğrencilere tüm eğitim hizmetleri devlet tarafından parasız verilmelidir.
– Pandemi sürecinin neden olduğu engelli öğrencilerin akranlarına nazaran daha fazla geride kaldığı gerçeği göz önünde bulundurularak sorunu çözecek tedbirler alınmalıdır.
– Tüm engellilerin eğitimi için nitelikli, anadilinde, erişilebilir, yaşadıkları etraf ile bütünleştirici eğitim imkânları sağlanmalıdır.
– Engellilerin eğitim hizmetine erişimi için bütçe, takım ve müfredat gelişimi sağlanmalıdır. Merkezi bütçeden engelliler en az nüfusa oranları düzeyinde bütçe ayrılmalıdır.
– Eğitim alanlarının “Evrensel Tasarım İlkesi” temel alınarak “makul bir düzenlemeden” geçirilmesi için gerekli çalışmalar yapılmalıdır.
– Eğitim malzemeleri her mahzur kümesinin ihtiyaçları gözetilerek erişilebilir özelliklerde hazırlanmalıdır.
– Braille alfabesi, işaret lisanı, vücut lisanı ve alternatif bağlantı biçimleri geliştirilerek engellilerin eğitimleri kolaylaştırılmalıdır.
– Alt yapısı tamamlanmış, tüm eğitim kesitlerince kabul görmüş bir kapsayıcı eğitimi sistemi yaşama geçirilmelidir.
– Ailelerinden uzak, adeta tecrit durumundaki körler ve sağırlar okulları kapsayıcı eğitim sisteminin içine alınmalıdırlar.
– Engellilerin eğitiminin önündeki toplumsal önyargıların ortadan kaldırılması için ilgili her kısma yönelik bilgilendirme çalışmaları yapılmalıdır.
– Ferdi Eğitim programları yaygınlaştırılmalıdır.
– Kapsayıcı Eğitim uygulanan okul ve sınıf sayıları artırılmalı, bütün yerelliklerde yaygınlaştırılmalıdır.
– Otizm Spektrum durumu olan bireyler için devlet tarafından karşılanan ders saati ayda 40 saate çıkarılmalıdır.
– Engelli öğretmenlerin erişilebilir okul, sınıf, laboratuvar vb. ortamlarda ve branşlarında çalışmaları sağlanmalıdır. Engelli eğitimcilere yönelik mobbing uygulamalarına son verilmediler.
– Bu çalışmalara başta engelli dernekleri olmak üzere, üniversiteler, ilgili meslek odaları ve eğitimci sendikaları dâhil edilmelidir.