Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin memur zammı ve EYT çalışmasıyla ilgili kıymetli açıklamalarda bulundu.
Bakan Vedat Alım, “Yüzde 42’lik artış önemli bir artıştır. Bu enflasyon kuralları içerisinde çok yüksek değildir. Biz daha fazla vermek isterdik.” dedi.
Bugün yapılan artırımla birlikte en düşük memur maaşı 7 bin 500 TL olacağı bilgisini de paylaşan Bakan Bilgin, “Devlet 90 milyar lira alacağından vazgeçti. Çalışanları için vazgeçti. Devlet elini taşın altına ziyadesiyle koydu. Tüm kamu çalışanları bu artıştan (memur zammı) istifade edecek” formunda konuştu.
Aralık ayında ne olacak’ sorusunu da yanıtlayan Bakan Alım, “Aralık ayından itibaren enflasyonun inişe geçeceğini Türkiye’nin daha uygun yere geleceğini söyledi. Diyelim ki aksisi olduğu çalışanlarımızı koruyacak ek müdahaleler yapacağız” sözlerini kullandı.
Bakan Alım, “EYT sorunu masamızda, işçilerimiz hiç merak etmesin. Bu yılın sonuna kadar önümüzdeki belgelerin tümünü çözeceğiz. EYT de değerli evraklardan bir tanesi” ifadelerini kelamlarına ekledi.
Bakan Alim’in açıklamalarından satır başları:
Enerji fiyatlarındaki artış kaçınılmaz olarak enflasyondaki artışın en değerli sebebi olarak ortaya çıktı. Enflasyon, varsayımlarımızı zorlayarak yüksek çıktı. Bu kadar artış beklemiyorduk. Bunda güç bölümünün tesiri fazla.
Memur ve memur emeklisine %42 seviyesinde bir artırım oranını gerçekleştireceğiz. Bağ-Kur ve personel emeklilerine de yüzde 42 artırım verilecek. 300 ile 500 TL memur maaşına seyyanen yansıyacak. Devlet 90 milyar lira alacağından vazgeçti. Çalışanları için vazgeçti. Devlet elini taşın altına ziyadesiyle koydu. Tüm kamu çalışanları bu artıştan (memur zammı) istifade edecek. Türk devleti çalışanlarını ve emeklilerini müdafaa şuuruyla hareket etmekte ve bu türlü davranmaktadır.”
ASGARİ FİYATTA ARTIŞ BEKLENTİLERİ KARŞILADI MI?
Önce şunun altını çizmek lazım. Yıl başında verilen yüzde 50’lik artırım o vakit enflasyon çok daha düşük 36 civarında olduğu sırada verilmiştir. Biz bu yılı yüzde 50 ile kapatırız diye düşünüyorduk.
Diyorlar ki 6 aylık enflasyon yüzde 42 neden yüzde 30 artırım verildi. 6 aylık enflasyon yüzde 42, yüzde 39 artırım 6 aylık için değil yıllığı tamamlamak için orta bir artırım olarak verildi. Yüzde 50 yıl için verilmişti. Aslında fazla verilmişti, enflasyon onu eritmeye başlayınca yıllık olarak onu destekleyen aritmetik olarak yüzde 80 artırım verildi. 1 yıl evvel kümülatif olarak baktığımızda yüzde 94 artırım verildi. Emekçilere verilen artırım memurlara verilen artırımdan az değildir.
BUNLAR BİLİMSEL ÇALIŞMALAR DEĞİL
Aradaki fark nedir biz emekçilere verdiğimiz artırımı eksik bularak orta bir artırımla yıl sonuna kadar tamamladı. İkinci bir sıkıntı çok konuşulunca yanlış zannediliyor. 6 bin lira açlık hududu var neden 5.5 bin lira verdin. Memur konfederasyonları da dahil kendilerine nazaran açlık sonunu belirliyor. Bunlar bilimsel olarak yapılmış çalışmalar değildir.
SATIN ALMA GÜCÜ PARİTESİ!
Almanya’da 1200 euro ortalaması taban fiyatın, kiralar ne kadar? Bin Euro’ya AB ülkelerinde kiralık mesken bulabilir misiniz? Bir oda, dün bizim bir arkadaşımızın çocuğu gitti ortak paylaştığı bir alan lakin birer odayı 1500 Euro’ya kiraladılar. Neden bahsediyorsunuz? Bu bize satın alma gücü üzere bir kavramı getiriyor.
Satın alma gücü paritesi dediğimiz şey budur. Biz bunları yaparak değerlendirdik. Milletlerarası kuruluşların hesaplarına nazaran Tükriye’de açlık hududu 3600 lira ile 4000 lira ortasındadır. Yoksulluk hududu da bu bahsettiğim kuruluşların hesaplamalarına nazaran benim geçtiğimiz günlerde baktığım sayılar 9 bin liraydı. 1 ailenin geliri 9 bin liranın altındaysa 3600’ün altındaysa bu sayıları ciddiye alabiliriz.
Bu 6 bin lira yoksulluk sonu çeşitli sendikaların araştırmalarıdır. Bunları da anlamsız bulmuyorum. Onlar da kamuoyunda pazarlık yapmak için fiyatlarını artırıyorlar. Bu da onlar açısından manalıdır. Yoksulluk sonunu 20 bin lira demişler bu komik oluyor. Yoksulluk sonu 20 bin lira ise Türkiye’de herkes fakirdir.
ASGARİ FİYAT SENDİKALARIN TOPLU MUKAVELESİNİN ÜZERİNDE
Türkiye 5500 lira taban fiyatı tayin ederken birçok toplu kontratın üzerinde bir minimum fiyatı belirlemiştir. Ülkemizin çeşitli yerlerinde atölyelerde sevinçle karşılanmıştır.
Biz hükümet olarak biraz evvel 90 milyar lira üzerinde parayı omuzladı. Fakat öbür bir şey daha yaptı. 6 milyar civarında patrona takviye verdi. Daha evvel 75 lira dayanak vardı. Bu sene onu 100 liraya çıkardık. Onu da hesaba kattığımızda 100 milyar dayanak verdiğimiz söyleyebilirim. Bunu çalışanlarımız için yaptık.
ARALIK AYINDA NE OLACAK DENİLİYOR?
Bizim varsayımımız yapılan hesaplamalar, bugün tepeyi buldu lakin bundan sonra enflasyonun denetim altına alındığını sayın bakan söyledi. Aralık ayından itibaren enflasyonun inişe geçeceğini Türkiye’nin daha düzgün yere geleceğini söyledi. Diyelim ki aykırısı olduğu çalışanlarımızı koruyacak ek müdahaleler yapacağız.
Birde 3 ayda bir yapalım, hatta ayda bir yapalım diyenler var. İktisadi olaylarda Türkiye’nin enflasyonu büyük ölçüde talep ölçülü değildir. Temel belirleyici olan dövizdeki artış ve güç fiyatlarının artmasıdır. Dövize bir ülkede talep olmazsa dövize talep artmaz lakin ana sebep budur. İkincisi güç fiyatlarının artmasıdır. Türkiye doğal gazı petrolü kendi kaynaklarıyla üretseydi tablo ne kadar değişirdi. Bizim güç kaynaklarına verdiğimiz para 48 milyar. Bu sene ne kadar vereceğiz 53 milyar dolar vereceğiz. 55 milyar dolara yakın bir artış var. 55 milyar dolar çok değerli bir sayıdır.
Türkiye’nin altından kalkacak bir ülkedir. Döviz fiyatlarında neden dalgalanma oluyor dövize olan taleptir. Onu ikame edecek yatırım araçlarının piyasaya sunulması lazım. Bankaların onu ikame edecek araçları olması lazım. Lakin bunların adım adım yapıldığı bir süreçten geçiyoruz.
ASGARİ FİYATA ARTIRIM TALEP ENFLASYONU OLUŞTURUYOR MU?
Ocak ayında biz yüzde 50 artış yaptığımızda onun enflasyona tesiri yüzde 4.5 oldu. Lakin yıllık enflasyon aylıkta binde 4 civarına gelir. O aşikâr ölçüde doğrudur fakat onun bir sarmal yaratması için her ay müdahale etmek gerekir. Kimilerinin bu türlü talepleri var 3 ayda bir yapalım, kimileri daha süratli davranıp her ay yapalım diyor. Onu yaptığımız vakit tesirinin daha fazla olacağını söyleyebiliriz. Biz 6 ayda bir müdahale yaptık inanıyoruz ki Türkiye’de ekonomik istikrarlar, memleketler arası sistemdeki tedarik krizinde düzelme olduğu vakit bunlara gereksinim kalmayacaktır. Biz yıllık toplu kontratımızı yaptığımız vakit daha istikrarlı bir iktisada sahip olduğumuz bir ortamdayız demektir.
2023’te daha fazla önümüzü göreceğimiz bir periyot olacak. Dünya bu global krizi sürdüremez. Birçok ülke çöker. Başta sanayi devleri çöker, Almanya’ çöker. Almanya’da ÜFE birinci sefer iki ay yüzde 30’un üzerine çıktı. Bunları birlikte kıymetlendirmek lazım.
Türkiye bütün problemlerin ortadan kaldıracağı kıymetli bir eğilimi bünyesinde taşıyor. Bu Türkiye’deki üretim artışının devam etmesidir. Türkiye birinci çeyrekte yüzde 7.3 büyüdü.
EYT SIKINTISI MASANIZDA MI?
EYT problemi masamızda, işçilerimiz hiç merak etmesin. Bu yılın sonuna kadar önümüzdeki evrakların tümünü çözeceğiz. EYT de değerli belgelerden bir tanesi. Alternatif tahlil teklifleri oluşturmaya çalışıyoruz. Her şey önümüzde. Benim acil çözmek istediğim süreksiz personel problemidir.
Bu sorunu çözeceğim onları çözmemiz lazım. Bunun tahlili daha pratik olarak mümkündür. Öbür bir meselemiz var kamu işçisi içerisinde sözleşmeliler var. Bu mukavele kamuda Arap saçına dönmüş kontratlı modeli var. Bunları sadeleştireceğiz. Kontrat yapılması zarurî olan statülere dönüştüreceğiz. Takım haklarını vereceğiz.
Kadro haklarını vereceğiz başka sözleşmeliye kamunun gereksinimi var. Çok özel bir yazılımcı, çok özel bir teknolojiyi bilen kamunun kuruluşlarında çalışan uzmanlık isteyen çalışanları mevcut kamu çalışanı olarak çalıştıramıyorsunuz. Onlara da seçenek sunacağız. Kamuda sana şu imkanları vereceğiz diyeceğiz. Bu çalışmamızı şu anda sürdürüyoruz. Çalışma kümesindeki arkadaşlara teşekkür ediyorum.
3600’ÜN EMEKLİYE ÇOK TESİRİ OLUR MU?
Çok büyük tesiri olur. Biliyorsunuz 3600 sorunu polislerle başladı. 4 meslek kümesine, sayın Cumhurbaşkanımız 4 meslek kümesinin problemlerinin çözülmesinde çalışma yapılmasını önümüzde bulduk. Biz bunu ele aldık ve 4 kümeyle sonlu kalmadık. 4 meslek kümesiyle hudutlu kaldığında bir adaletsizlik duygusu olacak.
Bazılarına özel bir düzenleme yapıldığı vakit adalet duygusu incinir. Bir sefer hiç göstergesi olmayanlara 600 puan verdik. Bu üste yanlışsız yansıdı. Kademe kademe yansıyarak ilerledi. Sonra ne yaptık, 2 yıllık okulları bitirenleri bu sürecin içerisine kattık. Öteki kümelerde 3600 edinme fırsatı yoktu. Fakat kamuda değerli vazifeler yapıyorlar. Kamuda çalışan avukatları 3600’e kattık.
Sözü edilmeyen bekçiler. Bunları kattık. Dahası var, biz birinci kez bunları konuştuğumuz vakit dernekleri geldi kişisel olarak aradılar 3 vilayet müdürünün 3600’ü vardı. Ankara İstanbul, İzmir’in vilayet müdürleri 3600’dü. Bütün vilayetleri 3600 yaptık. İlçe müdürleri, ilçe yardımcılarını kapsayan biz bunu 5.5 milyon kamu çalışanına kadar ulaştırdık.
Bunların emekli maaşlarında 2 bin liradan başlayan, statülerine nazaran artan farklar ortaya çıkacak, emekli ikramiyelerinde önemli farklar ortaya çıkacak. 3600 düzenlemesiyle 45 bin liradan 70 bin liraya kadar emekli ikramiyelerinde farklar çıkacak. Mevcut emekliler de bunlardan istifade edecekler.
ASGARİ FİYATA YAPILAN ARTIRIMIN ÖZEL BÖLÜME TESİRİ…
Bizim özel bölümümüzün temel şeyi orada fiyatları devlet belirlemiyor. Evet devlet taban fiyatı belirliyor gerisine karışmıyor. Orada iki şeyi ileri sürüyorum. Birisi şu özel dalın büyük bir yoğunluğu emekçilerimizin örgütlenmesinden endişeleniyor.
Ciddi emekçi çalıştıran işletmelerde de bu tavır var. İkinci şeyim de şu: Bizim minimum fiyatımız işletmeler içerisinde taban fiyat düzeylerinin farklılaştırılmasını sağlıyor.
İşletmelerin kendi verimliliklerini artırabilecek bir fiyat düzenlemesiyle bu sorunun çözüleceğine inanıyorum. İşletmeler çalışanları olmadan, teknisyenleri olmadan kendi işlevlerini yerine getiremezler. Bilişim çağındayız. Bilişim çağında emeğin farklılaşmış ünitelerini sentezlediğiniz vakit olabilecek bir üretim faaliyetini mecburî kılıyor. Yeni çağımız bunu mecburî kılıyor. İşletme yöneticilerinin, CEO’ların bu sorumluluğu almaları lazım.”
“ÖZEL MUTABAKATTA ÖNEMLİ MESELELER VAR”
Geçtiğimiz günlerde bir şey yaşadık. Birtakım hastaneler özel kontrat yapmışlar. Bizim 1400 tane tıp merkezi sıhhat kuruluşu vs fakat yaklaşık 500 tane de sıhhat hizmeti sunan hastane var. Bunların 23 tanesi ile özel kontrat yapılmış. kalp ve kanser hastalıklarına anca bakarız demişler. Bizim kuruluşlarımız da özel bir mutabakat yapmış. Bu özel mutabakatta önemli meseleler var.
Hasta giriyor kalbimde sorun var diyor. Gözümde de, böbreğimde de sorun var diyor. Bunlar SGK’yı kapsamıyor özel para alıyor. Kalbine bakıyorsa da ondan bizden para alıyor. Bir sürü de analiz yaptırıyorlar. Bizim hastalarımız çok sayıda şikayette bulundular. Ben sıkıntıyı inceledim biz toplumsal devletiz. Kimseye özel imtiyazlı bir alan tanımayız. Aksi taktirde ben sizinle muahede yapmam dedim.
Emeklilerimiz, bütün yurttaşlarımız, devlet SGK primi ödeyen bütün vatandaşlarımız bu hastahanelerle özel mutabakatın kaldırıldığını bilsinler. Her alanda açacaklar. Kimileri itiraz etti fakat bizimle bütün alanlarda kontrat yaptılar.