Siirt’te kafe işleten Erkan Teymur, müşterilerin Türk lirasında yaşanan kıymet kaybı yüzünden artan fiyatlara reaksiyon göstermesi nedeniyle içecekleri yabancı para üniteleri üzerinden satmaya başladı.
İçeceklerin fiyatını menüye yabancı para üniteleriyle yazan Teymur, “Biz gerçek sayıları yazamıyoruz, zira fiyatlar yüksek. Bizden kaynaklanmayan bir yükseklik. Biz de yabancı para ünitelerini kullandık. Gerçek sayılara biraz mizah katmak istedik” halinde konuştu.
Siirtli kafe işletmecisi Erkan Teymur, içecek menüsünde fiyatları yabancı para üniteleriyle belirtmesinin münasebetini şöyle anlattı:
“Siirt’te beş yıldır işletmeciyim. Kafe kesiminde çalışıyorum. Aslında acı bir mizahı yansıtıyor buradaki tablo. Biz gerçek sayıları yazamıyoruz, zira fiyatlar yüksek. Bizden kaynaklanmayan bir yükseklik. Biz de yabancı para ünitelerini kullandık. Gerçek sayılara biraz mizah katmak istedik, bununla başladık. Artık konuklar bu sayıları gördüğünde biraz güldürüye vuruyor. Biz de oradan atlatmış oluyoruz. Günlük çeviren var. Gelen konuklarımızdan bu para ünitelerine günlük olarak çeviren var. Bunlar esasen gerçek para üniteleri ve yazılan sayılar da gerçek sayılar. Günlük gelip fiyat artışından dem vuranlar var tabii… Mesela mojito diyelim; Küba pesosuyla yazdık. 40 Küba pesosu 30 liraya tekabül ediyor. Küba’yı biliyorsunuz, neredeyse tüm dünya tarafından ambargo uygulanan ve komünizmle yönetilen bir ülke, ona karşın para üniteleri bizimle yakın. 0,80, 0,90 sanırım bir kıymeti var. Olağan acı durum. Yapacak da bir şey yok, umarım en kısa vakitte da atlatırız” dedi.
“ÇAYIN FİYATINI BİLE KREDİ KARTIYLA ÖDÜYORLAR”
İş yerine gelen müşterilerin büyük çoğunluğunun kredi kartlarıyla ödeme yapmasına da değinen Teymur, “Buradaki ekonomik durum, Siirt bazında bakacak olursak kullanılan kredi kartları; bizim gelen konuklarımızın üçte ikisi kredi kartı kullanıyor. İçtikleri çayın bile fiyatını kredi kartıyla ödüyorlar. Bu da tabloyu bize gösteriyor. Gelen konuk sayımızda düşüş yok lakin içtikleri eser sayısında yüzde 50 düşüş var. Yani içtiği bir soğuk meşrubatı ikinci kez içmez” diye konuştu.
“PARA DEĞERSİZLEŞİYOR, CEBİMİZDEN ÇIKAN ÖLÇÜ ARTIYOR”
Kafeye gelen müşterilerden Baver Sevgin ise şunları söyledi:
“Aslında hocam gerçek bir şey yapmış, bunların döviz karşılığını yazmış. Zira Türk lirasını hakikaten elde tutmak mümkün değil, yani devamlı kıymeti düşüyor. Mesela 300 peso yazıyor, birinci yazdığında 30 liraymış, şu an 33 liraya denk geliyor. Bu natürel daha da artabilir, 35 de olabilir, 40 da olabilir. Para değersizleşiyor, cebimizden çıkan ölçü artıyor fakat kazandığımız ölçü değişmiyor. Bizim sarfiyatımız artıyor, ancak gelirimiz değişmiyor. Biz, gelirimizin de artmasını talep ediyoruz. Biz, aslında alıştık. Burada bir çay için hocam bizden 70 lira talep ederse bu durum bizde şaşkınlık yaratmaz, biz bunu ödemeye kalkışırız. Neyse ki arkadaşlarla ortamızda komin yapıyoruz, zira bunu tek başına karşılayamıyor artık. Bizim bütün konuştuğumuz şeyler, aslında tam olarak ülke iktisadının ne halde olduğu, iktisadın makûs oluşu, gidişatın makus oluşuyla ilgili. Bunlar hakkında baş yoruyoruz. Rastgele öteki bir şeye biz vakit ayırmıyoruz. Bizim karnımız tok olsaydı öteki şeyler konuşurduk ancak şu an aç kaldığımız için tam olarak açlığımızı konuşuyoruz. Şu an herkes bence açlığını konuşuyor.”