ANKARA (İGFA) – TBMM’nin resmi internet sitesinde yer alan habere nazaran, Anadolu Ajansı İdare Şurası Lideri ve Genel Müdürü Serdar Karagöz, TBMM Dijital Mecralar Komitesi Toplantısı’nda “Basın Yayıncılarının Dijital Platformlardan Telif Talebi” başlıklı bir sunum yaptı.
Karagöz, habercilikte dijitalleşme ile yaşanan dönüşümle birlikte haber içeriklerine erişimin büyük oranda dijital platformlar ekseninde şekillendiğine işaret ederek, Blockchain teknolojisi, NFT, metaverse, Google News neredeyse günlük hayatımızın her noktasında varlık gösterdiğini, bu gelişim ve değişim sürecinin beraberinde yeni rekabet alanları oluşturduğunu kaydetti. Habercilerin büyük emek ve özveriyle hazırladıkları içeriklerin bedeli ödenmeden ticari maksatla kurulmuş dijital ortamlarda kullanılması bu meselelerin en başında geldiğine dikkati çeken Karagöz, dijital basın yayıncılığın yaygınlaşmasından evvel basın yayıncılarının yatırımlarının karşılığını gazete ve mecmua üzere basılı malzeme satışı ve reklam gelirlerinden elde ettiklerini, haberin dijitalleşmesine bağlı olarak gelir dağılımı dengesizliği ve haksız rekabetin ortaya çıktığını anlattı.
Bu durumun, içerik üreticilerinin kendi içerikleri üzerindeki denetimi kaybetmeye başladığını gösterdiğini belirten Karagöz, “Haber içeriğini basın yayın organları, ajanslar, bizler üretirken, bu içeriklere ilişkin gelirler, bunu dijital olarak yayınlayanlara gidiyor. Üretici biziz, emek veren biziz, özveriyle yatırım yaparak ve bazen can güvenliğimizi tehlikeye atarak bu içerikleri üreten biziz ancak bizim ürettiğimiz bu içerikler üzerinden çok büyük gelirler bu dijital dağıtım mecralarına gidiyor. Piyasa hakimiyetini ele geçiren bu platformlar reklam gelirlerini de büsbütün ele geçirmiş durumdalar.” diye konuştu.
AB’nin Dijital Ortak Pazar’a geçmesiyle birlikte, Fransa Haber Ajansı AFP ve Google ortasında 18 Kasım 2021’de 5 yıl müddetli telif hakkı muahedesi imzalandığını anımsatan AA Genel Müdürü Karagöz, “Dünya genelinde bu gelişmeler yaşanırken, ülkemizde hali hazırdaki düzenlemeler, haber içeriklerini üreten basın yayıncılarını maalesef hak sahibi olarak görmüyor” dedi.
“Biz, Google ile müzakere ettiğimizde AFP ile benzeri bir çerçevede, ancak kendimize mahsus ekonomik gelir modeli sunacağız ancak masaya oturamıyoruz. Masaya oturmak için Meclisimizde kabul edilecek bir kanuna gereksinimimiz var. DSM yönergesine uyumlu bir formda bir kanunun çıkarılması gerekiyor. Yalnızca biz değil, Türkiye’deki tüm basın işçilerinin hakkını korumak, gelirlerini ve telif haklarını arttırmak için bu yasa çalışmasına takviye talep ediyoruz” diye konuştu.
TBMM Dijital Mecralar Kurulu Lideri Hüseyin Yayman, gazetecilerin, televizyoncuların, sanatkarların emeklerinin çok kolay bir biçimde kopyalandığını, telif probleminin ortaya çıktığını belirterek, “Biz şunu yapmak istiyoruz; Telif Hakları Kanunu’nu, dijital tabirle ‘update’ etmek istiyoruz. Yeni bir sürümle, yeni bir versiyonla milletimizin muhtaçlıklarını karşılamak istiyoruz. Bağlantı paradigmasındaki değişim ve dönüşümle birlikte, pek çok kavramın tekrar tanımlanması, pek çok ilginin tekrar düzenlenmesi gerekiyor.” tabirlerini kullandı.
Yayman, dijital şirketleri, dünyada nasıl bir uygulama yapıyorlarsa Türkiye’de de emsal pratikleri yapmaya davet etti.