Hamlet’i farklı bir yorumla seyirciyle buluşturan usta direktör Engin Alkan, “Hamlet yeryüzü kültür mirasının en kıymetli, en çok oynanan, en çok yorumlanan ve en güç oyunlarından bir adedidir. Bu aslında bir sanatsal ve ideolojik tercihi de belirtir. Uzun yıllardır Kent Tiyatrosu’nda sahnelenmemişti. Bana kısmet oldu. Benim için de daha çok tekraren gündeme geldi Hamlet sahnelemek, lakin bu cins bir başyapıtı sahneleyecek olgunluğa ulaşmayı bekledim, erteledim” dedi.
İBB Kent Tiyatroları, “İstanbul Klasiklerle Buluşuyor” temasıyla repertuvarını oluşturduğu 2022-2023 tiyatro dönemini, kurucusu Muhsin Ertuğrul’un başlatmış olduğu ‘sezonu bir Shakespeare oyunuyla açma’ geleneğini sürdürerek William Shakespeare’in ölümsüz yapıtı Hamlet’in prömiyeriyle açtı. 5 Ekim Çarşamba günü Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde yapılan prömiyer, seyircinin ağır ilgisiyle karşılandı.
Tiyatro tarihinin en ünlü yapıtı Hamlet’in usta direktörü Engin Alkan, oyuncuları Özgün Akaçça, Elçin Atamgüç, Zeliha Bahar Çebi, konuştu.
William Shakespeare’in yazdığı Hamlet’i farklı bir yorumla seyirciyle buluşturan Alkan, şunları söyledi:
“BU CİNS BİR BAŞYAPITI SAHNELEYECEK OLGUNLUĞA ULAŞMAYI BEKLEDİM: Hamlet yeryüzü kültür mirasının en değerli, en çok oynanan, en çok yorumlanan ve en güç oyunlarından bir tanesi ve Kent Tiyatrosu’nun çok eski geleneğidir. Muhsin Ertuğrul’dan bu yana, işte Hamlet ile dönem açmak. Bu aslında bir sanatsal ve ideolojik tercihi de belirtir. Uzun yıllardır Kent Tiyatrosu’nda sahnelenmemişti. Bana kısmet oldu. Benim için de daha çok tekraren gündeme geldi Hamlet sahnelemek fakat, bu çeşit bir başyapıtı sahneleyecek olgunluğa ulaşmayı bekledim, erteledim. Zira, insanın hem estetik algısının hem tiyatroya dair fikirlerinin daha berraklaşması billurlaşmasını düşündüm. Ve bu yaşımda artık 60 yaşına merdiven dayadım ve tamam galiba vaktidir dedim ve girdim.
HAMLET BİR BAŞKALDIRIŞ KISSASIDIR: Onun dışında Hamlet’in ilgilendiği sorunlar, Hamlet bir başkaldırış kıssasıdır. Sistemin içinden bir kesimin, dönüşerek sisteme karşı çalışan bir nefer oluşunun öyküsüdür. Ve tıpkı vakitte insan olmayı, varlığı sorgular. Şu soruyla devam eder kıssa; ‘Bütün işi yalnızca yemek ve uyumak olan beşere insan denilebilir mi’ diye bir soru sorar. Zira, varoluş aslında bir biçimde hem toplumsal manada hem kişisel manada ahlak ile ilgilidir. İnsanın etik bedelleri ile ilgilidir. Hepimiz hayatta kalmaya çalışıyoruz, hepimiz daha rahat yaşamaya çalışıyoruz, hepimiz önemsememeye ve hepimiz daha manalı hayatlar yaşamak istiyoruz. Fakat bu hayatı yaşayabilmek için yapabilecekleriniz hududunu ne? Burada bizi insan kılan kıymetler ne? Bunları tartışan bir oyun. Bizim yaşadığımız gerçeklik içinde, bizim coğrafyamızda, bizim vakit lisanımızda, uygun sorular üzerine, düşünülmesi gereken sorular, sistemle birey ortasındaki tansiyonun. Birey olmanın, insan olmanın, var olmanın şartlarının tartışılması gereken bir devirdeyiz. Münasebetiyle Hamlet bu mevzuda çok aktüel ve bütün bunlar bir ortaya geldiğinde ‘Evet biz Hamlet yapmalıyız’ diye bir tesir oluşturdu bizim için.
BEN TASARIM HALE GETİRENE KADAR MASA BAŞINDA ÇOK ÇALIŞIYORUM: Ben alana çıkmadan evvel yani provaya girmeden evvel çok çalışan bir rejisörüm. Yani konutta çok işim oluyor benim, tasarım etabında. Neredeyse 3 yıl üzere bir mühlet aldı benim Hamlet’e ‘Ben hazırım’ diyebilmek için. Alana girdikten sonra da zannediyorum 3 ay üzere bir müddet aldı. Yaz başında çalıştık, haziran ayında noktaladık. Ortaya bir yaz tatili girdi, eylül ayında tekrar başladık. Aslında bir olağan bir prova sürecinin hatta biraz da daha ekonomik kullandığımızı düşünebiliriz. Yani 3 ay çok uzun bir mühlet değil. Şayet bu çeşit bir uzun 5 perdelik bir tragedya için. Ancak dediğim üzere ben tasarım hale getirene kadar masa başında çok çalışıyorum ne yapacağıma karar verip alana o denli çıkıyorum.
ŞEHİR TİYATROSU’NUN BÜTÜN BÜYÜK SAHNELERİNDE DÖNEM BOYUNCA DEVAM EDECEK: Oyunun çok uzun yıllar sahneleneceğini düşünüyorum. Yani birkaç gündür fitback alıyoruz biz dün seyircili genel provamız vardı, bayağı kalabalık bir seyirci vardı. Gelen tepkilerden, bu oyunun kolay kolay bitmeyeceği çok uzun yıllar oynayacağı üzere görünüyor. Biz iki hafta buradayız. 2 hafta Harbiye Muhsin Ertuğrul’dayız. Bizde aylık çıkıyor programlar, yıllık çıkmıyor. Önümüzdeki ay Ümraniye Kent Tiyatrosu Haldun Alagaş’ta sonra Kent Tiyatrosu’nun bütün büyük sahnelerinde dönem boyunca devam edecek.
BAZEN ZIDDI ÜZERE GÖRÜNSE DE BAZEN UMUT KESİLSE DE BU TOPRAKLAR VERİMLİ TOPRAKLARDIR: Dinamik bir ülkeyiz biz. Bazen aksisi üzere görünse de düşünülse de bazen umut kesilse de bu topraklar verimli topraklar. Bağımsızlığını ilan edebilmiş. Bütün emperyalist güçlerle savaşmış. Buradan sağ çıkabilmiş. Kendi içinde büyük ihtilaller gerçekleştirebilmiş, bütün çelişkilerine karşın doğruyu bulabilmiş bir coğrafyada yaşıyoruz. Zira bizim geleneğimiz 1071’den başlamıyor, ondan çok çok daha öncesinde Anadolu medeniyetlerinin devamıyız biz ya da Bizans’ı da katarsanız Roma’nın devamı üçüncü Roma’yız biz. Münasebetiyle bu çelişik durumlar büyük bir ümitsizlik yaratabiliyor, ayrımcılıklar insanların bir ortaya gelmez istekleri, ideolojileri, büyük arbedeler, hatta büyük kan davaları, bu coğrafyada güya hayatın bittiğini ve artık uzlaşamayacağız, bir konsensüse varamayacağız ve birbirimizi yiyip mutsuz hayatlar yaşayacağız üzere görünse de biraz tarihe bakıldığında asla bu coğrafyanın her şeyi atlatabildiğini ve kendini tekrar doğurduğunu, bir biçimde var olduğunu görebiliyoruz.
ÇOK SORUNLU BİR VAKİT DİLİMİNDE YAŞIYORUZ: Buna inanıyorum ve bu dinamik topluma, bu beşere güveniyorum. Çok sorunlu bir vakit diliminde yaşıyoruz. Umut giderek azalıyor lakin şey üzere biraz romantik olacak tahminen fakat küllerinden doğan Anka kuşu üzere, bu coğrafyada hayat bitmez devam edecek, doğrularla buluşacağız. Teşekkür ediyorum sanatla ilgilenen bir mikrofon bize uzatıldı. Biraz sıkıntı uzatılıyor artık. Kimsenin gündeminde değil, çok zorlanıyoruz kendi işlerimizi söz ederken tanıtırken. Size çok teşekkür ediyorum bu imkanı verdiniz ve iki cümle edebildiğim için.”
Oyunda Hamlet’i oynayan Özgün Akaçça ise şunları söyledi:
“BENCE BİR OYUNCU HER VAKİT HER ŞEYE HAZIR OLABİLMELİ: Yedinci yılım Kent Tiyatrosu’nda. 2015 yılında dünyaca ünlü direktör Aleksandar Popovski ‘Bir Yaz Gecesi Hayali’ni koydu kurumda. Çok heyecanlandım ve audition (seçmeler) açıldı, girdim ve oldu. Öyküm bu türlü başladı Kent Tiyatrosu’nda. Evet bugün Hamlet. Engin Alkan rejisiyle. İnanılmaz bir his. Nasıl içimin hacimli olduğunu size anlatamam. Çok huzurluyum ve Hamlet’i oynamak hakikaten bir lütuf. O yüzden nasıl diyeyim kozmosun işleyişindeki her şeye minnettarım çok çok teşekkür ederim. Bu ortada içsel olarak çok huzurluyum, onu söyleyebilirim. Yani bence bir oyuncu her vakit her şeye hazır olabilmeli. Yani alışılmış ki bir sürü şey yaşıyoruz, insanız fakat güya telefon çalacak ve yarın Hamlet değil bu lakin yani bir şey olacak hissi her vakit vardı.
BİZ ORADA HAMLET İLE BÜTÜNLEŞMİŞTİK: En son oyunum bundan evvelki Şahane Züğürtler. Haldun Dorman rejisiyle. Ben daima bir sonraki projeye hazırlanıyordum içsel olarak, yani hem fizikî olarak hem mental olarak. Bir yandan dışarıda yüksek lisans yaptım çağdaş dans kısmında. Yani oyuncu her manada kendini geniş tutmalı. Genişleyebilmeli derken burada Hastalık Hastası tiyatro oyunu şu anda oynanıyor onun için çağırıldım. Okuma provalarındayız fakat içimden bir ses diyor ki güya diğer bir şey gelecek, filan derken bir hafta sonra Hamlet’in seçmeleri için arandım. Bir hafta inanılmaz keyifli geçti. Biz orada Hamlet ile bütünleşmiştik. Evet Hamlet çok özel bir rol. İnsanı iliklerine kadar görebileceğimiz, her anını, sıkışmışlıklarını, çılgınlıklarını, öfkesini, sevgisini, her şeyi görebileceğimiz bir rol. Şu an içim çok dingin bir yerde.
SANAT TAKVİYESİZ YAPILAMIYOR MAALESEF BİLHASSA ÜLKEMİZDE: Bu fırsatını tanıyan öncelikle Kent Tiyatrosu’na. Sanat takviyesiz yapılamıyor maalesef bilhassa ülkemizde. Mimar Sinan tiyatro mezunuyum ben. Bir sürü arkadaşım öteki işler yapmak zorunda kalıyorlar hayatlarını idame ettirebilmek için. Şanslıyım buradayım. Fakat talihte yetmiyor verilen talihi değerlendirebilmek çok değerli. Münasebetiyle Kent Tiyatrosu’nda verilen bu talihi elimden gelen en uygun biçimde değerlendirebilmiş olacağım. O yüzden teşekkür ederim bu fırsat için. Hiç başrol oynadığımı, havalar filan hiç düşünmüyorum. Bu büsbütün bir tamamlanmışlık üzere bir his. O yüzden hem Engin Alkan’a hem Kent Tiyatrolarına, direktör yardımcımıza, ışık, tasarım, dekor grubuna teşekküre ederim. O denli bir dünyanın içerisindeyim ki. Şahane yani.
“ÇOK GÜÇLÜ BİR METİN”
Hamlet’in annesini oynayan oyuncu Elçin Atamgüç: Heyecanlı bir süreçti. Çok güçlü bir metin. Âlâ ve hatta usta bir direktör. Teslim olduk emanet aldık. Emaneti inşallah gururla taşıyacağımıza eminiz de hakikat aktarabilirsek ne ala.
“O KADAR HOŞ ANLATTI Kİ OPHELİA’NIN BU OYUNUN İÇERİSİNDE NEREDE DURDUĞUNU”
Oyunda Ophelia’yı oynayan Zeliha Bahar Çebi: Bizim Opheliayamız özgün tekstten olduğundan farklı. Direktörümüzün çağımıza daha uygun olduğunu düşündüğü bir tasarım. Engin Alkan, çok özel bir direktör. Ben güç ikna olan bir oyuncuyum fakat o kadar hoş anlattı ki Ophelia’nın bu oyunun içerisinde nerede durduğunu ve nerede durması gerektiğini. Biz değişik bir Ophelia çalıştık. Yani bir oyuncunun başına gelebilecek en hoş şey uygun bir direktörle çalışmak. Engin Hoca (Alkan) ile çalışmak bir dönüm noktası benim mesleğimde. O yüzden ikna olmadım ben çok istedim. Her seyircinin oyundan alacağı hazzın farklı olduğunu düşünüyorum o yüzden izlemeden asla bilemeyecekler. İzleyip kendi kararlarını verecekler.
William Shakespeare’in yazdığı, Sabahattin Eyüboğlu’nun çevirdiği, Engin Alkan’ın yönettiği oyunda Özgün Akaçça, Doğan Altınel, Onur Tatlı, Elçin Atamgüç, Zeliha Bahar Çebi, Zafer Kırşan, Direnç Dedeoğlu, Tevfik Şahin, Alp Tuğhan Taş, Destan Batmaz, Emrah Derviş Soylu, Emre Ertunç, Cihat Faruk Sevindik, Doğan Hoş, Oğuzhan Oğuz, Hüseyin Emre Şen, Deran Özgen rol alıyor. Oyun, 5-8 Ekim, 12-15 Ekim 2022 tarihleri ortasında Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde.