ABD’nin Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte tek taşla vurmaya çalıştığı kuşların sayısı artıyor. 2 kuşun cepte olduğu biliniyor. Rusya ve Avrupa’yı sıkıntıların içine sürükleyen bu savaştan, evvelki gerginliği saymazsak, fiili başlangıç olan 24 Şubat’tan bu vakte kadar geçen müddette tek olumlu kazanımları bulunan bir ülke var: ABD. Türkiye’yse bu denklemde çok oynaklık sergiliyor. Ukrayna da Rusya da Türkiye için tekrar ‘med cezir’i bol bağlantılar barındırırken, konu bahis paraysa bir formda orta yol bulunuyor. Türkiye, savaş bahislerine girmeden şimdiye dek düzgün iş çıkarırken, son periyotta para konusunda odakta ‘Rusya bükey’ bir mercek kullanılması ABD’yi biraz irite etmiş görünüyor. Bakalım neler oluyor?
Borsayla ilgili gelişmeler içeride bizi ziyadesiyle meşgul ederken, bu oynaklığın içinde MIR, MIR yükselen sesler öne çıkıyor!
Bankacılık paylarındaki hareketlerinin temelinde durum farklı olurken, son düşüşlerde sebeplerin içinde Türk bankalarının da kullandığı ve batının hazzetmediği Rusya ödeme sistemi MIR bulunuyor. ABD’den geçen hafta yapılan bir açıklama sonrası, evvel İş Bankası, akabinde Denizbank, MIR kullanımını askıya almıştı. ABD’li bir üst seviye bir yetkilinin Reuters’a yaptığı açıklamadaysa bu atılım mantıklı olarak değerlendirildi.
ABD’nin yaptırım başlatma ihtimalini hatırlatan yetkili öbür bankaların da sistemden çıkmasının beklediğini söylerken, bu bankalar Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank olarak kamu finansal üçlüsü oluyor.
MIR, Türkiye’ye gelen Rus turistler tarafından yaygın olarak kullanıldığından, Sözcü’nün aktardığına nazaran ABD’li yetkili, “Bankaların attığı bu adım epey mantıklı. Mir’in kullanımını durdurmak bankaları Rusya ile iş yapmak nedeniyle uygulanabilecek yaptırımlardan müdafaanın en uygun yollarından biri. Yaptırımların yanlış tarafında kalmak istemedikleri için daha fazla bankanın MIR’i kullanmayı bırakmasını bekliyoruz” dedi.
Türkiye’nin değerli gelir hatta ve hatta en kıymetli “döviz” kapılarından olan turizmde gözler Rus turistlere çevrildi. MIR ödeme sistemi kapanırsa ne olacak?
Timothy Ash, geçen günlerde Rus turistler Türkiye’de bulaşık yıkar minvalinde mevzuyu yorumlamıştı.
Ödemeler yapılıyor, ıstırap yok!
Aydınlık’ta Recep Erçin de ‘MİR yaptırımı turizmi vurmasın!’ başlıklı haberinde, Rusya’dan gelen turistlere ait turizmci Aydın Karacabay ile görüşmesinde, gelen turist sayısında yarı yarıya düşüş olduğunu öğreniyor. MİR ödeme sistemine yönelik yaptırım tehditler için de, ödemelerin yapılabildiğini ve turizmin barışçıl ve insani olarak seyahat özgürlüğünü kısıtlamanın insan haklarına muhalif olmasıyla bunların dışında kaldığını açıkladı. Turizm kesiminde her şeyin kayıtlı olduğunu belirten Karacabay’a ek olarak datalarda de Rusya’nın 16 kentinden İstanbul’a sonbahar-kış tarifesindeki uçuşların açıklanarak yaklaşık iki kat Rusya’dan İstanbul’a turist akışı beklendiği ve Aeroflot’un Moskova-İstanbul günlük seferlerine ek olarak da Red Wings ve Azimuth havayollarının da olağan tarifeyle uçacağı belirtildi.
Yaptırım tartışmalarına Şanghay Beşlisi de katılıyor! Erdoğan’ın sıcak temasları sonrası gözlerin çevrildiği bölge birliğine içeride yansılar de merak ediliyor.
Birgün’de Ozan Gündoğdu, topluluğa yerli sermayenin bakış açısını anlatırken, ABD’den gelen yaptırım tehdidini ve iki özel bankanın MIR’den çıkmasını işaret ederek, kamu bankalarının sistemde kalmasının riskli olduğunu ve tablonun ilginçleştiğini belirtiyor.
Sistem karşılaştırmasında, SWIFT’ten çıkmanın göze alınamayacak bir durum olduğu belirtilirken, MIR’de çıkış rahatlığının Türkiye’nin içinde bulunduğu sermaye merkezinin “Batı” olduğunun açık olduğu yorumu yapılıyor. Kamu bankalarının da sistemde kalması ekonomik değil politik münasebetlerle açıklanabiliyor.
Türkiye’de sermayenin Şangay özelinde bölgeye bakışına sistemlerin örnek teşkil ettiğini belirten Gündoğdu, 15-16 Eylül’deki toplantıların Erdoğan iştirakiyle, imaj ve bildirilerine dikkat çekiyor.
Bu yıl toplantının Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle öne çıktığını, üye ülkelerin Putin’e takviyesinin görüldüğünü belirterek, örgütün Soğuk Savaş devri akabinde Doğu’yu temsil etmesine rağmen akabinde kapitalist modellerin çeşitlendiğini de vurguluyor.
Vatandaşların bu bahislerde yorumlarının yanı sıra, MIR’den kaçan bankaların yurt içi sermayeyi temsilinde yola çıkarak, Türkiye’de sermaye birikiminin, batı kapitalizmi içinde yer aldığını ve çıkarlarının batıda yer almak olduğunu belirten Gündoğdu, ticarette euro ve dolar kullanıldığını hatırlatıyor. 2021 yılında Şangay’daki 9 ülkeye Türkiye’nin ihracatının yalnızca 18,6 milyar dolar olduğunu buna karşılık Türkiye’den sadece Almanya’ya yapılan ihracatında 19,3 milyar dolar olduğu verisini de paylaşıyor. Türkiye’de iktisat ve finansın batıya entegre sistemleriyle büsbütün doğuya dönmesinin mümkün görünmediğini söylerken MIR’den çıkan bankalara bu gözle bakılması gerektiğinin de altını çiziyor.
Sosyal medyada da iktisat, finans uzmanlarının tartıda olduğu yorumlar çok çeşitli olurken genel olarak kamu bankalarına yaptırım riski göze çarpıyor
👇
👇
Ash, Borsa İstanbul’daki hareketler üzerinden MIR’i yorumluyor:
Enflasyondan korunma maksatlı çok, çok süratli bir biçimde yükselen bir piyasa ve tahminen kimi rasyonelliklerin yanında MIR ile ilgili bankalar üzerindeki yaptırım riskleri geliyor.
👇
👇
👇
👇
👇
