ABD Donanmasının Pasifik’teki 7. Filosundan yapılan açıklamada, USS Antietam ve USS Chancellorsville savaş gemilerinin Tayvan Boğazı’ndan rutin geçiş yaptığı” duyurulmuştu.
Açıklamada, “kruvaziyer” tipi gemilerin, “Boğaz’a kıyısı olan ülkelerin hiçbirinin kara sularında olmayan bir koridoru kullandığı” vurgulanmıştı.
Geçiş, Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin ay başında Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan’a yaptığı ziyaretten bu yana ABD Donanmasının Boğaz’daki birinci seyir faaliyeti oldu.
Beyaz Saray Hint-Pasifik Koordinatörü Kurt Campbell, 12 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, “ABD’nin gelecek haftalarda Tayvan Boğazı’ndan standart hava ve deniz geçişlerini sürdüreceğini” tabir etmişti.
Tayvan’ı topraklarının kesimi olarak gören Çin, Boğaz’ı kendi kara suları ve egemenlik alanı olarak görüyor. ABD Donanması ise “uluslararası sular” olarak gördüğü bölgede seyrüsefer serbestisi kapsamında geçiş hakkına sahip olduğunu savunuyor.
Pelosi’nin ziyareti ve tırmanan askeri gerilim
Pelosi, Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Ada’yı 25 yıl ortadan sonra ziyaret eden birinci ABD Temsilciler Meclisi Lideri olmuştu. Ziyaret, Ada’yı topraklarının modülü olarak gören Çin’in reaksiyonunu çekmişti.
Çin ordusu, ziyaretin akabinde Ada etrafında askeri tatbikatlar başlatmıştı. Yedi gün süren tatbikatlar, Ada’nın etrafında fiili abluka oluşturmuştu. Gerçek silah ve mühimmatın kullanıldığı tatbikatlar sırasında Çin ana karasından ateşlenen güdümlü füzeler, Tayvan yakınlarındaki sulara düşmüştü.
Ordu sözcüsü, 10 Ağustos’ta tatbikatların tamamlandığını duyurmuş lakin Tayvan Boğazı’ndaki askeri devriye faaliyetinin devam edeceğini bildirmişti.
Ziyaretinin akabinde, Çin ordusuna ilişkin savaş uçakları ve savaş gemilerinin Tayvan Boğazı’nı ayıran prestiji “orta çizgi”yi geçtiği uçuşları ve devriye seferleri nizamlı hale gelmişti.
Temsilciler Meclisi Lideri Pelosi’nin akabinde, Demokrat Partili Massachusetts Senatörü Ed Markey başkanlığında beş kişilik bir heyet, Indiana eyaleti Valisi Eric J. Holcomb ve Cumhuriyetçi Partili Tennessee Senatörü Marsha Blackburn de bu ay içinde Tayvan’ı ziyaret etmişti.
Pekin, “tek Çin ilkesini” vurgulayarak Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik münasebetler kurmasına, Birleşmiş Milletlerde ve başka memleketler arası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik bağlantılarını kesmesini kural koşuyor.