Dün Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan TOKİ’nin Toplumsal Konut projesi ‘İlk Meskenim, Birinci İşyerim’ için müracaatlar bugün prestijiyle başladı. Kaideleri sağlayanlar için aylık ödemeleri devlet tarafından da sübvanse edilerek düşük tutulan projeler, nerede olacak, ödemeler nasıl ve ne kadar olacak, ne vakit bitecek üzere birçok ayrıntı konuşulurken, 80 milyonsa tek yürek, tek soru: Konut fiyatları düşecek mi?
Sektör temsilcileri tarafından karşılık aranan öteki bir soru da, birçok kesimle temaslı bir alan olan inşaat, son yıllarda zorda olan ekonomiyi de canlandırmaya yarayacak mı? öbür bir merak konusu da bu oluyor.
Ekonomistlerse mevzuya daha derinlemesine bakıyor! Gelin, bu dev projede büyük resmi birlikte görelim!
Projenin “sosyal konut” olması adalet sorgulamasını da beraberinde getirdi. Türkiye’de son 1 yılda ve kiralar artışta rekor kırarken, son dört yılda kiralardaki artış oranı yüzde 250 oldu.
TOKİ son 20 yılda 1 milyona yakın toplumsal konut inşa etse de ne kadarlık bir kısmı fakir nüfusa yönelik data bulunmuyor.
Sosyal konut projesinin istihdam ve ekonomik hareketliliğe tesiri ne olacak?
Paraanaliz’de Çetin Ünsalan, değerlendirmesinde, ülkede toplumsal konut yapılmasına gereksinim olduğuna fakat öncelik derdi olduğuna değiniyor.
Orta ve uzun vade için toplumsal konuta muhtaçlığının olduğuna değinen Ünsalan, fakat bir müddet sonra ödeme sıkıntıları yaşanacağını öngörüyor.
Toki’nin “dev” projesine iş dünyasından yorum yağdı
Müstakil Endüstrici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Lideri Mahmut Asmalı, projenin, hem vatandaşlar nezdinde hem de ekonomik hareketlilik oluşturarak ülkeye kıymetli katkı sağlayacağına inandıklarını belirtti.
Endeksa Genel Müdürü Görkem Öğüt, kendi bilgilerine nazaran Türkiye genelinde Ağustos ayı sonunda konut satış fiyatlarının yıllık paha artışının yüzde 203 oranında olduğuna dikkat çekti.
EYG Gayrimenkul Lideri Ömer Faruk Çelik, gayrimenkul dalında son 5 yılda yeni konut üretiminin düşmesiyle TOKİ’nin üretime geçmesini güzel olarak değerlendirirken, yeniden de konut muhtaçlığının sürdüğüne dikkat çekti.
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD) Genel Sekreteri Veysel Yayan, Çelik talebi yaratacak her projeye dalın gereksinimi olduğunu, bu projenin de ek 1 milyon tonluk çelik talebi oluşturacağını belirtti. Çarpan tesiriyle katkının daha da artacağını ve sakinliğin konuşulduğu bu devirde iktisada katkı sağlayacağını düşündüklerini söyledi.
İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Lideri Çetin Tecdelioğlu, projenin bölümlerini önemli manada hareketlendireceğini ve tüm ülkede olmasının hareketliliği Türkiye coğrafyasına yayacağından ötürü çok pahalı olduğunu belirtti. Hem istihdam hem de resesyona karşı Türkiye’nin iç dinamiği açısından da memnuniyet verici olduğunu belirtti.
Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) İdare Şurası Üyesi Adem Genç, Projenin çimento ve hazır beton bölümüne olumlu katkısı olacağını söylerken, önümüzdeki 2 yıl dalda üretim kapasitelerinin yüzde 10 oranında artırmasını beklediklerini belirtti.
Armatür Derneği Lideri Gökhan Turhan, iktisadın lokomotif bölümlerinden olan inşaatın, birçok bölümü ilgilendirdiğini hatırlatırken, projelerde yüzde 100 Türk malı kullanımının zarurî olması gerektiğini belirtti. Lakin bu halde ülke iktisadına katma paha sağlanacağını söyledi.
Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) İdare Şurası Üyesi Mustafa Laçin, projenin piyasaya kesinlikle olumlu tesiri olacağını belirtirken, asıl değerli olanın bir an evvel başlayıp iktisatta hareketliliğin sağlanması olduğunu da vurguladı.
Mobilya Sanayi İş Adamları Derneği (MOBSAD) Lideri Nuri Gürcan, mobilya bölümüne katkının lakin bitimde olacağını, 1 yıl içinde de mutfak, kapı üzere eserlerle tesiri olacağını söyledi. Dala olumlu tesiri olacağını belirtti.
Mobilya Dernekleri Federasyonu MOSFED Lideri Ahmet Güleç, projenin tesliminden evvelki ve sonraki 1 yıl olmak içinde kesimin hareketleneceğini, 500 bin liralık bir konutta mobilyaya 100 bin TL üzere bir harcamanın yapıldığını ve kapı, pencere, parke üzere eserlerde de olumlu tesir sağlayacağını belirtti.
Akkuş Gayrimenkul İdare Heyeti Lideri Abdülkadir Akkuş, projenin orta gelirlinin mesken sahibi olması olumlu bir adım olduğunu, lakin konut kredi faizlerinin de 1’in altına inmesinin koşul olduğunu belirtti. Bankaların vadelerinin 120 aya kadar uzamasıyla dala hareket kazandırılabileceğini belirtti.
MasterTürk Kümesi Lideri Gökhan Taş, projede fiyatların ve ödeme seçeneklerinin alım gücü düşen kesim için değerli olduğunu söylerken, mesken sahipliği oranına müspet tesir edeceğini belirtti. Üretimin artmasının da fiyatlardaki baskıyı azaltacağını söz etti.
Helmann İdare Şurası Lideri Selman Özgün, projenin birinci etapta en az 1,5 milyon kişiyi direkt etkileyeceğini belirtti. Son periyotta süratle artan fiyatlara tesir yapmamasının imkansız olduğunu da ekledi.
Özyurtlar Holding İdare Heyeti Lideri Tamer Özyurt, dalın canlı kalması için kampanyaların değerine vurgu yaparak, konut üreticilerinin de konut almak isteyenlerin de kampanya ve teşviklerle desteklenmesi gerektiğini söyledi.