Ev personelleri dahil, çalışma omurundaki bayanların beşere yakışır iş şartlarında çalışmaları emeliyle ILO Türkiye Ofisi tarafından İsveç mali katkısı ile yürütülen “Kadınlar için daha çok ve daha güzel işler” programı çerçevesinde, kapsamlı ve uzun soluklu çalışmalar yürütülüyor. Bu gayeyle, konut emekçilerinin öbür emekçilerle eşit çalışma şartlarında ve standartlarda çalışmaları gerektiğine işaret eden ILO’nun 189 sayılı Konut Çalışanları için Beşere Yakışır İş Sözleşmesi’nin kabul edilişinin onuncu yılı olan 2021’de, Türkiye Ofisi tarafından “Ev Emekçileri İçin Beşere Yakışır İşler” temasıyla bir farkındalık ve bilgilendirme kampanyası başlatıldı. “Gelin Daima Birlikte Hakları Ödenmez Dediğimiz Mesken Personellerinin Haklarını Ödeyelim” sloganıyla çıkılan seyahatte, bu defa toplantı salonları yerine mesken çalışanlarının konutlarına konuk olundu ve konut çalışanlarının gözünden, mesken işçiliğine bakabilmek emeliyle sanat dünyasının kıymetli isimleri Burcu Biricik, Devin Özgür Çınar ve Serdar Orçin üç mesken çalışanı ile röportajlar gerçekleştirdi.
“İkinci sınıf muamelesi”
Ünlü oyuncu Burcu Biricik, yıllardır mesken personelliği yapan Sevgi Atmaca’nın meskenine konuk oldu ve röportajını da burada gerçekleştirdi. Ünlü oyuncunun mesken işçiliğine dair sorularını yanıtlayan Atmaca, mesken işçiliğinin zorluklarını şu sözlerle aktardı:
“Uzun yıllardır konut personelliği yapıyorum. İlkokul mezunuydum ve yapabileceğim öbür bir şey yoktu. İşe birinci başladığım yıllar haftanın yedi günü aralıksız çalışıyordum, daha sonra ise bunu altı güne düşürdüm, şimdiyse haftanın beş günü çalışıyorum. Artık beş günden fazla çalışmayı düşünmüyorum. Zira eskisi kadar gücüm yok ve her şey çok yorucu geliyor. Birçok konutta sizin vileda kullanmanıza müsaade vermezler. Eğilip dizlerimin üzerinde yerleri sildiğimde dizlerim yara oluyordu fakat bu patronun umurunda değildi, o denli istediği için o denli silmek zorundasınız. Bir gün elim şiş ve sargılıydı ve o halde çalışıyordum, elim sargılı olduğu yerde konuttaki eşyalarının yerini değiştirenler oldu. ‘Değiştiremem’ deme bahtınız yok. Patron uygun yemekler vermez ve sizden daima en düzgününü bekler. Bunları beklerken de sigortasız çalıştırır.”
Atmaca, Biricik’in “Nelerin konut çalışanları ismine düzeltilmesini isterdiniz?” sorusuna da şu karşılığı verdi: “Sigorta istiyoruz, hayat teminatımız yok. Bir de çalıştığımız yerlerde bizlere ikinci sınıf muamelesi yapılıyor. Bu durum bizim güzelimize gitmiyor.”
‘Ne toplumsal teminat ne de emeklilik var’
Projeye dayanak veren isimlerden biri de oyuncu Devin Özgür Çınar’dı. Çınar da 20 yıl boyunca mesken personelliği yapmış Saliha Barış ile röportaj yaptı. Üç çocuğu olan Barış, Çınar’a şunları anlattı:
“Eşim cezaevine girdi, üç çocuğum vardı ve okuma yazmam yoktu. Yapabileceğim bir şey olmadığından paklığa başladım. Zira bakmak zorunda olduğum üç çocuğum vardı. Çalıştığım yerlerde sigortam yapılmadı. ‘Sabit yeriniz yok, her gün bir yerdesiniz, nasıl sigorta yapalım’ diyorlardı, yapmıyorlardı. Talep ettiğimiz halde yapılmadı. Ne sigorta ne toplumsal teminat ne de emeklilik var. Her gün işe gittim, pazarları bile çalıştım. Şimdiyse, bel ve boyun fıtığı ile kemik erimesi var. Çalıştığımız yerlerde bir çayı bile bize fazla görüyorlardı. Gittiğimiz meskenlerde de aklınıza gelebilecek her şeyi yapıyorduk. Mesken ne kadar büyük olursa olsun, o işi o gün bitirmek zorundasınız. Bu halde çalışıp çocuklarımı büyüttüm.”
“Kadınlar daha güçlü”
Projede yer almaktan büyük bir memnunluk duyduğunu aktaran Devin Özgür Çınar da şunları söyledi:
“Saliha Hanım’ın yaşadıkları o kadar sert ki… Biz yalnızca dinleyiciyiz. Fakat dinlediklerimizden etkilenmemek imkansız. Dolasıyla Saliha Hanım’ın bunları yaşayan bir insan olması beni çok etkiledi. Beşinci kattan üçüncü kata düşmüş ve patron ortadan kaybolmuş. Bu beşerler bu formda çalışıyor. Bu nedenle konut personellerinin görünür olması çok değerli. Bu haklarının birilerinin vicdanına bırakılmaması gerekiyor, her patron vicdanlı olmayabilir. Umarım bu proje çığ üzere büyür ve ses getirir. Bayanlara da güvencim ve inancım tam. Bu proje daha da büyüyecek, zira bayanlar daha güçlü…”
“Bizler ahtapot değiliz”
Oyuncu Serdar Orçin de Sultan Altuncevahir’in meskenine konuk oldu. Altuncevahir, “Sosyal haklarınız ne yazık ki yok. Sigorta yapsalar, maaşı düşük gösteriyorlar. Bu yüzden ‘Senin sigortanı yapmayalım da maaşını yüksek verelim’ diyorlar. Bunu yalnız ben yaşamıyorum bu işi yapan herkesin yaşadığı bir durum. Bir de o meskenin içine girdiğiniz andan itibaren sizden her şeyi yapmanızı bekliyorlar. Konutu temizle, ütü yap, yemek yap, bak. Bizler ahtapot değiliz ki tıpkı anda hepsini nasıl yapalım ancak bunu bekliyorlar” diye anlattı. Orçin’in “Nelerin mesken personelleri ismine düzeltilmesini isterdiniz?” sorusuna ise Altuncevahir, “İş güvenliği olmasını, çalıştığımız saate nazaran bir ödeme almayı ve bize insan gözüyle bakılmasını istiyoruz. Biz hizmetçi değiliz, emekçiyiz ve insan üzere muamele görmek istiyoruz” diye karşılık verdi.
We Power ile istihdamda cinsiyet eşitliği
Beyaz eşya üreticisi BSH Türkiye’nin bayan öğrencilere özel olarak cinsiyet eşitliğini desteklemek için tasarladığı meslek programı “WE Power”, Türkiye’nin dört bir yanından 6 bin müracaat aldı. Programa kabul edilen bayan öğrenciler, Ağustos prestijiyle proje öğrenciliği durumlarında çalışacak. BSH Türkiye, üst seviye yöneticilerin de iştirakiyle 120 genç bayan üniversite öğrencisiyle buluştu, yeni çalışma arkadaşlarına ilham olmak için online WE Power etkinliğinde kendi meslek seyahatlerini paylaştı.
BSH, We Power mühendislik ve satış alanlarında bayan profesyonellerin temsilinin güçlenmesi için özel bir meslek programı sunuyor. Her yıl WE Power programına katılan bayan öğrenciler, mesleklerine güçlü bir başlangıç için ve kesimdeki dönüşümün elçileri olmak üzere ağır bir tecrübe sürecine dahil oluyor. Bu yıl ikincisi gerçekleşen program rekor düzeyde müracaat aldı ve yaklaşık 6 bin bayan öğrenci tarafından tercih edildi. Adaylar ortasından seçilen bayan öğrenciler, Ağustos 2022’de BSH Türkiye’deki meslek imkânlarından yararlanacak.