İçişleri Bakanlığı, tam da Kültür ve Turizm bakanlıklarının uyumunda yürütülen “Milli Birlik ve Beraberlik Çalışması” kapsamında 8 vilayette cemevi açılacağını duyurduğu günde 2015’te cemevlerine yer tahsis ettiği gerekçesiyle devrin Diyarbakır Büyükşehir Belediye Lideri Osman Baydemir ile 53 belediye meclis üyesi ve encümenine ‘görevi berbata kullanmak‘ gerekçesiyle dava açtı.
İçişleri Bakanlığı mülkiye müfettişleri, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin 2015 yılındaki süreçleriyle ilgili hazırladığı ön inceleme raporunda, devrin Belediye Lideri Osman Baydemir ile 53 belediye meclis üyesi ve encümeninin, belediyeye ilişkin mülklerin kiralanması, iş yerlerinin tahliye edilmesi ve derneklere yer tahsis edilmesini yasal mevzuata uygun bir biçimde yapmadıkları sav etti. 2020 yılının aralık ayında tamamlanan soruşturmada başsavcılık, Baydemir ve meclis üyeleri hakkında “görevi berbata kullanmak” suçlamasıyla 6 aydan 2’şer yıla kadar mahpus istemiyle iddianame hazırladı.
‘Siyasi gayeyle kullanıldı’
MLSA’dan Deniz Tekin’in haberine nazaran, iddianamede, Diyarbakır Belediyesi Meclisi üyelerinin Güneydoğu Gazeteciler Cemiyeti, Özgür Yurttaş Derneği ve Pir Sultan Abdal Kültür Derneği’ne fiyatsız yer tahsisi için aldığı, belediye liderine protokol yapma yetkisi veren kararının yasal mevzuata ters olduğu belirtildi. Meclis üyelerinin, “5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 75/d hususuna alışılmamış olarak kamuya faydalı dernek statüsünde bulunmayan dernekler için yer tahsisine karar verdiği” öne sürüldü.
İddianamenin devamında, meclis üyeleri ve Baydemir, belediyeye ilişkin altı taşınmazın kiralanması, kullanımı ile kiralarının tahsil edilmesi ve iş yerlerinin tahliyelerinde gerekli süreçleri yapmamakla suçlandı. 10 yıl müddetle bir şahsa kiralanan belediyeye ilişkin Konukevi Binası’nın ihale şartnamesine muhalif olarak Demokratik Toplum Kongresi tarafından siyasi amaçla kullanıldığı da kaydedildi.
Kayyum, yargılamaya münasebet olan protokolü 10 yıl daha uzattı
İddianamede, Osman Baydemir’in Belediye Meclisi’nin mevzuata ters bir biçimde verdiği öne sürülen protokol yapma yetkisine dayanarak Kayapınar ilçesindeki taşınmazın cemevi olarak kullanılması hedefiyle Pir Sultan Abdal Kültür Derneği’ne 10 yıl mühletle tahsisi için 2012 yılında imzaladığı protokol kabahat ögesi olarak gösterildi.
Baydemir’in imzaladığı protokolde geçen “…kentimizde yaşayan Alevi yurttaşların toplumsal, kültürel ve dini gereksinimlerinin karşılanması maksadıyla 5393 sayılı Belediyeler Kanunu’nun 13’üncü unsurunun 2. fıkrası ile tıpkı Kanunun 15/a ve 18/e bentlerine istinaden 10 yıllığına Pir Sultan Abdal Derneği’ne tahsis edilmiştir” formundaki sözler iddianamede hata kanıtı olarak gösterildi.
Baydemir ve belediye meclis üyelerine bu protokol münasebet gösterilerek dava açılırken Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi kayyımı Münir Karaloğlu 2022 yılında mühleti dolan protokolü geçtiğimiz şubat ayında 10 yıl daha uzattı. Baydemir hakkında bu protokolü imzaladığı için yasama dokunulmazlığının kaldırılması maksadıyla 2017 yılında fezleke hazırlanmıştı.
Mahkeme belgeyi ağır ceza mahkemesine gönderdi
Savcı, “” teziyle şüphelilerinin isnat edilen hatadan cezalandırılmalarını istedi.
İddianameyi kabul eden Diyarbakır 13. Asliye Ceza Mahkemesi, 10 Haziran 2022 tarihinde evrak için misyonsuzluk kararı verdi. Mahkeme, dava evrakındaki suçlamalar göz önünde bulundurulduğunda sanıkların üzerlerine atılı hatanın TCK’nin 247. hususunda düzenlenen “zimmet” hatasını oluşturup oluşturmadığı konusunda kıymetlendirme yapma yetkisinin ağır ceza mahkemesinde olduğunu savundu. Baydemir’in avukatı Reyhan Yalçındağ ve başka sanık avukatları, dava evrakında zimmet cürmünün maddi ya da manevi ögelerinin gerçekleşmediğini ve misyonsuzluk kararının yasaya alışılmamış olduğunu belirterek itiraz etti. Şimdi nöbetçi ağır ceza mahkemesine ulaşmayan itirazlarla ile ilgili önümüzdeki günlerde karar çıkması bekleniyor.
‘Cemevini açmakla tarihi bir haksızlığa son verdik’
Diyarbakır’ın her küçesinin, çabucak hemen her taşının pek çok medeniyetin, kültürün, inancın alın teri ile yoğrulduğunu belirten Baydemir, “Yerel idareler olarak bize düşen bu çoğulculuğun hakkını vermekti. Farklı lisanları, farklı inançları, farklı kültürleri hem görünür kılmak hem de geleceğe taşımaktı. Müdafaa hedefli planımızın temel taşlarından biri de inanç turizmine mesken sahipliği yapmaktı. Düşünün; bir kentte farklı inançlar var lakin o inançların mensuplarının inançlarının gereklerini yerine getirebilecekleri mabetleri yok. Alevi inancına mensup kardeşlerimin inançlarının gereğini yerine getirebilecekleri bir mabetlerinin olmayışı Diyarbakır’da çok büyük eksikliğin ve haksızlığın da sözüydü. Cemevini açmakla biz aslında tarihi bir haksızlığa son verdik. Hem de yeniden birebir biçimde bir tabuyu elbirliğiyle ortadan kaldırdık. Zira Pir Sultan Abdal Cemevi büsbütün belediyenin kaynaklarıyla inşa edildi. Bir mescide verilen değer neyse belediye açısından cemevine verilen değer de oydu. Bütün bunlardan hareketle aslında belediyenin, bizim yapmış olduğumuz yalnızca vazifemizin ifasıydı. Evet, biz bu vazifesi tabir ederken, cemevini inşa ederken, kiliseyi restore ederken, Ahmedê Xanê, Feqiyê Teyran Mescidini açarken bütün inançlara, bütün kültürlere eşit derece hizmet ederken birebir vakitte bir tabuyu, bir endişeyi yıktık ve tarihi haksızlığa dur dedik” tabirlerini kullandı.
“Keşke imkanım olsaydı bir cemevi değil, birden fazla cemevi inşa edebilseydik” diyen Baydemir, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“”