Konut satışında temmuz ayında başlayan gerileme sürüyor. Artan fiyatlar nedeniyle alıcı kitlesinin daralması, konut kredilerine gelen sınırlama ve toplumsal konutla mesken sahibi olma beklentisi alıcının frene basmasında tesirli oldu. Eylülde satışlar bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 22.9 azaldı ve ülke genelinde 113 bin 402 kişi konut sahibi oldu. Böylelikle son 6 yılın en makus eylül ayı satışı gerçekleşti. Yılın birinci yarısında ise kurdaki hareketlilik ve inançlı yatırım arayışı satışları olumlu etkilemişti. Bu periyodun tesiri ile birinci 9 ayda konut satışları yüzde 11.4 artışla 1 milyon 57 bin 193 olarak gerçekleşti.
AĞIRLIK İKİNCİ EL
Konut üretiminin az olması ve fiyat avantajı ikinci el konutları öne çıkardı. Geçen ay sıfır konut satışı yüzde 18.2 azalarak 35 bin 954 oldu ve böylelikle toplam konut satışları içinde birinci el konut satışının hissesi yüzde 31.7 olarak hesaplandı. İkinci el konut satışları da bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 24.9 düşüş göstererek 77 bin 448’e geriledi. Toplam satış içinde ikinci el konut satışının hissesi yüzde 68.3 oldu.
KREDİLİ SATIŞTA BÜYÜK GERİLEME
Banka kredili satışlardaki düşüş dikkat çekti. Türkiye genelinde kredili satış eylül ayında bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 43 azaldı ve 16 bin 970 oldu. Toplam konut satışları içinde kredili satışların hissesi yüzde 15’e kadar düştü. Peşin, senet üzere öteki konut satışları da yüzde 17.8 azalarak 96 bin 432’ye geriledi.
RUSYA TEPEYİ BIRAKMIYOR
Yabancılara konut satışı, eylülde bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 23.8 azalarak 5 bin 49 oldu. Vatandaşlık hakkı için konut alımının 250 bin dolardan 400 bin dolara çıkarılması satışların yavaşlamasında tesirli oldu. Eylül ayında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının hissesi yüzde 4.5 olarak gerçekleşti. Yabancıya konut satışında birinci sırayı bin 795 konut ile İstanbul aldı. İstanbul’u bin 585 konut satışı ile Antalya ve 335 konut satışı ile Mersin izledi. Türkiye’den en çok konut alanlar ise Ruslar oldu. İranlı ve Iraklılardan sonra üçüncü sırada yer alan Ruslar nisan ayında tepeye yerleşti ve hâlâ doruktaki yerini koruyor. 2021’de eylülde Türkiye’den 540 konut alan Ruslar bu yılın eylül ayında yüzde 121 artışla bin 196 konut satın aldı. Rusya vatandaşlarını 592 konut ile İran, 433 konut ile Irak vatandaşları izledi. Ocak-eylül devrinde ise yabancıya satış bir evvelki yılın birebir devrine nazaran yüzde 32.5 artarak 49 bin 644 oldu. 9 aylık satışlara bakıldığında da Ruslar birinci sırada yer aldı. Rusların Türkiye’de yaptığı konut yatırımı yılın 9 ayında 2021’in birebir periyoduna nazaran yüzde 199 artarak 9 bin 311’e çıktı. Ocak-eylül devrinde Rusları 6 bin 540 konut satışı ile İranlılar, 5 bin 255 satışla Iraklılar, 2 bin 58 satışla Almanlar, 2 bin 45 satışla Kazakistanlılar izledi. Savaşın tesiri ile Ukraynalıların da ilgisi arttı ve 9 ayda yüzde 125 artışla 1.775 konut satıldı.
KAMPANYA BEKLENİYOR
“Konut kredilerine erişimdeki zorluk satış sayılarını etkilemeye devam ediyor” diyen Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Lideri Altan Elmas, “Bununla birlikte konut tarafında varlık edinmeye yönelik ilgi sürüyor. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, orta ve üst gelir kümesi için planlanan konut kampanyasının kasım ayında devreye gireceğini duyurdu. Eylül ayından itibaren kampanyaya yönelik büyük beklenti oluştu ve satışlar çok yavaşladı. Konut kesimi olarak, bu kampanyanın en geç kasım ayının başında başlatılmasının çok uygun olacağını düşünüyoruz. Orta ve orta üstü kesitlerin de konuta erişimi hızlanacak ve binlerce insan konut sahibi olacak” tabirlerini kullandı. Emlak Konut GYO öncülüğünde düzenlenecek kampanyaya özel dal de katılacak. Kampanya ile peşinatın ve kredi faizinin düşmesi, liste fiyatı üzerinden indirim yapılması planlanıyor.
