- Erdoğan, “NATO’nun, terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle çaba kararlılığının ortaya konulması değerlidir. Lakin bu kararlılık kağıt üzerinde kalmamalıdır.” ifadelerini kullandı.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Yaklaşık 40 yıldır bölücü terörle çaba eden, binlerce evladını teröre kurban vermiş bir ülke olarak oyalamalara tahammülümüz kalmamıştır.” dedi.
NATO Önderler Zirvesi’nin kapanış oturumuna katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, IFEMA Kongre Merkezi’nde basın toplantısı düzenledi.
Açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İttifakımızın Ukrayna’ya takviyesi tamdır. Tüm eforlarımız ateşkes içindir” dedi.
Zelenski ve Putin ile temas halinde olduğunu belirten Erdoğan, tahıl koridoru ile ilgili plana dair detayları iştirakçi ülkelerle paylaştığını bildirdi.
Başkan Erdoğan’ın açıklamalarından satır başları şu formda:
NATO Madrid Tepesi’nin biraz evvel sona eren oturumlarla birlikte tamamladık. NATO tarihinin en kıymetli tepelerinden birini tamamlamış durumdayız.
Öncelikle Kral 6. Felipe ve Başbakan Sanchez’e başarılı tertip için şükranlarımı sunuyorum. Genel Sekreter Stoltenberg’e ayrıyeten telşekkür ediyorum.
‘DRAMIN VE GÖZYAŞININ DİNMESİ İÇİN UĞRAŞ GÖSTERMELİYİZ’
İnsani dramın ve gözyaşının dinmesi için gayret göstermeliyiz. Diplomatik girişimlerimizi yoğunlaştırmalıyız.
Zirvenin dün gerçekleştirdiğimiz birinci oturumunda Sayın Zelenskiy bizlere hitap etti. Sürecin başından bu yana kendisi ile yakın diyalogumu sürdürüyorum. Birebir vakitte Sayın Putin ile de temas halindeyiz. Tüm uğraşlarımız barış içindir. Çatışma arttıkça ne yazık ki can kaybı da artmaktadır.
Türkiye olarak adil bir barışın kaybedeninin olmayacağına inanıyoruz.
İstanbul süreci ile yeşeren umutları devam ettirmemiz gerekiyor. Elinin taşının altına koyabilen bir mütefik olarak rolümüzün takdirle karşılandığını gördük.
Önceliğimiz bu krizin insani tesirlerinin en aza indirilmesi. Ukrayna tahılının Karadeniz limanlarından ihracına yönelik BM planına yönelik katkılarımızı paylaştım.
‘TÜRKİYE GELECEK VİZYONUNDA KELAM SAHİBİ MÜTTEFİKLER ORTASINDA YER ALACAKTIR’
Zirvede uluslarası kamuoyunun en dikkat çeken hususlarından biri stratejik konseptti. Bu yeni belge NATO’nun temelini oluşturan birlik temellerini tekrar inşa etmiştir. Bu sene ittifaka iştirakinin 70. yılını kutlayan ve NATO içerisindeki faal rol ile Türkiye şüphesiz gelecek vizyonunda da kelam sahibi müttefikler ortasında yer alacaktır.
‘BUGÜN BİZE KARŞI KULLANILAN SİLAHLARIN YARIN DİĞER ÜLKELERE KULLANILMAYACAĞININ GARANTİSİ YOKTUR’
Bu kararlılık kağıt üzerinde kalmamalıdır. Terör örgütleri ortasında hiçbir ayrıma gitmeden çabanın tam bir dayanışma içerisinde sürdürülmesi mecburidir. İkili temaslarımda da bu hususun Türkiye için ne kadar hassas olduğunu vurguladım. Temizlerin canları ve kanları üzerinden ikbal devşirmeye çalışan çeteler hepimizin düşmanıdır. Bugün bize karşı kullanılan silahların yarın diğer ülkelere karşı kullanılmayacağının hiçbir garantisi yoktur.
Son günlerde PKK ve uzantılarının en küçük bir müdahale karşısında sergilediği pervasızlıklar bunun en açık örneğidir. Müttefiklerimizden kelamda değil aksiyonlarında de gerçek bir dayanışma beklediğimizi vurguladım.
Türkiye’nin çabasının vurgulayan bir görüntüyü müttefiklerimizle izleme fırsatı buldum. Gelinen noktada hepimiz şu gerçeği görüyoruz: Şayet NATO’nun güvenilirliğini korumak istiyorsak, terörle çabada daha net dengeli ve samimi adımlar atmamız koşul.
‘TAHAMMÜLÜMÜZ KALMADI’
Yaklaşık 40 yıldır bölücü terörle çaba eden, binlerce evladını teröre kurban vermiş bir ülke olarak oyalamalara tahammülümüz kalmamıştır.
İSVEÇ VE FİNLANDİYA’NIN ÜYELİĞİ
İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği konusunda yaşananlar da Türkiye’nin hassasiyetlerini ortaya koymuştur. Salı günü imzalanan mutabakat muhtırasının, Türkiye’nin hassasiyetlerinin anlaşıldığı olarak görüyoruz. Lakin bu başlangıçtır. Bu muhtıradaki bahislerin uygulanmasını takip edecek adımımızı buna nazaran atacağız.
‘DİPLOMATİK BİR ZAFERDİR’
Türkiye, İsveç ve Finlandiya ortasında imzalanan muhtıraya bu açıdan bakmanın daha kıymetli olacağına inanıyorum. Elbet bu muhtıra güçlü müzakere sürecinden sonra elde edilmiş diplomatik bir zaferdir.
’73 TERÖRİSTİ İADE ETME KELAMI VERDİLER’
Türkiye PKK ve uzantıları ile tam işbirliği, çabada dayanışma, PYD-YPG ve FETÖ’ye dayanak sağlamama taahüdü, savunma endüstride ambargolara gidilmememesi ve işbirliğinin artırılması, terör suçlularının iadesi konusunda adım atılması ki İsveç 73 teröristi iade etme kelamı verdi.
Muhtıranın uygulanmasını takip maksadıyla daimi bir sistem kurulmasına da karar verildi. Türkiye’ye yönelik terör propagandalarının engellenmesi konusunda sağlam garantiler almıştır. Böylelikle Türkiye’nin birinci günden itibaren lisana getirdiği hassasiyetle güçlü muhtıraya girmiştir. Türkiye ve NATO ile birlikte bu muhtıranın kazananı İsveç ve Finlandiya halklarıdır. Bu karar bu ülkelerin halklarının barış huzur ve güvenliğine de katkı yapacaktır.
Madrid tepesinin yeni bir devrin kapısını aralamasını temenni ediyoruz. Sizleri tekrar hürmetle selamlıyorum.
Gerek Sayın Putin ile gerek Sayın Zelenskiy ile bu hafta sonu ya da önümüzdeki hafta başında telefon diplomasisini sürdüreceğiz. Koridoru işletme çabasına çalışacağız. Gemilerimiz ile bu eserlerin tahliyesinin ve üçüncü ülkelere naklini sağlamaya çaba edeceğiz.
SORU-CEVAP
Biraz evvel Biden kendi basın toplantısında sizinle görüştüğünü ve satışı desteklediğini ve Kongre’den çıkması konusunda emin olduğunu söyledi. Size Kongre’den çıkması konusunda kelam verdi mi? Siz bu hususta Kongre’den emin misiniz?
Biliyorsunuz parlamentolar külfetleri süreçlerin yaşandığı yerlerdir. bu mevzuda Sayın Lider elinden gelen adımları atacağını söyledi. benim de geniş bir grubum ABD’deydi. Gerekli görüşmeleri yaptılar. Orada cumhuriyetçilerle görüşme yapmak suretiyle deesteğini almamız halinde Sayın Biden’ın çabaları sonuç bulacaktır. O yüzden gecikmeden ayrıyeten bir heyeti de göndereceğiz.
İsveç ve Finlandiya ile yapılan muahede konusunda süreç nasıl olacak. Adımların atıldığını görmezseniz tekrar veto hakkınızı kullanacak mısınız?
Tekrar gerek yok. Biz parlamentomuzda bu işi geçirmezsek bu iş yürümez. Onlar bu gçrevlerini yerine getirmeleri halinde biz ne yaparız, parlamentoya göndeririz. Fakat getirilmezse bunun gönderilmesi kelam konusu değil.
İsveç de biliyor Finlandiya da biliyor. Öncelikle bu PKK, YPG, FETÖ’nün silinip atılması lazım.
TÜRKİYE’NİN RUSYA İLİŞKİLERİ
Başkan Biden Rusya konusunda çok sert sözler kullandı. Öteki başkanlar de birebir halde. Bu açıklamalar sonrasında Türkiye’nin bağlarını nasıl tesirler?
Tabii oluşan bir hukuk var. Lakin bunun yanında Ukrayna ile de ikili bağlarımız var. Biz siyaseti istikrar siyasetleri üzerinden yürütmek istiyoruz, öfke siyasetleri üzerinden değil. Birebir formda nükleer güç santralimizi Rusya ile yapıyoruz. Bunlar bizim için kıymet arz ediyoruz. Bunları bir kenara atamayız. Siyasetin kazan kazan üzerinden şekillendiğini kabul ettiğimiz an sorun kalmaz.
Emek sarf eden çok az sayıda önder ortasındasınız. Sayın Johnson, Sayın Biden daha fazla silahtan bahsediyorlar. Bu yolun savaşı uzatacak yol olduğunu düşünüyor musunuz?
Bizde bir kelam vardır. Her yiğidin yoğurt yiyişi farklıdır. Doğal burada onun bakışı öyledir, benim bakışım böyledir. İstikrar siyasetini işletmenin çok daha yararlı olacağına iniyorum. Ağır biçimde Sayın Putin ile Sayın Zelenskiy ile görüşüyorum. Haftada bir 10 günde bir görüşmelerimiz oluyor. Bundan da sonuç alacağımızı düşünüyorum.
‘BENİM HALKIM BUNLARA İNANMIYOR’
Zirvede Yunanistan’ın adaları silahlandırması konusu gündeme geldi mi? Biden ile görüşmenizde bu bahis gündeminize geldi mi?
Yunanistan’ın son periyottaki tavrı bizim siyaset anlayışımıza asla uymuyor. Kendisine İstanbul’da verdiğim yemekten sonra teklifte bulundum: Bundan sonra ikili bağlantıları birlikte yapalım. Üçüncü şahısları ortaya sokmayalım dedim. Lakin ABD’de Kongre’de ne yazık ki bunun karşıtını yaptı. Bununla da kalmadı Davos’ta da birebirini yaptı. Onunla da kalmadı adalara adacıklara ziyaretler yaptı, silahlandırma çabasına girdi. Bu Lozan Mutabakatına karşıt bir mutabakattır. Buraları silahlandıramazsınız. Lakin ABD’nin burada üs kurma olayları, ki bunları sorunca aldığımız yanıt Rusya’ya karşı olduğuydu. Olağan benim halkım bunlara inanmiyor pek. Biz bunlara olumlu bakmıyoruz, bunu ikili görüşmelerde de önderlere söyledik.
MUHALEFETE MESAJ
Zirve öncesi muhalefetten neden eleştiriyoruz karşılıklı bir tenkit geldi. Mutabakat ile geri adım ve taviz olarak yorumlandı. Siz bu husus hakkında ne diyorsunuz?
Muhalefeti siyaha beyaz der, beyazsa siyah der. Hiçbir vakit olması gerekeni söylemez. Türkiye muhalefeti böyledir. Dünya bu olaya nasıl bakıldığını çok açık bir formda görüyor. Bizim attığımız adımlar ilgi uyandırdığı üzere, takdirle de karşılandı. Bizler de terörle gayretimizin kendilerinizi görüntü kayıtlarla paylaştık ki izledikten sonra çok güzel anlayacaklar. İsveç’teki terör yanlıları önemli manada manyaktalar. Onlara da dönünde anlatırız.
‘BAKALIM BUNLARA UYACAKLAR MI GÖRECEĞİZ’
Konuşmanızın başında 73 teröristin iadesi için kelam verdi demişti. Bunu açar mısınız? Bu süreç nasıl işleyecek?
Daha evvel 60 teröristin iadesi konusunda müzakere içindeydiler. Artık de bu sayıyı artırdık. Bakalım bunlara uyacaklar mı göreceğiz.
Bize kanunları değiştireceğinize kelam veriyorsunuz. Bunlar yerine gelmezse kusura bakmayın. Şahsiyetli siyaset, şahsiyetli dış siyaset budur. İsveç ve tıpkı şeyi söyledi, Finlandiya da birebir şeyi söyledi. Erdoğan da kelamını tutmazsa Erdoğan’a da hesabını sorun.
ERDOĞAN’DAN GAZETECİYE AYAR
Demokrasi ferdi özgürlük temelinde NATO demokratik haklara değer vermekte. Lakin Türkiye pek çok listede en fazla gazeteciyi gözaltına alan ülke pozisyonunda. Bu mevzuda görüşleriniz nedir?
Bunlar öncelikle Türkiye’de 40 bin vatandaşımız öldürüldü. Diyarbakır anneleri 1100 gündür HDP önünde bekliyor. Bu anneler çocuklarını bekliyor. Evvel Freedom House buraları ziyaret etsin. Bu evlatları kaçıran PKK’lılar, YPG’liler bunu özgürlük ismine mı yapıyor? Özgürlük tarifini güzel bileceğiz.Sizin özgürlük tarifiniz benim özgürlük alanıma kadardır. Bugün Kandil’de 15 yaşındaki kız çocuklarına uzunlukları kadar silah veriliyor. Bunlara bakalım evvel.
Şu anda ülkemde cezai bir durum olmadıktan sonra gazeteci, kalemşör, fikir… Bunlardan cezaevinde olan yok. Bunların hepsi dezenformasyon.
Sayın Cumhurbaşkanı, İsveç Başbakanı ve Finlandiya Cumhurbaşkanı’ndan aldığınız garantilerle ilgili konuşmak istiyorum. 73 kişinin iadesine değindiniz.
Verdikleri kelamı yerine getirecekler.
Sizin uyguladığınız diplomasi çok yeni ve ender bir diplomasi. Buna bir açıklama getirir misiniz?
Ben bir siyasetçiyim. Belediye başkanlığından cumhurbaşkanlığına kadar bu süreci yaşadım. Bir şeyi öğrendim: Siyaset arbede gürültü işi değildir. Siyaset daha çok şayet barışa endeksliyse, ne kadar dost kazanırsanız o kadar kayıpsınız. Benim Sayın Putin ile geçmişim eski. Sayın Zelenskiy ile daha yeni. Ancak siyasette Ukrayna’da iş başına geldiği andan itibaren bağlantılarımız devam etti. Ortada bir gerçek var: Biz arabuluculuk yapacaksak en kıymetli adımlarımızdan birisi ne oldu? İki tarafın temsilcilerini bir ortaya getirdik. Onlar da yeni süreci başlattılar. Ben istiyorum ki bu süreci hızlandırarak devam ettirelim. Hele ki tahıl krizinin olduğu bir dünyada Ukrayna’dan bunu çıkartabilirsek, krizi çekenler bir rahatlama yaşayabilirler.