Ege Üniversitesi Astrofizik Kısmı Öğretim Üyesi ve Astronomi Gözlemevi Müdürü Doç. Dr. Hasan Ali Kol, “Gökyüzünde ekim ayı sonu Orionid göktaşı yağmurunu, kasım ayı ortasında Leonidleri, aralık ortası Geminidleri ve ocak ayı başında ise Quadrantid göktaşı yağmurlarını izleyeceğiz. Bu üç ay gökyüzünde resmen şenlik yaşanacak” dedi.
ÖNÜMÜZDEKİ ÜÇ AYLIK DEVİR ÇOK DEĞERLİ
Yılın belli periyotlarında uzayda astronomiye dair nadir yaşanan durumlar olduğunu belirten Doç. Dr. Hasan Ali Kol şunları söyledi:
“25 Ekim’de kesimli bir güneş tutulması olacak. Akabinde da bilhassa 3 aylık çok değerli bir periyoda gireceğiz. Gökyüzünde halk ortasında yıldız kayması olarak bilinen meteor yağmurları yaşanacak. Kuyruklu yıldızlar bilhassa dünyanın yörüngesine yakın hareket ettikleri vakit kaya kesimleri, toz kesimleri yayarak gidiyorlar. Bir nevi uzay çöpü bırakıyorlar. Dünya da yörüngesi sırasında buralardan geçerken bu parçacıkları yer çekimi tesirine alıyor. Bu sayede gezegenimize düşüyorlar. Son devirlerde dünyanın yörüngesine yakın çok fazla kuyruklu yıldız geçtiği için önümüzdeki günlerde gökyüzünde bir şenlik bizi bekliyor.
ATEŞ TOPU GÖZÜKEBİLİR
Önümüzdeki 3 ay 4 farklı göktaşı yağmuru yaşanacak. Bunlar yılın en kıymetli göktaşı yağmuru olarak isimlendiriliyor. Gökyüzünde ekim ayı sonu Orionid göktaşı yağmurunu, kasım ayı ortasında Leonidleri, aralık ortası Geminidleri ve ocak ayı başında ise Quadrantid göktaşı yağmurlarını izleyeceğiz. Bu meteorlar bazen o kadar büyük olabilecek ki vakit zaman ateş topu üzere gözükebilir. Bir saatlik periyod içinde yıldız kayması dediğimiz meteor izi bu devirlerde olağandan çok daha fazla yaşanacak. Bilhassa gece 1’den sonra güneş doğana kadar çok sayıda meteorun atmosfere girdiği görülecek. Geniş açılı objektifleri gökyüzüne çevirenler çok hoş imajlar elde edebilirler.
BİLİM İÇİN ÇOK ÖNEMLİ
Bizim için bu göktaşı yağmurları çok değerli. Atmosferden dünyaya giren modüllere ulaşabildiğimizde ve onları tahlil ettiğimizde çok fazla bilgi elde edebiliyoruz. Güneş sisteminin ve gezegenimizin nasıl oluştuğuna ve hatta kesimlerdeki minerallerden dünyanın su rezervinin nasıl oluştuğuna dair bize bilgiler getirdiği için bu olaylar bizim için çok değerli. Güneş sisteminin yaşına dair de ayrıntılar taşıyorlar.
BU TARİHLERE DİKKAT
Yılın her devrinde farklı vakitlerde yaşanan meteor yağmurları önümüzdeki üç aylık periyotta en ağır devrinde olacak. Yaz aylarında 50 meteor izi oluyorsa, bu üç ay boyunca 150’leri bulacak. Meteor yağmurları her akşam çıplak gözle görülebilecek. Lakin bilhassa ekim ayının sonunda çok sık yaşanacak. 13-17 Kasım ortası, aralık ayının ortası ve ocak ayının birinci günlerinde bilhassa gece 01.00’den sonra çok fazla göktaşı yağmuru olacak.”
YILDA 15 BİN KÖY OKULU ÖĞRENCİSİ Astronomi İLE TANIŞIYOR
5 yıldır Ege Üniversitesi Astronomi Gözlemevi Müdürü olarak vazife yapan Doç. Dr. Hasan Ali Kol, müşahede meskeninin çalışmalarının yüzde 65’inin yıldızlar ve astronomiye dair akademik çalışmalara, geri kalanın da bilim toplum aktifliklerine ilişkin olduğunu söyledi. Halka açık astronomi eğitimleri ve etkinliklerinin dışında şu anda birçok farklı toplumsal sorumluluk projesi yürüttüklerini belirten Kısım şu bilgileri verdi:
“Yılda 1500 öğretmeni astronomi alanında eğitiyor, 22 bin öğrenciye fiyatsız astronomi aktiflik, müşahede ve eğitimleri veriyoruz. ‘Teleskopu köye getirdik’ projesi ile müşahede konutuna gelme imkanı olmayan okullara gidiyoruz. Teleskoplarımızı götürüyoruz. Konferanslar veriyoruz ve müşahede yapma imkanı sunuyoruz. Çocuklar birinci kere teleskop tecrübesi yaşıyorlar. Yılda 15 bin köy okulu öğrencisini astronomi ile tanıştırıyoruz. Çeşitli hastalıklardan ya da mahzurlardan ötürü da bizim yanımıza gelemeyen öğrencilerimiz için ‘Herkes Yıldızları Görebilir’ projesiyle bulundukları yere gidip etkinlikler yapıyoruz.”