Salgın periyodunda durma noktasına gelmesinin akabinde keskin bir toparlanma yaşayan hava yolu dalı, işçi düşüncesiyle ve grevlerle karşı karşıya bulunuyor.
Avrupa ve ABD’deki havalimanları ve hava yolu şirketleri, yer hizmetleri, güvenlik işçisi ve uçuş vazifelileri dahil olmak üzere tüm alanlarda önemli bir işçi yetersizliğiyle çaba ediyor.
Birkaç Avrupa hava yolu şirketi ve havaalanlarında son haftalarda grevler görülürken, gelecek ay daha fazla seyahat kesintisi bekleniyor. Londra, Amsterdam, Roma ve Frankfurt üzere kentlerdeki büyük havalimanları uçuş iptalleri ve uzun yolcu kuyruklarıyla uğraşmak zorunda kalıyor.
Hava yolu dalında işçi meşakkati yaşanan ülkelerde, seyahatler giderek “işkence” haline dönüşüyor.
HAVA ŞARTLARI VE KOVİD-19 OLAYLARINDAKİ ARTIŞ HAVA YOLU DALINDA EK BASKI OLUŞTURUYOR
Hava yolu şirketleri yüksek yolcu hacmi nedeniyle aksamalara ve daha uzun bekleme mühletlerine karşı uyarırken, havalimanında işçi yetersizliği nedeniyle kimi uçuşların iptal edilmesiyle yolcular konutlarına geri dönmek zorunda kalıyor. Bazen uçuşlar son dakikada iptal edilmek zorunda kalındığından kimi yolcular, havalimanına gelene kadar uçuşlarının iptal edildiğini bilmiyor.
Kovid-19 krizi sırasında birçok çalışan işini kaybederken, son haftalarda hava şartları ve Kovid-19 hadiselerinin artması hava yolu dalında ek baskı oluşturuyor.
Bazı hava yolu şirketleri uçuşları evvelce iptal ederek aksamaları en aza indirmeye çalışırken, havaalanlarındaki hizmetlerin aksamasıyla yolcular saatlerce beklemek zorunda kalıyor.
Hava yolu şirketleri hizmetlerini uçuş planına nazaran yürütmekte zorlanırken, uçuş iptalleri yeni olağan haline geliyor.
ALMANYA’DA KOVİD-19’U ALT VARYANTLARI İŞÇİ PROBLEMİNİ ARTIRIYOR
Son derece bulaşıcı olan Omicron alt varyantı Almanya’da tesirli olurken, havacılık kesiminin sistemli işçi rahatsızlıklarını ve izolasyon düzenlemelerini de hesaba katması gerekiyor. Bu durum kesimde işçi meselelerini kıymetli ölçüde artırıyor.
Havalimanlarında kaos yaşayan yolcular, toplumsal medya hesaplarından durumu paylaşıyor.
Bazı Alman siyasetçiler, tahlil olarak federal polisin havalimanlarında denetim geçişlerinde de yer almasını ve yabancı emekçileri getirmeyi öneriyor.
Uzmanlar, bu acil durum tedbirlerinin yakın gelecekte birçok yapısal sorunu çözmesinin pek muhtemel görünmediğine dikkati çekiyor.
Alman Haber Ajansının (DPA) haberine nazaran, ülkenin en büyük havalimanı olan Frankfurt Havalimanı’nında hava kargo trafiğinde de işçi eksikliği nedeniyle sorun yaşanıyor. Kargo uçuşları, ağır vakitlerden trafiğin daha az olduğu vakitlere taşınıyor yahut iptal ediliyor. Lufthansa Kargo’nun operasyonlarında Frankfurt’taki işçi eksikliği nedeniyle 1 Temmuz’da 4 uçuş iptali ve birtakım gecikmelerin yaşandığı belirtiliyor.
LUFTHANSA VE YAN KURULUŞLARI UÇUŞLARINI İPTAL EDİYOR
Lufthansa’nın yan kuruluşları Eurowings, EasyJet ve Swiss de tatil periyodunun yavaş yavaş başladığı bir periyotta uçuşları iptal etmek zorunda kalıyor.
Alman hava yolu firması Lufthansa’nın Denetleme Konseyi’nin 6 Temmuz’da hava trafiğindeki mevcut kaosu ve şirkete yönelik ekonomik sonuçlarını görüşmek üzere toplanacağı biliniyor.
Kovid-19 salgının neden olduğu 10 milyar avroyu aşan zararın baskısı altındaki Lufthansa, Almanya’nın en büyük havalimanları olan Frankfurt ve Münih havalimanlarında planlanan 80 bin uçuşun 3 bini iptal etmek zorunda kaldı. Şirketin, kronikleşen işçi meşakkatine Kovid-19 dalgasının eklenmesiyle daha fazla uçuşu iptal etmesi bekliyor.
2020’de toplamda 9 milyar avroluk devlet kredisiyle iflas etmekten kurtulan Lufthansa’nın 2021 sonunda çalışan sayısını 4’te 1 oranında azalttığı kayıtlarda yer alıyor.
Birleşik Hizmet Sendikası, (Ver.di) mevcut durumun daha da kötüleşmesine ait olarak Lufthansa’nın Kovid-19 krizi sırasında önemli halde küçülmeye gitmesini eleştiriyor.
DURUMUN 2023’E KADAR OLAĞANA DÖNMESİ BEKLENMİYOR
Lufthansa’da yolcu kabulde, davet merkezlerinde çalışanlar çok iş yükü altında kaldıklarını hissederken, uçaktaki işçi ise yolcuların öfkesiyle karşı kaşıya kalıyor. Lufthansa, çalışanlarını korumak için daha fazla güvenlik işçisini görevlendiriyor.
Öte yandan Lufthansa’da yaklaşık 300 pilotun geçen yıl erken emeklilik istekli programını kabul etmesi nedeniyle 1 Ağustos’ta şirketten ayrılması bekleniyor.
Alman İktisat Enstitüsü’nün varsayımlarına nazaran, halihazırda Alman havaalanlarında yaklaşık 7 bin 200 kişilik yetişmiş emekçi düşüncesi yaşanıyor.
Almanya’nın 16 eyaletinden yalnızca ülkenin en kalabalık eyaleti olan Kuzey Ren Vestfalya’da (KRV) okullar tatile girerken, kalan 15 eyalette de okulların temmuz ve ağustos aylarında tatile girmesi bekleniyor. Okulların tatile girmesi ve seyahat edecek insan sayısının artmasıyla meselelerin daha da ağırlaşabileceği belirtiliyor.
Almanya’daki havalimanları ve hava yolu şirketlerinde işçi eksikliği nedeniyle haftalardır yaşanan sıkıntılar uçuş iptalleri ve gecikmelere de neden olurken, Alman hava yolu firması Lufthansa bu durumun 2023 yılına kadar olağana dönmesini beklemiyor.
ALMANYA’DA TÜRKİYE’DEN SÜREKSİZ PERSONEL GETİRİLMESİNE YEŞİL IŞIK
Alman Hava Nakliyatı İktisadı Birliği’nin (BDL), Federal Çalışma Bakanlığına havalimanlarında çalışacak çalışanın ülke dışından getirilmesi konusunda yasal manileri kaldırmayı amaçlayan bir teklif sunmuştu.
Alman hükümeti havalimanlarındaki işçi sorununu çözmek için ülke dışından, bilhassa de Türkiye’den süreksiz personel getirmeye yeşil ışık yaktı.
Hükümetin, şirketlerin ülke dışından getirecekleri çalışana süratli bir halde oturum ve çalışma müsaadeleri vereceği belirtiliyor.
BDL, Türkiye’den gelecek çalışanların A2 düzeyinde Almanca konuştuğunu, hava yolu birliği IATA’nın gerekliliklerini karşılayan sertifikalı tehlikeli husus eğitimlerine sahip olduğunu ve Alman güvenilirlik denetimlerinin ihtiyaçlarını karşıladığını aktarmıştı.
İNGİLTERE’DE 10 BİN KADAR UÇUŞUN İPTAL EDİLMESİ BEKLENİYOR
Personel eksikliği sonucu yaşanan kaos nedeniyle İngiltere’de de 10 bine kadar uçuşun iptal edilebileceği ve 1,5 milyon yolcunun bu durumdan etkilenebileceği belirtiliyor.
Londra’daki Heathrow Havalimanı’nda gelecek 2 ay boyunca yaşanacak en ağır seyahat dönemini hazırlık olarak 1.000’den fazla çalışan aranıyor.
Ülkede birçok hava yolu şirketinde yaşanan grevler de işçi sorununu derinleştirirken, birtakım seyahat uzmanları Heathrow Havalimanı’nda durumu “tamamen kaos” ve “sıfır müşteri hizmeti” olarak nitelendiriyor.
Salgın devrinde ve yüksek enflasyon karşısında maaşları kesintiye uğrayan çalışanlar haklarını ararken, British Airways sendikası üyesi yaklaşık 700 çalışanının bu ay harekette bulunarak Heathrow’daki hava trafiğini “felç etmek” istediği belirtiliyor.
Son vakitlerde greve giden demir yolu personelleriyle uyuşmazlık içinde olan İngiliz hükümeti, havalimanlarındaki kaosa karşı da öfkeli.
İngiltere Ulaştırma Bakanı Grant Shapps sorunun tahlili için 22 unsurluk bir plan sunarken, ayrıyeten hükümet bölümde yeni çalışanların daha süratli bulunmasına ve eğitilmesine yardımcı olmayı planlıyor.
FRANSA’DA DA GREVLER HİZMETLERİ YAVAŞLATIYOR
Paris Charles-de-Gaulle Havalimanı’nda ise perşembe günü yer işçisinin greve gitmesinin hizmetleri yavaşlattığı bildiriliyor.
Gün boyunca tarifeli uçuşların yüzde 17’sinin, kalkış ve inişlerin yüzde 10’unun iptal edildiği kaydediliyor. Ayrıyeten göstericilerin terminallere erişimi de engellediği aktarılıyor.
Fransa’nın sivil havacılık otoritesinin grev nedeniyle Paris Charles-de-Gaulle Havalimanı’ndan uçuşların azaltılmasını kararlaştırıldığını belirtiliyor.
30 Haziran’da greve başlayan havalimanı çalışanları fiyat artışları ve daha âlâ çalışma şartları isterken, sendikalar trafiğin yine canlanmasına karşı işçi sayısının buna nazaran artırılmadığını savunuyor.
Çalışanların 8-10 Temmuz tarihleri ortasında tekrar greve gideceklerini ilan ederken, kelam konusu havalimanında taşeron şirketlerin işçisi de13-17 Temmuz tarihleri ortasında öbür grevler planlıyor. Bunun yaz başında seyahat edenler için daha fazla kesintiye sebep olması bekleniyor.
Sendikalar, maaşlarda aylık net 300 avro artış talep ediyor.
İSPANYA, BELÇİKA, İTALYA, PORTEKİZ VE HOLLANDA’DA DA PROBLEMLER VAR
Personel sayısındaki yetersizlik nedeniyle İspanya, Belçika, İtalya, Portekiz ve Hollanda’daki havalimanlarında da sıkıntılar yaşanıyor.
Ryanair kabin grubunun İspanya, Portekiz ve Belçika’da geçen hafta sonu üç günlük bir grev düzenleyerek Fransa ve İtalya’daki meslektaşlarına katıldığı aktarılıyor.
Düşük maliyetli havayolu şirketleri Ryanair ve Easyjet’teki gecikmelerin pek çok gezgin için hayatı zorlaştırdığı belirtiliyor.
Iberia Havayolu ise Madrid’de mayıs-haziran devrinde 15 bin yolcunun pasaport denetimi yapacak polis memuru sayısındaki yetersizlik nedeniyle uçuşlarını kaçırdığına işaret ediyor.
Hollanda’da da Amsterdam Schiphol Havalimanı’nda işçi eksikliğinden kaynaklanan kaos tesirini sürdürüyor. Hava yolu şirketlerinin Schiphol Havalimanı’ndaki uçuşlarını diğer kentlere taşıdığı aktarılıyor.
American Airlines’ın Amsterdam Schiphol uçuşları için havalimanının talebi üzerine bilet satışlarını süreksiz olarak durdurma kararı aldığı biliniyor.
ABD’DE CUMA GÜNÜNDEN BU YANA 1.100’DEN FAZLA UÇUŞ İPTAL EDİLDİ
Kötü hava şartları ve işçi ezası nedeniyle ABD’de uçuş iptalleri ve gecikmeleri bu yıl salgın öncesine nazaran artış gösterdi.
Hava yolu şirketleri cuma gününden bu yana ABD’de 1.100’den fazla uçuşunu iptal ederken, yaklaşık 11 bin uçuşta gecikme yaşandı.
Ülkede havalimanlarında 4 Temmuz Bağımsızlık Günü tatili nedeniyle hafta sonunda yoğunluk yaşanırken, şirketler ve federal yetkililer aksamaları hafifletmek için çalışmalarını sürdürdü.
FlightAware datalarına nazaran, 1-29 Haziran tarihleri ortasında yaklaşık 176 bin uçak en az 15 dakika gecikti, bu sayı tarifeli uçuşların yüzde 23’üne denk geldi. Birebir periyotta 20 binden fazla (yaklaşık yüzde 3) uçuş ise iptal edildi.
Tüketici şikayetleri de bu durumla paralel olarak artış gösterirken, son bilgilere nazaran ABD Ulaştırma Bakanlığı nisan ayında hava yolu şirketlerine ait yolculardan 3 bin 105 şikayet aldı. Şikayet sayısı geçen yılın birebir periyoduna kıyasla yüzde 300 artış kaydetti.
Yaşanan zahmetler karşısında hava yolu şirketleri, aksakların nedeni olarak makus hava şartları, işçi eksikliğini ve hava trafik denetimindeki işçi meselelerini işaret etti.
HAVACILIK KESİMİ MALİYETLERİ DÜŞÜRMEK MAKSADIYLA BİNLERCE EMEKÇİYİ İŞTEN ÇIKARMIŞTI
Sivil havacılık bölümü, ülkeler ortasında seyahatlerde büyük kısıtlamaları tetikleyen Kovid-19 salgının başlangıcından bu yana güçlü birkaç yıl geçirmişti.
Yolcu sayıları 2020’de bir evvelki yıla nazaran yüzde 60 düşerken, kelam konusu düşüş yüzde 50 ile 2021’de de devam etmişti.
Hava yolu şirketleri iki yıl içinde yaklaşık 200 milyar dolar kaybederken, bölüm şimdiye kadar karşı karşıya kaldığı en makûs krizde maliyetleri düşürmek emeliyle binlerce emekçiyi işten çıkarmak zorunda kalmıştı.