Ek bütçe kanun teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşüldü. CHP İstanbul Milletvekili Emine Gülizar Emecan, CHP Muğla Milletvekili Süleyman Girgin, CHP Antalya Milletvekili Cavit Arı; komite çalışmalarına başlanmadan evvel üzerinde; “Kur muhafazaya para var yangın uçağına yok”, “Dar gelirliyi ezen, yandaşı seven bütçe”, “Bütçenin özeti: Durmak yok yolmaya devam” sözlerinin yazılı olduğu dövizler açtı.
Girgin, burada “İktidar 1 trilyon 80 milyar lira ek bütçe getiriyor. Lakin ek bütçenin içerisinde Orman Genel Müdürlüğü için kör 5 kuruş bile ayrılmamış. Muğla yanıyor, Marmaris yanıyor. 40 saattir Marmaris yanıyor. Gece görüşlü helikopterler Temmuz’un 2’sinde gelecekmiş. Temmuz’un 2’sine kadar Marmaris’in yanmasını daima birlikte seyredecek miyiz? Kur muhafazalı mevduat için 40 milyar bütçe ayıran iktidar; uçaklar için, helikopter için beş kuruş para ayırmıyor” dedi.
“SERMAYEYE VE YANDAŞA AKTARILIYOR”
Emecan, “Halktan toplanan vergilerle oluşturulan bu bütçe, yeniden fakir halktan, esnaftan, personelden, işçiden toplanıp; maalesef sermayeye ve yandaşa aktarılıyor” dedi.
Arı, “Halk yanmaya devam edecek. Geçen yıl orman yangınlarında başta Manavgat’ta 1350 konut, 750 ahır; orman alanları ve tarım alanları yanmıştı. Orman yangınlarına gerekli ödenek yok. Kur muhafazalı mevduata, kamu özel i şbirliklerine ödenek var. Bu da halkın bir kere daha yanması, vergi yükü altında ezilmesi demektir” dedi.
Girgin ayrıyeten, “İktidarı tekrar uyarıyoruz. Emekçinin, işçinin, emeklinin, esnafın cebini yaktınız; ormanları da yakıyorsunuz ve seyrediyorsunuz. Bakan açıklama yapıyor” dedi. AKP İzmir Milletvekili Yaşar Kırkpınar, CHP milletvekillerine yönelik olarak “Şov yapıyorsunuz” dedi. AKP milletvekilleri ile CHP milletvekilleri ortasında tartışma çıktı. CHP’li Girgin, “Bir sene geçti, 11 ayda bir önlem almaz mı insan?” dedi.
Daha sonra komite salonuna Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati geldi. Nebati, milletvekillerinin elini sıkarken, CHP’li Girgin “Sayın Bakan Marmaris yanıyor. 40 milyar kur muhafazalı mevduata para ayrılıyor, fakat yangın uçağı için para ayrılmıyor, Sayın Bakan” dedi.
Muhalefet milletvekilleri, ek bütçe teklifinin rakamsal büyüklüğü nedeniyle ek bütçe yerine ‘ikinci bütçe’ olarak sunulmasını istedi. Milletvekilleri, bütçe kalemlerinde birebir oranda artış olmadığı için bütçe tercihlerinin değiştiğini, bu yüzden tek tek görüşülmesi gerektiğini belirtti.
CHP Genel Lider Yardımcısı Bülent Kuşoğlu, şunları söyledi:
“2004’ten bu yana ek bütçe yapılmamış. 18 yıldan beri ek bütçe yapılmamış. Sayın Lider, bizi olağan bir kanun görüşmesi yapar üzere topladı. Bu yordama nazaran yapacağız. Biz nerede yazıyor, hangi mevzuatta var da bu adaba nazaran toplanıyoruz. Şayet bu bir kanun teklifi ise bir milletvekili tarafından verilmesi gerekiyor. Artık bu ne bütçe oldu ne kanun oldu. Ne anayasada ne iç tüzükte bununla ilgili tek bir karar yok. Tek bir karar olmaz mı ek bütçe ile ilgili? Bundan evvel var mı? 2018 değişikliği ile birlikte, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile birlikte ortadan kalktı. Burada aşağı üst yeni bir bütçe yapıyoruz. Daha altı ay dolmadan, Türkiye Cumhuriyeti’nin bütçesini, devlet bütçesini biz yeniliyoruz. Bunun yordamı bu türlü mi olur? Şurada TBMM olarak irade gösterdik, ek bütçeyi geçirmedik, ne olacaktır? Ek bütçe aslında, altı ay dolmadı, eskisi kadar bir bütçe daha geldi. Çıkmazsa ne olacak? Türkiye bütçesiz mi kalacak. Bunlar çok kıymetli boşluklar.”
BAKAN NEBATİ: TÜM BÖLÜMLERİN FAYDALANMASINI ÖNEMSİYORUZ
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, ekonomik düşüncelerin global olduğunu fakat Türkiye’nin güçlü iktisatla büyüdüğünü vurgulayan bir sunum yaptı.
Bakan Nebati, “2021 yılının sonuna hakikat yeni riskler ortaya çıkmıştır. Global alanda süratle yükselen enflasyon, tedarik zincirindeki bozulmalar, emtia fiyatlarında değişiklikler ve Rusya-Ukrayna Savaşı değişikliklere yol açmıştır… Rekor sayılabilecek oranda büyüme kaydettiğimiz 2021 yılında, ülkemiz istikrarlı bir görünüm seyretmiştir. Bugün Türkiye 228 ülke ve bölgeye ihracat yapan güçlü iktisadı olan bir ülkedir. Büyümenin kapsayıcı olmasını çok önemsiyoruz. Ülkemizin refah artışından tüm kesitlerin faydalanmasını önemsiyoruz” diye konuştu.
Nebati, “Azalan dış finansman gereksinimi ile birlikte enflasyon üzerindeki kur baskılarının düşeceğini öngörüyoruz. Fiyat artışları ile ilgili gerekli adımları atıyoruz. Biz 2022 bütçesini hazırlarken, varil başına petrol fiyatını ortalama 68 dolar hesaplarken bugün petrol fiyatları 110 dolara ulaşmıştır. Bu gelişme Türkiye’nin güç faturasına 2022 yılı için 50 milyar dolar ek yük getirmektedir” tabirlerini kullandı.
Nebati, milletvekillerinin yangınla uğraş ile ilgili tenkitlerine ise “39 helikopter varken, bugün 55 tane helikopterimiz var. 3 uçak iken 20 oldu, 4 İHA varken 8 oldu. 13 bin istekli varken 105 bin kişi oldu. Havadaki su kapasitemiz 2002’de 85 ton, geçen yıl 154 ton, 2022’de yani şu anda ise 302 tona çıkmış durumda. Yangınla uğraş ile ilgili bütçesi ise 4 milyar TL’dir” karşılığını verdi.
Nureddin Nebati, Almanya, Güney Kore, Japonya, Finlandiya’nın da ortasında olduğu ülkelerin yıl içinde ek bütçeye gittiğini söyledi.
KUŞOĞLU: VATANDAŞ BU KADAR EZİLMİŞ İSE SİZİN ÖNLEM ALMANIZ LAZIM
CHP Genel Lider Yardımcısı Bülent Kuşoğlu, “Meblağ çok büyük. Birinci altı aylık bütçeyi bitirdik, ikinci altı aylık bütçeyi yapıyoruz. Bu kadar kıymetli husus. Daha teferruatlı bilgi vermenizi beklerdik. Neden bütçe yapma gereği doğdu? Bu bütçe yapma gereği iktidarın yanlışlarından doğdu. Bu bütçeyi yapma gereği doğmazdı. Öbür ülkelerde de var fakat bu türlü bir bütçe değil. Trilyonluk bütçelerden bahsediyoruz lakin satın alma gücü olarak baktığımızda düzgün bütçeler değil. Emekli ve ücretlilerin maaşlarına neler yapılmış, bunun sunumunu beklerdim. Bu türlü olağandışı bir bütçe yapma gereği doğmuş ve vatandaş bu kadar ezilmiş ise sizin önlem almanız lazımdı” dedi.
PAYLAN: BU SİSTEMDEN İŞVERENLER KAZANIYOR, DAR GELİRLİLER KAYBEDİYOR
TBMM Plan ve Bütçe Komitesi HDP Sözcüsü Garo Paylan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Türkiye’yi şirket üzere yönetmek istiyorum” kelamlarını anımsatarak “Öyle de yaptı. Şirketler, emeği sömürme, doğayı sömürme ve karını maksimize etmek eğilimindedir. Şu sunumuzda vicdandan rastgele bir damla görmedim. Ne personel ne çiftçi ne emekli ne dar gelirli dediniz. Kimi büyüttünüz? Bu sistemden işverenler kazanıyor, dar gelirliler kaybediyor. Gözlerinizdeki ışıltı bankaları aydınlattı. Bankalar çok keyifli, faiz lobisi çok keyifli. İhya ettiniz ihya” dedi.