Trakya’da çiçekleri açarak, tarlaları sarıya boyayan ve çiftçisinin ‘sarı gelin’ olarak isimlendirdiği ayçiçeği tarlalarını ‘çayır tırtılı’ istila etti.
Edirne kent merkezi, Havsa, Uzunköprü, İpsala ve Enez ilçelerinin yanı sıra Tekirdağ ve Kırklareli’de de tesirli olan tırtıl, bitkiyi kökten başlayıp yaprak ve çekirdek kısmına kadar yiyerek, büyük randıman kaybına neden oluyor.
Edirne’de Karaağaç Mahallesi’nde görülen çayır tırtılları, bitkinin neredeyse tamamını yiyerek ziyan verdi. Çayır tırtılına karşı hareket geçen Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü, kent merkezi dahil olmak üzere Kurban Bayramı’nın 2’nci günü mesaiye başlayıp, tarlalarda inceleme yaptı.
Ekipler, üreticileri tırtıla karşı acil dronela havadan ilaçlama yapması konusunda uyardı. Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada, şöyle denildi:
“Yapılan incelemeler sonucunda, zararlının hayat döngüsü dikkate alındığında ziyanlı ile çabada önümüzdeki birkaç günün üreticilerimizin ziyan görmemesi için ehemmiyet arz ettiğinden, kendi ayçiçeği tarlarında denetimlerini yaparak, ziyanlı ile müsabakaları durumunda en kısa vakit içerisinde yer aletleri ve insansız hava araçları (drone) kullanılarak vakit kaybetmeden ilaçlı uğraş yapmaları gerekmektedir. İlaçlama yapan çiftçilerimizin tarlalarında yapılan denetimlerde önerilen deltamethrin 25 g./l. etken unsurlu ilaçların zararlıyı büsbütün öldürdüğü tespit edilmiştir.”
Açıklamada ayrıyeten, “İlaçlı çaba yapacak olan üreticilerimizin ayçiçeğin çiçek devrinde bulunması nedeni ile ilaçlama yapılacak bölgedeki arıcılarımızı bilgilendirmesi ve ilaçlamalarını arıların etkin olmadığı saatlerde yapması gerekmektedir” sözüne yer verildi.
‘SINIRDA OLDUĞUMUZ İÇİN DRONE UÇURAMIYORUZ’
Çiftçilerinden Hüryan Hatikler, ayçiçeği tarlasının Türkiye-Yunanistan hududuna yakın olması nedeniyle dronela ilaçlama yapamadığını söyledi. Hatikler, çayır tırtılının süratle yayıldığını belirterek, “Daha evvel bölgemizde bunlar oluyordu ancak bu sene süratli bir formda yayılmakta. 3-4 günlük bir olaydı, en azından daha evvel tedbir alabiliyorduk, ilaç atılabiliyordu.
Ama bu sene çok süratli bir formda yayılmakta. Tırtıl diye tabir ettiğimiz bir böcek. Bundan sonra bunlar daha da büyüyecekler, ondan sonra ziyanları daha da hızlanacak. Şu anda bu halde lakin buna bir tedbir alınması lazım.
Lokal olarak gözükmekteyse de daha da genişlemiş vaziyette. Şu an yüzde 50-60 üzere gözüküyor lakin yarın bu yüzde 70-80’lere çıkar. Tedbir alınamaz bir durum olabilir. Bunun bir an evvel tedbir alınmasına yarar var.
Şimdilik kenardan kendi imkanlarımızla biraz ilaç atıyoruz. Bölgemizde askeri bölge olduğu için drone uçurma imkanımız da yok. Hudutta olduğumuz, birinci yasak bölge olduğumuz için drone uçuramıyoruz. Kendi imkanlarımızla 10 metre girebiliriz ya da eserimizi bir yerden bozacağız” dedi.
‘VERDİĞİ ZİYAN KORKUNÇ’
Ahmet Birincibubar da çayır tırtıllarının geçen yıl mısır tarlasında görüldüğünü belirterek, şu sözleri kullandı:
“Bu kurtlar geçen sene mısırlarda vardı. Biz ilaç yaptık. Lakin burada ilaç hiç tesir göstermedi. Her türlü imkanları sağladım. Ama yemeğe devam etti. Bunların aşağı üst 1 hafta 10 gün ömrü var. Ondan sonra kendilerinden yok oldu. Lakin verdiği ziyan dehşetli. Mısırda mal yapmadı, boş kaldı, kilo tutmadı.
Mısır cılız oldu. Bu sene gündöndülerde bu olayı yaşıyoruz. Ancak gördüğümüz kurtla şimdiki kurt ortasında çok fark var. Mesela, o kurt daha büyük, geniş. Bunlar daha ince. Ancak bunların cinsi bir öteki. Ben yıllardır çiftçilik yaptığım için o denli bir kurdun gündemde olmasını mucize olarak görüyorum. Biz gündöndüde bu ortamı birinci kere yaşadık. Kurdun yemesini birinci sefer duyuyoruz. Çiftçide şaşkınlık yarattı.”
Edirne Ziraat Mühendisleri Odası Vilayet Temsilcisi Erdoğan Yanılmaz ise çayır tırtılının Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli olmak üzere tüm Trakya’da görüldüğünü söyleyerek, “Verim kaybına neden oluyor. Geçmiş devirlerde de nadiren de olsa çayır tırtılı zararlısına Trakya’da rastladık. Üreticilerimizin kendi tarlalarını takip etmesi gerekiyor. Bilhassa çiçeklenme devrinde gidip tarlalarını denetim edip, şayet gerekirse kimyasal çaba yapılmasında yarar var. İlaçlanması gerekir.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın önerdiği zirai çaba kataloğunda yer alan ilaçları öneriyoruz. Bunlarla ilaçlanması gerekir. İlaçlanmazsa randıman kayıplarına neden oluyor. Çok hasar verdiğinde, bir sapı bırakacak halde ziyan verebiliyor. Fakat bunun bir ayçiçeği bitkisinde sayısı kıymetli. Metrekarede 20’nin üzerindeyse bu ziyanlı, alanda çok fazla görülür. O vakit ilaçlanmasını öneriyoruz. Ancak az olursa ilaçlanmasına gerek olmuyor, ekonomik olmaz” diye konuştu.
‘TOPRAĞIN 5 İLE 7 SANTİM ORTASINDA KIŞI GEÇİRİYOR’
Erdoğan Yanılmaz, çiftçileri tarlalarında derin sürüm yapma konusunda da uyararak, şöyle devam etti: “Sonbaharda çiftçilerimiz ekonomik manada fazla masraf yapmamak için derin sürüm yapmadıkları için larva devrinde toprağın altında 5 ile 7 santim ortasında kışı geçirebiliyorlar. Derin sürüm yaparlarsa, 5 ile 7 santimin daha da derinine indiğinde bunlar yok olabiliyor. Ama toprağın üst tarafında kaldığında uzun mühlet toprakta kalabiliyor. İlkbahar’da da zirai çaba, yabancı ot çabası yapılmadığında otların üzerindeki larvalar daha sonra çayır tırtılı ve kelebeğe dönüşerek görülmeye başlıyor. İlaçlama devrinde şu anda ayçiçekleri çok fazla polen ürettikleri için arıcıları uyarmak gerekiyor. Arıların etkin olduğu devirde ilaçlanması tehlikeli. Etrafında bulunan gezginci arıcıları uyararak çiftçilerimiz ilaçlama yapabilirler. Günün erken saatlerinde bir de akşam güneş kaybolmasına yakın bir devirde ilaçlama yaparlarsa arılara da ziyan vermemiş olurlar. Hem de larvanın etkin olduğu periyotları tercih etmekte fayda var.”