Taliban idaresindeki Afganistan’da Hazara soykırımı sürüyor. Cuma günkü dershane hücumunda Birleşmiş Milletler sayılarına nazaran 35 Hazara çocuk öldü. Afganistan’daki etnik kümeler içinde bugün Peştunlar nüfusun yüzde 40’ını, Tacikler yüzde 25’ini ve Türk-Moğol asıllı Hazaralar yüzde 20’sini oluşturuyorlar. Meğer bundan 150 yıl evvel İngiliz-Afgan savaşları başladığı vakit Peştunlar ile Hazaraların oranları birbirlerine yakındı. 1880’de sonuçlanan İngiliz-Afgan savaşında İngilizler zafer kazanıp ülkeyi dış siyasette Londra’ya bağlı bir manda idaresine sokunca Hazaralar için tehlike çanları çalmaya başladı.
HAZARALARIN YÜZDE 60’I ÖLDÜRÜLDÜ
İngilizler gerektiğinde Şii İran’a karşı kullanmak için Afganistan’da çok Sünni dinci Peştunları tercih ediyorlardı. Nasıl Hindistan’da bağımsızlık savaşçısı Hindulara karşı işbirlikçi İslamcıları beslemektelerse Afganistan’da da birebir politikayı güdüyorlardı. Onların dayanağıyla işbaşına gelen Buyruk Abdurrahman isimli gerici, dinci ve yağmacı bir Peştun elebaşı 1888 yılında Hazaralara karşı görülmemiş bir soykırım başlattı. Tarihin en büyük facialarından biri olan bu soykırımda Hazaraların yüzde 60’ı öldü. İslamcı Abdurrahman, Türk köylerinde kafataslarından piramitler yaptırdı.
20’inci yüzyıla kadar süren katliam sürecinde hayatta kalabilen Hazaralar İran’a ve Hindistan’a kaçtı. Binlercesi de Buyruk Abdurrahman’ın medrese öğrencileri tarafından Afganistan’ın dört bir yanında köle pazarlarında satıldı.
10 bin Hazara bayan ve çocuğun İslami köle pazarında satıldığını anlatan 1888 İngiliz gazete kupürü.
İslam dünyasında kölelerin alınıp satıldığı pazarların 1960’lara kadar devam ettiği, İstanbul Üsküdar’daki Avrat Pazarı isimli köle pazarının ise fakat 1922’de Osmanlı’nın çökmesiyle kapandığı pek bilinmez. İngiliz medyası 19 Ekim 1888 tarihinde Afganistan’ın başşehri Kabil’de köle pazarında 10 bin Hazara bayan ve çocuğun köle olarak satışa çıkarıldığını yazmaktaydı. Peştun Afganların Türk asıllı bayanlara ve hele çocuklara neler yaptıklarını varsayım etmek sıkıntı olmasa gerek. Özcesi Suriye’de IŞİD birkaç yıl evvel Yezidilere ne yapmışsa Afgan Peştunlar da Türk asıllı Hazara toplumuna 150 yıldır birebirini reva görmüşlerdir. Bu onların ideolojisinden gelmektedir. Tıpkı ideoloji ve ömür üslubundan vazgeçemedikleri takdirde emsal melanetleri yapmaya devam edeceklerdir.
SOYKIRIM YİNE BAŞLADI
ABD Afganistan’dan çekilmeden evvel geçen yıl 23 Mayıs’ta Odatv’de yayınlanan yazımda soykırımının tekrar başlayacağı biçimindeki tasamı lisana getirmiştim. Maalesef son 1 yılda yaşananlar beni haklı çıkarttı. Peştun İslamcılığında Türk asıllı Hazara toplumuna yönelik kin bitmiyor lakin tüm İslamcılar üzere Taliban da takiyeci olduğu ve palavra söylemeden duramadığı için kabahati IŞİD’e yıkmayı tercih ediyor. Meğer dün bir açıklama yapan eski Afgan diplomat ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Hamdullah Mohib’in de dediği üzere Hazaralara yönelik ataklarda iki örgüt ve öteki İslamcılar ortasında çok yakın bir ilgi bulunduğundan kimsenin bir kuşkusu yoktur.
Uluslararası kurumların ve insan hakları kuruluşlarının açıklamalarına nazaran ABD ordusunun çekilmesinden sonra Afganistan’da binlerce Hazara kırlarda, dağlık bölgelerde hiç kimsenin haberi dahi olmadan öldürüldü. Hazaraların birden fazla Şii mezhebinden olduğu için çoklukla İran’a kaçıp orada kalıyorlar.
En az 150 yıldır toprakları, malları, mülkleri tekraren yağma edilen Hazara Türkleri beşerler fakir düşmüşler ve kentlerde başka mahallelerde yaşamaktalar. Cuma günü İslamcı teröristlerin saldırısına maksat olan dershane de Kabil’deki bu mahallelerden birinde bulunmaktaydı. Hazaralara yönelik atakların yalnızca vefatla sonuçlananları değil yaralanmalar da sıhhat imkanları çok kısıtlı olan Hazaralar için büyük külfet yaratıyor. İnsan hakları derneklerinin bildirdiğine nazaran kocaları İslamcı teröristler tarafından öldürülüp dul kalan Şii Hazara bayanları Taliban’ın sistematik baskılarıyla Sünni militanlarla zorla evlendirilmekte ve çocuklarıyla birlikte mezhep değiştirmeye zorlanmaktadır.
Gerçi Sovyetlerle İslamcılar ortasındaki çatışmalar sırasında birtakım Hazara ögeleri İran rejiminin de tesiriyle Peştun örgütlerle birlikte hareket etmiş, hatta Molvi Mehdi Mücahit üzere birtakım Hazaralar komutanlığa kadar yükselmişlerdi. Bunların tümü daha sonra Taliban tarafından öldürülmüştür, en son Mehdi Mücahit de 17 Ağustos’ta infaz edilmiştir.
İslamcılara katılma kusuru yapıp onlar tarafından infaz edilen Hazara kumandan Mücahit
Hazara toplumu ve bilhassa Hazara bayanları dünyanın çeşitli yerlerinde ve hatta Kabil’de şovlar yapmakta ve soykırımın durması için dünya kamuoyunu müdahaleye çağırmaktalar. Kendilerine milliyetçi diyen kimi Türk siyasetçileri ise Türk-Moğol etnik kökenli Hazaraların yok edilmesi konusuna hiç ilgi göstermiyorlar.
NÜFUS MÜHENDİSİ KİM?
Hazara soykırımının elbette tek nedeni Taliban ve onunla ortak çalışan öteki terör örgütlerinin mezhepçi kinleri ya da Hazaralara olan tarihî düşmanlıklarından ibaret değil. Burada asıl husus ülkenin çok mezhepli yapısını değiştirmek ve tekçi bir toplum yaratmaktır. Ülkeyi kendi tapulu malları üzere gören ve çağdaş devlet anlayışından çok uzak olan Peştun İslamcılarına nazaran Hazaralar bir güvenlik meselesidir. Hazara konusunun hallolması Afganistan için bir beka sıkıntısıdır. Özetle Hazara soykırımı bir demografik mühendisliktir ve bölgenin tümündeki demografik yapının kimi global maksatlara uygun olarak tekrar inşasıdır.
Bir iktidar şu yahut bu nedenden kendi halkından ya da onun bir kısmından şad olmama, o halkı kendine layık görmeme hakkına sahip midir? Evvelce kimi sağ popülist siyasetçiler solcuların halktan kopuk olduklarını söylerlerdi. Solun kendine yeni bir halk araması gerektiğini argüman ederlerdi. Halbuki gerçek hiç de o denli değildir. Halkını beğenmeyenler, kendi halkını oburlarının ensarı ve hizmetkârı görenler, ülkeye getirilen muhacirleri ise baş tacı sayanlar daha çok sağdan çıkıyor.
Ülkemizde uzun müddettir iktidarda büyük yükü olan bir kümenin ortadan uzun bir müddet geçmesine karşın Türk halkını bir türlü kendine uyduramayınca ülkeye dışarıdan getirilen kümelere bel bağladığı ve onlara bol bol vatandaşlık dağıttığı sav ediliyor. Sonradan Türk vatandaşı yapılıp aslında Türk olmayan bu kümelerin seçimlerde oy kullanmaları ile ülke demografisinde etnik Türklerin azınlığa düşmeleri ve tarihi bir süreç içinde Hazaralar üzere yok olup gitmeleri hiç de hafife alınacak, olanaksız görülecek bir ihtimal değildir.
19’uncu yüzyıl sonunda Hazaralar, Türkmenler, Özbekler ve Aybakların tümü dikkate alındığında Türk etnik çoğunluklu bir ülke olan Afganistan bugün nasıl “Talibanistan” haline geldiyse öbür benzeri ülkeleri ve bizi de birebir sonuç bekliyor olabilir.
BRECHT NE DEMİŞTİ?
Brecht’in halkına yabancı hükümetler konunda Almanca başlığı “Die Lösung” olan “Çözüm” şiirini bilir misiniz? Doğu Almanya’da rejimin çalışma saatlerini arttırmasına karşı 1953’de bir personel ayaklanması olmuş, Brecht partinin komünist bedellerine katılmaya devam etmesine karşın bir şiir yazarak personelleri desteklemişti:
“17 Haziran ayaklanmasından sonra/Yazarlar Birliği lideri Stalin caddesinde bir bildiri dağıttırdı./ Halk, kendi yanılgısı yüzünden, deniliyor/Hükümetin inancını yitirmiş/Ve çabasını iki misli arttırarak/O inancı yine kazanabilirmiş/ Hükümet için şu tahlil daha kolay değil mi?/ Halkı halk olmaktan düşürsün ve yerine yeni bir halk seçsin.”
İlk başta bir latife üzere gelen bu kelamlar bizimki üzere 3-5 yılda içine 13 milyonun doluştuğu bir ülkede hiç de bir ironi sayılmaz. Hükümetin kendine yeni bir halk seçmesi nüfus inşasının adetten sayıldığı bizim coğrafyada maalesef acı bir gerçek. İsmine iktidar denilen bir küme insan, etrafına küçük bir azınlığı toplayarak ülke çoğunluğuyla tıpkı dini paylaşmaktan öbür hiçbir ortak yanı bulunmayan dereden doruktan gelmiş kaçaklarla kendisine yeni bir ulus kuruyor.
Birileri devletin temelini ve varlığını oluşturan çağdaş ulus tarifini, Cumhuriyetin resmi millet tanımını de bir kenara bırakarak ensar-muhacir masalları anlatıyor. Ve kendilerini üstün, hiper, “megalo idealist” milliyetçi sayanlar da bu telaffuzları fıkra üzere ağzı açık dinliyorlar. Ağlasak mı, gülsek mi?
Kayahan Uygur