CHP Genel Lider Yardımcısı Veli Ağbaba, minimum fiyatta bu yıl iki kere artış yapılması nedeniyle işçilerin yüzde 27’lik vergi dilimine girmeye başladığını ve bunun işçilerin gelirlerinde kesintiye yol açtığını açıkladı. Ağbaba, hususa ait bugün yaptığı yazılı açıklamada şunları kaydetti:
“Yılın birinci 6 ayı için belirlenen brüt 5 bin 4 lira taban fiyat, birinci 6 ay için toplamda 30 bin 24 liraya denk gelirken temmuz ayında 6 bin 471 lira olarak belirlenen brüt minimum fiyat, yılın geri kalan 6 ayı için toplamda 38 bin 826 liraya denk gelmektedir. Bu durumda bu yıl için yıllık brüt taban fiyat 68 bin 850 liraya denk gelmektedir.
2022 yılı için belirlenen vergi dilimine nazaran, üçüncü dilim yüzde 27’lik vergi kesintisi 70 bin liradan başlamaktadır. Bu durumda yıllık brüt minimum fiyat ile üçüncü dilim vergi dilimi fiyatı ortasında yalnızca bin 150 liralık bir fark oluşmuş oluyor. Bu durumdan kaynaklı olarak yeni bir sorun alanı doğmuş oluyor. Minimum fiyatın çabucak üzerinden maaş alan bir çalışan, çabucak yüzde 27’lik vergi dilimine girmiş oluyor. Ayrıyeten taban fiyat üzerinden fiyat alan bir çalışan fazla mesai, ikramiye vs. üzere yan ödemeler aldığı takdirde çabucak yüzde 27’lik vergi dilimine girmiş oluyor. Yani bir öbür deyişle taban fiyatlı, her ne kadar gelir vergisi dışında tutulmuş olsa da alacağı yan ödemeler ile esasen vergi dilimine girmiş oluyor ve fiyatından kesinti meydana geliyor.
‘Vergi oranları fiilen yok hükmünde’
İlk iki dilim ve vergi oranları fiilen yok kararında, zira vergi dilimleri ortasındaki eşik bedelleri çok düşük tutulmuştur. Minimum fiyatın neredeyse yarısı kadar geliri olan bile birinci dilimden değil ikinci dilimden, direkt yüzde 20 oranından vergilendiriliyor. Bir diğer deyişle vergi dilimleri ortasındaki eşik bedel oranı daraldıkça, minimum ücretliler (ek ödeme aldıklarında) ve minimum fiyatın çabucak üzerinde fiyat alanlar daha erken ve daha yüksek vergi dilimine girerek gelir kaybına uğruyor.
Asgari fiyat ile vergi dilimleri ortasındaki makas daraldıkça çalışanlar daha erken ve daha yüksek vergi dilimlerine girmiş oluyor. Vergi dilimlerine uygulanan tarifenin sonlu tutulması, düşük ücretlilerden daha fazla vergi alınmasının yolunu açmış oluyor. 2002 ve 2003 yıllarında birinci vergi dilimi tarifesi, minimum fiyatın 15-16 katı idi. AKP iktidarında vergi dilimi tarifeleri, taban fiyat ve ulusal gelir artışından daha az artırıldı. Böylelikle 2022 yılında (temmuz ayı 6 bin 471 lira brüt taban ücret) birinci vergi dilimi, taban fiyatın 4,95 katına gerilemiş durumda. Gelir vergisi dilimleri yine güncellenmez ise fiyat artışının değerli bir kısmı, taban fiyat de dahil olmak üzere vergiye gidecektir.”