Fenerbahçe’nin ilk marşı İstibdat rejimi tarafından nasıl yok edildi

Fenerbahçe’nin Ermeni bestekar Harutyun Sinanyan tarafından bestelenen birinci marşı toplumsal medyada gündem oldu.

Bu beste toplumsal medyada sıkça paylaşılırken Dr. Rüştü Dağlaroğlu, 1957’de yayınlanan “Fenerbahçe Spor Kulübü Tarihi” isimli kitabında birinci Fenerbahçe marşının bestekarı ile marşın kendisinden şu sözlerle bahseder:

“… Reis Ziya Beyefendi, tanıdığı bir Ermeni bestekâra, bir Fenerbahçe Marşı besteletti. Lakin karar süren istibdat rejiminden ötürü ‘ebediyet, ilerleme, kuvvet, çaba ve birlik’ mânalarını taşıyan bu marş çabucak yok edildi.”

İlk Fenerbahçe Marşının Bestekarı Harutyun Sinanyan

(İstanbul 1872 – a.y. 7.1.1938)

Türk asıllı Ermeni müzik eğitimcisi, keman ve piyano icracısı, bestekar ve orkestra direktörü.

Violonist ve orkestra kurucusu Kirkor Sinanyan’ın (1839-1914) oğlu.

Dikran Çuhacıyan, Brasen, Radelli üzere müzik ustalarının öğrencisi oldu. 17 yaşındayken Padişah II. Abdülhamid tarafından Saray’a davet edilen Sinanyan, İstanbul’da birinci büyük orkestrayı kendi ismine kurdu. Şahsen yönettiği bu orkestrayla uzun mühlet Mınakyan Tiyatrosu’na katılarak büyük muvaffakiyetle “La Belle Hellene”, “La Mascotte” ve “Carmen” müzikal oyunları yönetti. Sinanyan’ın repertuarında Beethoven, Mozart, Kuno, Verdi, Rossini, Bellini, Çuhacıyan ve kendi besteleri yer almaktaydı.

II. Meşrutiyet’in ilanı üzerine (1908) Türk ve Ermeni toplumlarının yakınlaşması sırasında, “İttihat ve Terakki Marşı”nı besteledi ve bu marş hakkında Tanin, Sabha, Servetifünun gazetelerinde övgü dolu yazılar yayımlandı. La Turqouie, Levant Herald, Le Moniteur gazetelerinde de tıpkı marş hakkında övgü cinsinde yazılar çıktı. Bu marşın tutulması üzerine Sinanyan’ın bestelediği “Şehitler Marşı” ile “Prens Sabahaddin Marşı” İttihatçılar tarafından beğenildi. Büyükada Yacht Kulüp ve Pera Palas’ta çalışan Sinanyan, 1917 yılında Heybeliada Mekteb-i Bahriye’ye (Deniz Harp Okulu) flüt, klarnet, piano, keman ve solfej öğretmeni olarak atandı. Öğretmenliği sırasında, Bahriye mekteplerinin müzik kısmını ıslah ve organize etti. Mayıs 1926 tarihli Asri Türkiye Mecmuası’nda “Bizim büyük müzisyen sanatkarlarımızdan biri” başlıklı şu yazıyı okuyoruz:

“Uzun vakit Bahriye Nezareti ile Mekâtib-i Bahriye’de musiki muallimi olarak vatanımıza hizmetler ifa etmiş olan Harutyun Sinanyan, birebir vakitte muktedir bir bestekardır. Muallimliği esnasında Mekâtib-i Bahriye’yi inkişaf ve teşekkül ettirmiş ve ebediyen sevgi ve takdire mazhar olmuştur”

XIX. yüzyıl sonları ile yüzyılımızın başlarında, Türk makam ve motiflerini yapıtlarından kullandığı üzere, kimi Türk yapıtlarını de orkestrayı uygulayan sanatkarın bestelediği 70’e yakın yapıtları ortasında marşlar, valslar, polkalar, mazurkalar, kadriller, peşrefler bulunmaktadır. Bilhassa “Grande Fantaisie Orientale” isimli özgün yapıtı, Türkiye’den öteki Londra, Paris, Cenevre, Tiflis, Viyana, Roma ve Kahire’de çalındı. Mevtinde Şişli Katolik Ermeni Mezarlığı’na gömüldü.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir