İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Temmuz 2022 devri sonuçları açıklandı. Eşik bedel olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların bölümde güzelleşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran, Haziran ayında 48,1 olarak ölçülen manşet PMI Temmuz’da 46,9’a gerileyerek üst üste beşinci ay eşik değer 50’nin altında kaldı.
Bloomberg HT’de yer alan habere nazaran, Türkiye’de imalat satınalma yöneticileri endeksi Temmuz’da 46,9 kıymetini aldı. Böylece endeks Mayıs 2020’den bu yana en düşük düzeye geriledi.
Haziran ayında endeks 48,1 olarak kaydedilmişti. Endekste 50’nin altı bedeller daralmaya, üstü ise büyümeye işaret ediyor. Endeks, faaliyet koşullarında Mayıs 2020’den beri en besbelli yavaşlamaya işaret etti. Temmuz’daki yavaşlama genel bir talep yetersizliğinden kaynaklanırken meçhul piyasa koşulları ve devam eden fiyat baskıları bu sorunu derinleştirdi. İSO’dan yapılan açıklamaya nazaran hem üretim hem de yeni siparişlerde Temmuz’da Kovid-19 salgınının birinci dalgasından bu yana en bariz ivme kaybı gözlendi. Talep tarafındaki nispeten olumlu gelişme, yeni ihracat siparişlerindeki yatay seyir oldu. Bir diğer olumlu gösterge de birtakım firmaların kapasite genişletme gayretlerine bağlı olarak istihdam artışının devam etmesiydi. Bununla birlikte, yeni işe alımlar çok ölçülü seviyede kaldı ve 26 aydır süren iyileşme trendinin en düşük artışı gerçekleşti.
Girdi stoklarında son üç ayın birinci düşüşü
Firmalar yeni siparişlerdeki yavaşlamayla bağlantılı olarak satın alma faaliyetlerini yavaşlatırken girdi stoklarında da son üç ayın birinci düşüşü kaydedildi.
Sektörde enflasyonist baskıların hafiflediğine ilişkin sinyaller dikkat çekti.
Girdi maliyetleri Türk lirasındaki değer kaybına bağlı olarak keskin şekilde artmaya devam etse de bu artış Şubat 2021’den beri en ölçülü seviyede gerçekleşti. Böylelikle sonuncu eser fiyatları enflasyonu üst üste dördüncü ay geriledi ve yaklaşık bir buçuk yılın en düşük artışı kaydedildi.
Tedarikçilerin materyal temin etmede yaşadığı zorluklara ve global lojistik sıkıntılarına bağlı olarak tedarikçilerin teslimat müddetleri artmaya devam etti. Tedarik zincirlerindeki aksamalar son üç ayın en besbelli seviyesinde olmasına rağmen yılın başlarına kıyasla çok daha ölçülü seyretti.
Takip edilen 10 bölümde üretim yavaşladı
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI, Temmuz ayında imalat sanayi dalı genelinde zayıflığa işaret etti. Son 15 aylık periyotta birinci defa 10 bölümün tamamında üretim yavaşladı.
En besbelli düşüşlerin gerçekleştiği iki dal, metalik olmayan mineral eserler ile dokuma eserleri oldu. Benzeri şekilde, 10 kesimin dokuzunda yeni siparişler yavaşlama gösterirken bu durumun istisnası kara ve deniz taşıtları kesiminde kaydedilen güçlü artış oldu.
En keskin yavaşlama ise dokumacılık eserlerinde gerçekleşti ve bu kesimin yeni siparişleri Kovid-19 salgınının birinci dalgasından bu yana en süratli düşüşü gösterdi.
Dış talep tarafında ise kısmen daha olumlu bir tablo gözlendi ve on kesimin üçünde yeni ihracat siparişleri artış kaydetti.
Talepteki zayıflık belirtilerinin yanı sıra üretim ihtiyaçlarındaki düşüş, bölümlerin çoğunluğunda istihdamın azalmasına yol açtı. Besin eserleri, ana metal sanayi ve giysi ve deri eserlerinde istihdam artış eğilimi kesintiye uğradı.
Satın alma faaliyetlerinde genele yayılan yavaşlama
Satın alma faaliyetlerinde de genele yaygın bir yavaşlama gözlendi. Girdi alımlarını artıran tek bölüm kara ve deniz taşıtları oldu. Lakin diğerlerinde olduğu üzere bu bölümde de firmalar girdi stoklarını azalttı.
Girdi maliyetleri enflasyonu yüksek kalmaya devam etse de dalların çoğunda fiyat artış suratı haziran ayı ile kıyaslandığında düşük seyretti.
Girdi fiyatlarındaki en besbelli yükseliş metalik olmayan mineral eserler bölümünde gerçekleşirken en yavaş artış ise ana metal sanayiinde kaydedildi.
Temmuz ayında satış fiyatlarındaki en ölçülü artış da yeniden ana metal kesiminde gerçekleşirken aylık bazda enflasyonun hızlandığı tek bölüm ağaç ve kağıt eserleri oldu.
Tedarikçilerin teslimat müddetleri tüm bölümlerde uzarken tedarikçi performansında en bariz bozulmanın yaşandığı dal makine ve metal eserler oldu. Teslim sürelerindeki en sonlu artış ise dokumacılık dalında gerçekleşti.