Nevşehir’deki UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunan Kapadokya’da, 1. derece arkeolojik ve doğal sit alanında çalışmaları süren yeni yola yönelik tartışmalar devam ediyor. Uzmanlar üretimi büyük ölçüde tamamlanan 2,2 km uzunluğundaki yolun, Göreme Açıkhava Müzesi sonlarının içindeki Tokalı Kilisesi ve peri bacalarını tehdit ettiğine dikkat çekiyorlar.
‘MANASTIR VE KAYA OYMALARI KORUNMALI’
Evrensel’den Özer Akdemir’in haberine nazaran yolun geldiği noktanın tam önünde bulunan manastır yemekhanesi ve şapelle ilgili Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Kısmından Yüksek Mimar Sümeyye Ertürk ve Erciyes Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Leyla Kaderli’nin “Göreme, Gizli Kilise, Manastır Yemekhanelerinin Değerlendirilmesi” başlıklı makalesinde yolun geçeceği güzergahta bulunan manastır yemekhaneleri detaylı bir halde incelenmiş.
Makalede, “Kapadokya bölgesinin mimari dokusunda kıymetli bir yere sahip olan manastırlar ve kaya oyma kiliseler, yapıldıkları devrin toplumsal, ekonomik ve dini yapısını gösteren, tarihi ve estetik bedelleri ile korunmaları gereken kültürel birer varlık olarak değerli bir yere sahiptir” deniliyor.
Doğu Roma İmparatorluğu Dönemi’nde yapılan kilise ve manastırlarla birlikte Kapadokya bölgesinin Hıristiyanlar için değerli bir dini merkez olduğuna dikkat çekilen makalede, yeni yolun üzerinden geçtiği Gizli Kilisenin yanı sıra üst ve aşağı vadide birçok değerli dini yapının olduğuna dikkat çekiliyor.
‘TAHRİBATA VE VANDALİZME AÇIK’
Makalede Göreme Açık Hava Müzesi dışında yer alan dini yapıların korunmasına yönelik kolay demir kapıları dışında fazla bir muhafaza tedbiri bulunmadığı belirtilirken, “Ayrıca yakın etraftaki işletmeler tarafından gereksinimlere nazaran cafe, depo, ahır üzere fonksiyonlarla kullanılan yerler da yer almaktadır” deniliyor.
Makale, manastır yemekhanelerinin Kapadokya’daki çeşitliliği ve yapıldıkları devrin dini yapısını yansıtan birer evrak niteliğinde olma özelliklerine dikkat çekilerek korunması gerektiği lisana getiriliyor. Makalenin sonuç ve teklifler kısmında bugün yol imali nedeniyle yok olma tehdidi altında bulunan kilise ve manastır yapılarının Orta Çağ’dan itibaren terk edilmelerinden sonra tahribata ve vandalizme açık bırakıldığına dikkat çekiliyor.
‘TURİSTLER GÖRMESİN İSTİYORLAR’
Yol güzergahı ve makaledeki yapılarla ilgili haritaları karşılaştıran Kapadokya Müdafaa Kümesi Sözcüsü Mükremin Tokmak, güzergahtaki manastır komplekslerinin yok edilmek üzere olduğunu lisana getirdi.
Tokmak, “Maalesef durmuyorlar, sanırım gece el ayak çekildikten sonra zımnî gizli çalışıyorlar. Turistler görmesin istiyorlar. Bugün gizli kiliseyi gezmek için gelen turistler o toprak duvarı aşıp geçemediler, onlara da dedim burada bir vandalizm yaşanıyor diye” dedi.
‘KORUMA KARARLARINI UYGULAMAK ZORUNDAYIZ’
Arkeoloji ve Sanat Mecmuası Editörü, Arkeolog Nezih Başgelen, eşsiz peyzaj bedelleriyle ünlü Kapadokya’da yol üretimi gerekçesiyle bugüne kadar iş makineleri ile yapılanların Türkiye’deki müdafaa mevzuatı ve mevcut sit kararlarına ve Avrupa Peyzaj Sözleşmesi’nden kaynaklanan yükümlülüklerine muhalif olduğunu lisana getirdi. Başgelen: “Bu tip uygulamalar devam ederse ülke turizmimizin bu eşsiz yöresinin eşsiz peyzaj bedellerinin bir kısmı bir daha geri gelmemecesine ziyan görecektir. Bir an evvel ilgili kurum ve kuruluşlar ortasındaki uyumu sağlayarak Kapadokya hakkında bugüne kadar alınan muhafaza kararlarının gereğini her açıdan titizlikle uygulamak durumundayız” dedi. (HABER MERKEZİ)
KAYNAK