RICHARD JONES/SCIENCE PHOTO LIBRARY Bu çizimde Silüryen Devir’de yer yüzünde bulunan dev Prototaksit mantarları tasvir ediliyor Dünya üzerindeki en eski orman yangınına dair kalıntılar Galler’in güneyinde tespit edildi.
Keşif, çok çok yaşlı bir çamur taşının içinde kömürleşmiş kalıntıların bulunması ile gerçekleşti.
Eski derken de 430 milyon yıl öncesinden, Dünya tarihindeki Silüryen Devir’den bahsediyoruz.
O devirde lakin birkaç öncü bitki toprak üzerine çıkmayı başarmıştı. Pekala tutuşan ve kömürleşen şey neydi? Bunun büyük bir ihtimalle dev mantarlardan oluşan bir orman olduğu düşünülüyor.
Paleobotanikçi Ian Glasspool, “Silüryen Dönem’deki bitki örtüsü bugünkünden çok farklıydı” diyerek açıklıyor:
“Bu periyotta odunsu bitkiler şimdi oluşmamıştı. Bitki örtüsünün büyük kısmı epey kısaydı. Ancak bu periyotta bir dev vardı ki kalan her bitkiyi cüce gösteriyordu. Prototaksit isimli gizemli bir fosildi bu…
“8 metreye kadar uzayabildikleri üzere, genişlikleri de 1 metre civarındaydı. Bu dev mantar, penis gibisi bir yapıyla üste hakikat uzanıyordu.”
BBC’ye konuşan Glasspool, bu mantarların tartısının 10 tona çıkabildiğini de söyledi.
Glasspool’a nazaran, bu gizemli organizmalar tutuştu ve kömürleşmiş kalıntıları geride bıraktı.
Ian Glasspool Kömürleşmiş kalıntılar, Prototaksitlerin hücre yapısını da ortaya koyuyor Keşfin yapıldığı çamurtaşı, Galler’in başşehri Cardiff’in dışındaki Rumney’de yer altından çıkarıldı.
Yangın kalıntılarının, bugün artık Britanya Adaları olarak bilinen kara kesimleri Güney Yarımküre’deyken yere düştüğü düşünülüyor.
Bulunan kalıntı, deniz kenarında bir oluşumun izlerini taşıyor. Bu da kalıntıların denizle buluştuğu manasına geliyor. Bu da kendi içinde yangının büyüklüğü konusunda açıklayıcı izler taşıyor. Prototaksit yangının izlerinin denize taşan kalıntılarda yer almasının yangının büyüklüğü konusunda işaret verdiği bedellendiriliyor.
Benzer bir yangına dair izler Polonya’nın Kielce bölgesinde de bulundu.
İkisi birlikte değerlendirildiğinde Dünya üzerindeki en eski yangına ilişkin tarih 10 milyon yıl geriye gidiyor.
Reuters Odunsu bitkiler 400 milyon yıl evvel oluşmaya başladı Bilim insanları Silüryen Devir’de Dünya’da bulunan oksijen düzeyine ait de varsayımlar yapıyor.
Bugün havada yüzde 21 oranında oksijen yer alıyor. Lakin erken periyotta bu çok daha az bir ölçüdeydi.
Paleobotanikçi Ian Glasspool “Yangınların oluşabilmesi için üç şeye muhtaçlık var: yanıcı unsur, tutuşturacak bir etken (bu örnekte büyük ihtimalle yıldırım) ve atmosferde en az yüzde 16 oranında oksijen” diyor.
Glasspool bu üzere keşiflerle vakit içinde atmosferdeki oksijenin nasıl geliştiğini de verilendirebildiklerini söylüyor.