Canlı yayında soruları yanıtlayan Kalın, Bartın’ın Amasra ilçesindeki maden ocağı patlamasıyla ilgili sorular üzerine, ailelerin madencilerin emanetleri olduğunu ve emanete sahip çıkmak için gereken her şeyin yapılacağını söyledi.
Hukuki ve idari soruşturmaların çabucak başlatıldığını, bahsin etraflı halde araştırıldığını anlatan Kalın, Sayıştay’ın da madenin son 3 kontrol raporunu incelediğini bildirdi.
Muhalefetten gelen tenkitlere değinen Kalın, “Bu yansıları verirken nelerin yapıldığı ve yapılabilir olacağına dair fotoğrafı gerçek okumak lazım. Yani birinci günden bu türlü ‘kaza değil, cinayettir’ üzere bu türlü biraz siyasi ajitasyon ve istismar kokan açıklamaları bir kenara koyup sıkıntının özüne odaklanmamız gerekiyor.” diye konuştu.
Kazaların ve ölümlerin olmadığı bir maden işletmeciliğinin ülkü olduğunu, bunun için çalışmaya devam edeceklerini lisana getiren Kalın, “İyi uygulamalar, güzel pratikler neyse bunları da alarak bundan sonra bu tıp hadiselerin yaşanmaması için gerekli adımlar atılacak.” dedi.
Soruşturma ve araştırmanın sonuçlarının görülmesi gerektiğini belirten Kalın, “Halkımız bu mevzuda müsterih olsun. Bu bahis en ince ayrıntısına kadar incelenecek, bir ihmal varsa kesinlikle ortaya çıkartılacak ve bundan sonra bu tıp hadiselerin yaşanmaması, can kayıplarının olmaması için de teknolojik, idari, teknik manada ne gerekiyorsa bunlar kesinlikle yapılacak.” biçiminde konuştu.
“BU STRATEJİK BİR HATADIR”
Yunan yetkililerden gelen açıklamalar, adaların silahlandırılması üzere bahisler anımsatılarak, Türkiye ve Yunanistan ortasında sonuç verecek kapsamlı bir diyaloğun ne kadar mümkün olduğu sorusuna karşılık Kalın, Türkiye’nin başından bu yana diyalogdan, âlâ bağlantılardan yana olduğunu söyledi. İbrahim Kalın, şöyle devam etti:
“Yunanistan’ın kendi başına, kendi zatında bir güç inşa etme imkan ve ihtimali yok, bunu lakin AB’ye ya da ABD’deki lobiye dayanarak yapabilir. Fakat biz şunu söyledik, bakın biz NATO’da müttefikiz, tıpkı coğrafyayı paylaşıyoruz. Karşımızda emsal sınamalar ve meydan okumalar var. Terörizmden göç sorununa, Ukrayna savaşından öbür hususlara kadar buralarda birbirimizle hengame etmemize gerek yok. Yunanistan kendi gücü ölçüsünde bir stratejik pozisyonlandırma yapsın, Türkiye’yle nasıl bir bağlantı içerisine girmesi gerektiğini buna nazaran tanımlasın. Diğerinden ödünç aldığı güç temerküzü ile bir diğer ülkeyle ilgiye girilmez. Bu stratejik bir kusurdur.”
Gayri Askeri Statüdeki Adalar’ın (GASA) silahlandırılmasının memleketler arası mutabakatlara alışılmamış olduğunu vurgulayan Kalın, bunu yıllardır açıkça söylediklerini hatırlattı. Kalın, “Bunun dışındaki her türlü hareketin sonucu olur. Yunan tarafına da bunu açıkça söylüyoruz. Bu adımları attığınız vakit bunlar karşılıksız kalmaz.” değerlendirmesinde bulundu.
Bunu batılı muhataplarına da ilettiğini, dün ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile görüşmesinde, “Sizin verdiğiniz askeri teçhizatı GASA statüsündeki adalara sevk ediyorlar. Bunun farkında mısınız? Yunan tarafını uyarın, kendinizi kullandırmayın.” diye açıkça söylediğini belirten Kalın, onların da adım atacaklarını, tansiyondan yana olmadıklarını söz ettiğini aktardı.
“SAYIN PUTİN İLE BU HUSUSLARI KONUŞABİLECEK BİR ÖTEKİ ÖNDER KALMADI”
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, tahıl muahedesinin uzayıp uzamayacağına yönelik soru üzerine, Türkiye’nin muahedenin mühletinin uzatılmasından yana olduğunu belirtti. Kalın, “Zannediyorum 16 ya da 19 Kasım’da mühleti bitiyor. 3, 6 ay ya da 1 yıl uzatılması tarafında Sayın Cumhurbaşkanı’mız, Sayın Putin’e gerekli telkinlerde bulundu. Biz olumlu bir hava edindik. Fakat Ruslar net bir karşılık şimdi vermedi.” dedi.
“Ümitvar mısınız?” sorusuna karşılık Kalın, “Ben ümitvarım. Sayın Cumhurbaşkanı’mızın Sayın Putin’e bu bahisteki teklifi, ricası bence karşılık bulacak. Zati şu anda herkesin de söylediği üzere yani bu tarafta de sonuç alabilecek tek önder Cumhurbaşkanı’mız. Zira Sayın Putin’le bu bahisleri konuşabilecek bir öteki Avrupalı, Amerikalı önder kalmadı.” sözlerini kullandı.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı Martin Griffiths’in de bu mevzuda Rusya ile müzakere yürüttüğünü söyleyen Kalın, “Muhtemelen bugün, yarın konuşacağız, Moskova’dan edindiği intibayı kendisinden alırız ancak biz de Rus mevkidaşlarımıza birebir telkinlerde bulunmaya devam ediyoruz. Bize nazaran 6 ay ya da 1 yıl uzatılması ülkü olur.” diye konuştu.
Rus tahılının da büyük kıymet taşıdığını anlatan Kalın, “Sayın Putin 150 milyon ton üzere bir sayı söylem etti. Bunun bir kısmını kendilerine ayırıyorlar, muhtemelen 3’te birini, lakin kalanını memleketler arası piyasaya verecekler, bu çok önemli bir sayı.” dedi.
“ÖNEMLİ BİR TEKLİF TÜRKİYE İÇİN”
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in, Türkiye’de büyük bir doğal gaz merkezi kurulmasıyla ilgili açıklamalarına ait sorulara karşılık da Kalın, bunun Türkiye için kıymetli bir teklif olduğunu, hususun türel, teknik bir sürü boyutu bulunduğunu kaydetti.
Kalın, Türkiye’nin son yıllarda, Bakü-Tiflis Ceyhan Ana İhraç Boru Sınırı (BTC) ile Trans Anadolu Doğalgaz Boru Sınırı (TANAP) ve Trans Adriyatik Boru Sınırı (TAP) ve kendi içinde kurduğu doğal gaz boru sınırlarıyla aslında çok önemli bir dağıtım merkezi olduğunu söyledi.
Avrupa’nın Rus gazı dışında alternatif bakacaksa gidebileceği iki yer bulunduğunu, bunlardan birisinin TANAP’ın kapasitesinin artırılması olduğunu anlatan Kalın, “Bu ne demektir? Azerbaycan gazına Türkmenistan gazının eklenmesi, tahminen ileride İran gazının eklenmesi. Ben bunun da imkansız olmadığı kanaatindeyim. Bu eklenip kapasite artırılırsa TANAP, Avrupa güç güvenliğinde çok değerli bir alternatif haline gelir.” sözünü kullandı.
Kalın, Türkiye’de doğal gaz dağıtım merkezine ait hazırlıkların başladığını belirterek, “Bu, Türkiye için orta, uzun vadede muazzam bir stratejik kazanım olacaktır. Türkiye’yi muazzam bir güç dağıtım merkezi, ülkesi haline getirecektir. Dahası şayet inşallah ileride Karadeniz’de, Akdeniz’de biz kendi doğal gaz rezervlerimizi bulursak bu altyapı, Türkiye’yi güç liginde öteki bir seviyeye taşıyacaktır.” değerlendirmesini yaptı.
TÜRK AKIMI’NA SABOTAJ GİRİŞİMİ
Putin’in, “Türk Akımı doğal gaz boru çizgisine yönelik sabotajın engellendiği” tarafındaki açıklamasının hatırlatılması üzerine Kalın, “Sayın Putin’in bize söylediği, Türk Akımı’nın Rusya’daki çıkış noktalarından birinde gerçekleşmiş. Yani Karadeniz’de değil, bize yakın bir tarafta değil, Rusya tarafında çıkış noktalarından bir adedinde 4 ya da 5 kişiyi gözaltına aldıklarını, tutukladıklarını söyledi. Ukraynalı. Yani o onlar kesin diyorlar. Bu Ukrayna’nın bir sabotaj teşebbüsü ve biz bunu engelledik diyorlar.” tabirlerini kullandı.
Kalın, güvenlik önlemlerinin artırıldığını, Rus tarafının da bu istikamette adımlar attıklarını söylediklerini aktardı.
BOTAŞ’ın Rusya’ya yapacağı doğal gaz ödemelerinin 2024’e erteleneceği yorumlarının sorulmasına karşılık Kalın, bu mevzuda da görüşmeler yapıldığını söyledi.
Türkiye’nin güç noktasında bir ıstırabının bulunmadığını kaydeden Kalın, ülkenin her türlü güç gereksiniminin karşılanması için gerekli tüm önlemlerin alındığını, tedarik ve ödeme noktasında kasvet olmadığını kaydetti.
Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski’nin, “Putin ile müzakere tabanı kalmadı.” kelamlarının hatırlatılmasına karşılık da İbrahim Kalın, “Cumhurbaşkanı’mızın bu daveti hala baki. İlhak kararından evvel Sayın Zelenski görüşmeye hazırdı lakin Sayın Putin isteksizdi. Artık ilhak kararından sonra Putin, ‘ben görüşmeye hazırım’ diyor. Haklı olarak Ukrayna tarafı da ‘Rus askeri buralardan çekilmeden, ilhak kararı aksine çevrilmeden bizim görüşecek bir şeyimiz yok’ diyor.” sözlerini kullandı.
Bütün bu zorluklara karşın diplomasi kapısının açık tutulması gerektiğinin altını çizen Kalın, lakin bugünden yarına bir görüşme tabanının bulunmadığını, buna rağmen Türkiye’nin gayretlerine devam edeceğini söyledi.
“BUGÜNDEN YARINA PLANLANMIŞ BİR GÖRÜŞME TRAFİĞİ YOK”
“Sayın Cumhurbaşkanı, Suriye Cumhurbaşkanı ile kendi tabiriyle vakti saati geldiğinde görüşürüz demişti. Bu vakit, saat ne kadar yakın ya da uzakta?” sorusu üzerine Kalın, “Şu anda bugünden yarına planlanmış bu türlü bir görüşme trafiği yok siyasi seviyede. İstihbarat görüşüyor, ilgili arkadaşlarımız görüşüyorlar, konuşuyorlar. Niçin? Zira Suriye konusunda siyasi sürecin ilerletilmesinden yanayız.” dedi.
Cenevre sürecinin yine canlandırılmasının değer taşıdığını, mültecilerin inançlı, onurlu biçimde geri dönmeleri için gerekli yer oluşmadan öteki alanlarda ilerlemenin mümkün olmadığını anlatan Kalın, kesinlikle diğer siyasi adımların atılması gerektiğini aktardı.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, “Mevcut tablo, Türk Silahlı Kuvvetlerinin Suriye’nin kuzeyindeki terör kümelerine yönelik muhtemel bir operasyonunu ne kadar etkileyebilir?” sorusuna da şu karşılığı verdi:
“Etkilemez. Burada belirleyici olan bizim güvenlik tasalarımız ve önceliklerimizdir. Cumhurbaşkanı’mızın koyduğu unsur çok açık. Artık dünya literatürüne girdi. Artık dünyanın çok farklı lisanlarına de çeviri edilir oldu. O hoş Türkçe sözle bir gece aniden gelebiliriz. Bunu zannediyorum herkes anlıyor. Yani ne manaya geldiğini Suriye’den Türkiye’ye dönük güvenlik tehditleri devam ettiği surece bu doktrin orada olmaya devam edecektir.”
Ermenistan ile bağlantılara ait soru üzerine, İbrahim Kalın, “Önümüzdeki günlerde özel temsilcilerimizin, Dışişleri bakanlarımızın yapacağı görüşmelerin sonucunda bir ekip yeni adımların atılabileceği ihtimali üzerinde duruyoruz.” dedi.
“YIL BİTMEDEN SOMUT KARARA DÖNÜŞMESİ MUHTEMEL”
İbrahim Kalın, ABD ile F-16 modernizasyonu konusuna ait soruya, “Daha âlâ bir noktaya geldik. Artık 8 Kasım’da Amerika’da seçimler var. O seçimlerden evvel bu yasa tasarısının kongreye de tekemmül ettirilmesi ve idareye gelmesi beklenmiyordu. Münasebetiyle muhtemelen Kasım sonuna gerçek bu süreç hızlanır.” karşılığını verdi.
ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Uğraş Maddesi’nden (CAATSA) kaynaklı yaptırımların ve Türkiye’nin F-35 programından çıkartılmış olmasının haksızlığını ve hukuksuzluğu da kayda geçirmeye devam edeceklerini belirten Kalın, “F-16 oldu, F-35’leri unuttuk diye bir tavır içerisinde değiliz.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, F-16’lar konusunda olumlu bir süreç işlediğini belirterek, “Zannediyorum bu yıl bitmeden bunun bir somut karara dönüşmesi kuvvetle olasıdır.” tabirini kullandı.
(AA)