Enerji ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Bartın’ın Amasra ilçesinde meydana gelen madendeki grizu patlamasında madende son tespit edilen metan gazı oranının 1,69 olduğunu, saat 18.09’dan sonra bir daha bilgi alınamadığını duyurdu.
Bakan Fatih Dönmez, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne gelerek Bartın’daki maden faciası ile ilgili vekilleri bilgilendirdi.
Bakan Dönmez yaptığı açıklamada, ihmal olup olmadığının en ince detayına kadar araştırılacağını, gereğinin yapılacağını söyledi.
Dönmez, ocakta kara kutu olduğunu ve tüm konuşmaların dinleneceğini belirtti.
BAKAN DÖNMEZ MECLİS’İ BİLGİLENDİRDİ
Dönmez’in açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
Söz konusu vahim hadisenin grizu formunda meydana geldiği kıymetlendirilmektedir. Galeride kısmi yangınlar oluşmuş, kömür üretimi kısmında kısmi göçükler meydana gelmiştir.
Kaza anında 110 madenci kardeşimiz çalışmaktaydı. İvedikle arama-kurtarma çalışmaları başlamıştı. 30 tahlisiyecimiz bulunmaktadır. 110 kişi ek takımlar maden ocağında arama-kurtarma çalışmalarında vazife almıştır.
Kazanın akabinde 18 saat içinde arama-kurtarma faaliyetleri tamamlanmış, kuruluşta üretime orta verilmiştir.
1973 yılından bu yana faaliyet gösteren TTK Amasra Müessesi’ne yapılan yatırımlar hakkında bilgilendirmek isterim.
TTK’nın 12 yılda 677 milyon liralık yatırımın yüzde 33’ü işgüvenliğine ayrılmıştır. Amasra Müessesine 77 milyon lira yatırım yapılmıştır. Yönetmeliğe nazaran 250 çalışana 1 işsağlığı güvenliği uzmanı görevlendirilmesi kuralken, 580 çalışana 16 işgüvenliği uzmanı görevlendirilmiştir.
Çalışma alanlarındaki risklerin işgüvenliği uzmanları tarafından kıymetlendirme mecburiliği getirilmiştir. İşsağlığı ve güvenliği uzmanlarına İTÜ aracılığıyla eğitimler aldırılmış, risk kıymetlendirilmesi çalışması gerçekleşmiştir.
Maden ocakları yılda ortalama 4 sefer denetlenmiştir. 21-27 Ağustos tarihlerinde Amasra’da kontrol gerçekleştirildi. Bu kontrollerde teknik ve idari düzenlemelere muhalif konu tespit edilememiştir.
Olayın tüm boyutlarıyla açıklığa kavuşması için gereken takviyesi vereceğiz.
Kazanın yaşandığı birinci dakikalarda Sayıştay raporları gündeme getirilmiştir. Sayıştay, TBMM ismine kamu yönetimlerinin mali faaliyet, karar ve süreçlerini denetlemekle yükümlüdür. 2017 ve 2019 yıllarında yer alan konuların dikkate alınmadığı tezi ortaya atılmıştır.
Soma ve Ermenek kazalarından sonra mevzuattaki düzenlemelere istinaden TTK’da iyileştirilmeler yapılmadığı argümanları ortaya atıldı. Toplam 200 km’lik alanlarda ‘hayat hattı’ tesis edildi. Maske değişim istasyonları kuruldu.
Yeraltında metan, oksijen, karbonmonoksit, sıcaklık, hava suratını ölçen sensörlerin bulundurulma mecburiliği yerine getirmiştir. Seyyar ölçüm aygıtı bulunmaktadır. Acil ikaz sistemi, sıcaklık ve basınç ölçer, gaz izleme sistemi, kamera, aspiratör modernizasyonu, iş elbiseleri, yangın söndürme sistemleri, havalandırma üzere 50 kalemde iyileştirmeler yapıldı.
Yeraltındaki hava giriş ve çıkışlarını denetmek için sensörler tesis edilmiştir.
2022 yılı içinde Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nca tam 26 kontrol yapılmış, 4’ü Amasra’da gerçekleştirilmiştir. Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından kurum işyerlerinde 45 kontrol yapılmış olup, 7’si Amasra’da gerçekleşmiştir.
Kazanın olduğu gün, Sayıştay raporları çarpıtılarak, metan gaız ölçüsü ‘Yüksek düzeyde metan tespit edildi’ formunda lanse edildi. Kömürün içindeki metan ile ocaktaki havalandırma içindeki metan farklıdır.
“KARAKUTU VAR TÜM KONUŞMALAR DİNLENECEK”
Delme ve patlamaya dair ortaya atılan savlara ait, dünya genelindeki madencilik operasyonlarında delme ve patlatma süreci kullanılmaktadır. Ülkemizde de uygulanmaktadır.
Son olarak maden ocağının patlayacağı tezlerine da açıklık getirmek istiyorum. Yeraltı çalışma alanlarında 24 saat boyunca izlenmekte, bilgiler de kayıt altına alınmaktadır. Karakutumuz var, her çeşit telsiz ve telefon görüşmesi kayıt altında. En ufak bir ihmal varsa gereği yapılacak.
SON ÖLÇÜLEN METAN GAZI SEVİYESİ
Amasra’ya kurulan sensörlerde metan oranı yüzde 1,5 pahasına ulaştığında sarı ışık yanmakta ve sesli ihtar vermektedir. Merkezi Gaz İzleme Ünitesi tarafından sistem takibe alınmaktadır. Metan oranı yüzde 2’yi bulduğunda kırmızı alarm devreye girer ve acil durum prosedürü işletilerek çalışanlar tahliye edilir.
Kazadan evvelki son kayıtlar incelendiğinde metan gazı oranı saat 18.05’te yüzde 1,5 düzeyine ulaşmış ve elektrik kesilmiştir. Saat 18.09’da ise son kayıp metan oranı yüzde 1,69 olarak ölçüldüğünü göstermektedir. 18.09’dan sonra kayıt alınamadı. Patlama anındaki metan düzeyi Merkezi Gaz İzleme Sistemi’nde ölçülen bu.