İsveç Ulusal Sismik Ağı (SNSN), Baltık Denizi’nin altındaki Rus doğalgaz boru sınırlarındaki sızıntıların yakınında iki patlama tespit edildiğini duyurmuştu. Bölge gemi trafiğine kapatılırken, yetkililer, sabotaj ihtimali üzerinde duruyor. Son gelen bilgiler sabotaj ihtimalini güçlendirmeye başladı.
İngiltere basını, özel bir Rus altı hücum timi olan GUGI’nin özel araçlar kullanarak sınırını patlattığı savını gündeme getirdi. The Sun, bu ünitenin, yani Saklı Derin Deniz Araştırmaları Ana Müdürlüğü’nin, bu cins bir akın kapasitesine sahip olduğunu ve donanmanın en uygun gemilerine komuta ettiğini yazdı.
Gazetenin haberinde, bir uzmana dayandırarak, Rusya’nın bu cins bir hücum yapabilecek kapasiteyi sahip olduğunu yorumuna yer verildi. Kelam konusu uzman, Rusya’nın derin deniz taarruzlarını gerçekleştirebilecek son teknoloji sualtı insansız hava araçları üreten bir laboratuvara mesken sahipliği yaptığını söyledi.
Danimarka Kraliyet Savunma Koleji araştırmacısı Anders Puck Nielsen, Putin’in kurbağa adamlarının boru sınırına uzaktan kumandalı patlayıcıları basitçe yerleştirebileceğini söyleyerek bu iddiayı pekiştirdi.
OLAYIN GEÇMİŞİ
Pazartesi günü, Baltık Denizi’nde Rus doğalgaz çizgilerindeki sızıntıların yakınında patlamalar meydana geldiği bildirildi.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin akabinde Batı yaptırımlarına misilleme kuşkusuyla Avrupa’ya gaz arzını kesmesi nedeniyle boru çizgileri son aylarda jeopolitik tansiyonların merkezinde yer alıyordu.
Kuzey Akım 1’deki sızıntılardan biri Danimarka’nın, başkası İsveç’in ekonomik deniz bölgesinde meydana gelirken, Kuzeay Akım 2’deki sızıntı Danimarka deniz ekonomik bölgesinde gerçekleşti.
HATTI EHEMMİYETİ NEDİR?
Kuzey Akım- 1 boru çizgisine paralel olarak inşa edilen Kuzey Akım-2, Rusya’nın Almanya’ya gaz ithalat kapasitesini iki katına çıkarmayı amaçlıyordu.
Ancak Berlin, Rusya-Ukrayna savaşı sırasında yeni tamamlanan Kuzey Akım-2’yi durdurdu.
Enerji muhtaçlıklarını karşılamak için Rusya’dan fosil yakıt ithalatına büyük ölçüde bağımlı olan Almanya, Moskova’nın arzı azalttığı için o vakitten gücü baskısı altında.
Rus güç devi Gazprom, Ağustos ayının sonunda boru sınırını büsbütün kapatana kadar Kuzey Akım 1 üzerinden teslim edilen gazın hacmini kademeli olarak azalttı ve boru çizgisinde gerekli tamiratların gecikmesinden Batı yaptırımlarını sorumlu tuttu.
Rusya ile Almanya ortasındaki Kuzey Akım1 boru çizgisinin yüzde 51’i St Petersburg merkezli güç devi Gazprom’a, Kuzey Akım 2 ise tıpkı şirketin İsviçreli bir yan kuruluşuna ilişkin.
Şirketinin verdiği bilgiye nazaran Kuzey Aım 1 boru sınırının her bir kısmı 27 ile 41 milimetre kalınlığında çelik bir kasaya sahip ve 60 ila 110 milimetre ortasında beton bir kaplamayla çevreleniyor.
Patlamalardan biri, Danimarkalı uzmanların 2.Dünya Savaşı’ndan kalma güçlü bir bombaya uygun olarak tanımladığı, Richter ölçeğine nazaran 2.3 olarak ölçüldü.
OLAYIN BAŞLANGICI
SNSN öğretim vazifelisi Björn Lund, ülkenin devlet televizyonu SVT’ye, pazartesi günü gaz ağının bulunduğu bölgede 2,3 büyüklüğünde hissedilebilir zelzeleye benzeri bir sarsıntı tespit edildiğini belirtti.
Lund, “İlk patlamanın Danimarka’nın Bornholm adasının güneydoğusunda erken saatlerdeydi. O geceki ikinci ve daha güçlü patlama, adanın kuzeydoğusundaydı. Sarsıntıların nedeni ise hiç kuşku yok ki bölgede meydana gelen 2 büyük patlamadan kaynaklanıyor.” sözlerini kullandı.
Genellikle su altında meydana gelen patlamalar hakkında bilgi alabildiklerini kaydeden Lund, “Bu patlamada rastgele bir bilgi alamadık. Patlamanın nasıl olmuş olabileceği konusunda spekülasyon yapmak istemiyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, Baltık Denizi’nde Rusya’ya ilişkin Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 boru çizgisinde gaz sızıntılarının, kasıtlı bir hareketten kaynaklandığını söyledi.
Frederiksen, düzenlediği basın toplantısında, yetkililerin bunun kasıtlı bir hareket olduğunu belirttiğini ve gaz sızıntılarının kaza sonucu meydana gelmediğine inandıklarını aktardı.
Olayı ciddiye aldıklarını vurgulayan Frederiksen, Danimarka’ya yönelik rastgele bir askeri tehdidin olmadığını söz etti.
AB’NİN REAKSİYONU NE OLDU?
Avrupa Birliği Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 boru çizgilerindeki gaz sızıntılarının soruşturulması gerektiğini, güç altyapısını bozan kasıtlı hareketlerin en güçlü karşılığı bulacağını belirtti.
Von der Leyen, Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen ile yaptığı telefon görüşmesinin akabinde açıklama yaptı. Boru çizgilerine yönelik sabotaj aksiyonunu değerlendirdiklerini aktaran Von der Leyen, “Şimdi olayların soruşturulması, açıklığa kavuşturulması ve nedeninin ortaya çıkarılması azami değer arz ediyor. Faal Avrupa güç altyapısını bozmaya yönelik kasıtlı rastgele bir hareket kabul edilemez ve mümkün olan en kuvvetli karşılığa sebep olacaktır.” tabirini kullandı.
İsveç Denizcilik Yönetimi, Rusya’ya ilişkin Kuzey Akım 1 ve 2 boru çizgisinde iki sızıntı olduğunu bildirerek gemilerin bölgeye yanaşmaması ihtarında bulunmuştu.
Kuzey Akım 2 projesinin yürütücü firması Nord Stream 2, dün, Danimarka’nın Bornholm adasının güneydoğusundaki gaz boru çizgisinde bir sızıntı tespit edildiğini doğrulamıştı.
PATLAMANIN TESİRİ NE OLDU?
Her iki boru sınırı da Baltık Denizi’nin altından Almanya’ya bağlanıyor. Halıhazırda iki sınırdan da Avrupa’ya gaz akışı yapılmıyor. Buna rağmen boru sınırında basınçlı doğalgaz bulunuyordu. Kuzey Akım 1 boru çizgisi üzerinden sevkiyatlar bakımların yapılamadığı gerekçesiyle 31 Ağustos’ta durdurulmuştu. Kuzey Akım 2 projesiyse Almanya tarafından şubat ayında dondurulmuştu.
KREMLİN NE DİYOR?
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 boru sınırlarındaki hasarların sabotaj nedeniyle yaşanmış olabileceğini belirtmiş, “Hiçbir ihtimali göz arkası edemeyiz. Bu, acil araştırma gerektiren gibisi görülmemiş bir durum. Gelişmelerden dolayı son derece kaygılıyız.” demişti.