Bir küme Ankara’da ekonomik krizle ilgili bildiri dağıttı. Polis “çevreyi rahatsız etmek”ten para cezası kesti. Anayasa Mahkemesi “Kanun farklı yorumlanarak, farklı bir hata ihdas edilmiş” diyerek cezayı iptal etti.
Polis, Ankara Natoyolu’nda, ekonomik kriz ile ilgili niyetlerini açıklamak maksadıyla hazırladıkları bildiriyi dağıtan bir kümeye çevreyi rahatsız ettikleri gerekçesiyle 153’er TL idari para cezası kesti.
Polis gelmeden evvel olay yerinden ayrılmasına karşın karakola davet edilerek ceza kesilen FCK, mevzuyu yargıya taşıdı.
Eylemin 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 37. hususu kapsamında cezalandırma konusu yapılamayacağını ve gerçekleştirdiği aksiyonun rastgele bir cürüm teşkil etmediğini belirterek idari para cezasına itiraz etti.
İtirazı inceleyen Ankara 3. Sulh Ceza Hâkimliği, itirazı “idari yaptırımın yasa ve metoda uygun olduğu” gerekçesiyle 13 Mart 2019 tarihinde kesin olarak reddetti. FCK Anayasa Mahkemesi’ne ferdi müracaatta bulundu.
Yüksek mahkeme inceleme sonunda Halkevleri Derneği’ne ilişkin bildirinin dağıtılması aksiyonuyla ilgili şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
- Anayasa Mahkemesince alınan benzeri kararlarda müracaatçılara isnat edilen aksiyonların 5326 sayılı Kanun’un 37. hususu kararında düzenlenen “mal ve hizmet satışı hedefiyle çevreyi rahatsız etmek” ögesinden “rahatsız etmek” kısmının kapsamında yer aldığı kabul edilmiştir.
- Buna nazaran uygulanan kuralın bütünlüğü bozulmak suretiyle içeriğindeki bir cümle getiriliş gayesinden radikal biçimde farklı bir yoruma tabi tutulmuş ve farklı bir cürüm ihdas edildiği değerlendirilmiştir.
- Anayasa Mahkemesine nazaran bu formda bir cezalandırmada bireylerin hukuksal yardım almak suretiyle dahi hangi aksiyon ve kusurların kendilerine atfedilebileceğini, hatalı duruma düşebileceklerini bilebilmeleri mümkün değildir.
- Sonuç olarak kamu makamlarının kelam konusu yorumunun anılan kararın maksadını aşan zorlama ve öngörülemez bir yorum olduğu kanaatine ulaşılmıştır.
- Mahkemenin bildiri dağıtmayı bu husus kapsamında değerlendirmesinin unsurun özüyle çelişen ve öngörülemez bir yorum olduğu açıktır.
- Ortaya çıkan bu sonuç Anayasa’nın 38. hususunun birinci fıkrasında düzenlenen kabahat ve cezaların yasallığı prensibi ile bağdaşmamaktadır.
OYBİRLİĞİYLE KARAR VERİLDİ
Anayasa Mahkemesi şu kararı kurdu:
Suç ve cezaların yasallığı unsurunun ihlal edildiğine ait tezin KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
Anayasa’nın 38. unsurunda garanti altına alınan cürüm ve cezaların yasallığı prensibinin İHLAL EDİLDİĞİNE,
Kararın bir örneğinin kabahat ve cezaların yasallığı unsurunun ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yine yargılama yapılmak üzere Ankara 3. Sulh Ceza Hâkimliğine GÖNDERİLMESİNE,
4.500 TL vekâlet fiyatının müracaatçıya ÖDENMESİNE,
Başvurucunun tazminata ait talebinin REDDİNE,
Oybirliğiyle karar verildi.