Soner Yalçın 17 Ağustos’taki yazısında Rusya-Ukrayna savaşının görünmeyen arkaplanını yazdı. Bu yazıda Soner Yalçın “Ah Bedri Baykam! ABD, PKK’yı niçin destekliyor sanıyorsunuz? Ya FETÖ’yü? Bunları hakikat tahlil ederken Ukrayna-Rusya Savaşı konusunda nasıl hakikat “okuma” yapamazsınız? Bunlar birbirinden bağımsız mı sanıyorsunuz? “Büyük resmi” göremiyor musunuz” kelamlarıyla Bedri Baykam’ı eleştirmişti.
Bedri Baykam da bugünkü köşesinde Soner Yalçın’a yanıt verdi.
İşte o yazdı:
Beş hafta kadar evvel, 17 Ağustos 2022’de, pahalı arkadaşım Soner Yalçın, bana yazdığı bir karşılık üzerinden, Rusya’nın Ukrayna istilasını kendine nazaran haklı münasebetlerle kaçınılmaz gösteren bir yazı kaleme aldı.
Zaten savaşa karşı olan ben, Rusya’nın Ukrayna’ya istilasını da doğal olarak hiç affedemeyen bir pozisyondayım. Maalesef Soner Yalçın ve öbür birtakım ulusalcı sol Kemalistlerin Anti Amerikancı duruşları, temel görüşlerine direkt taraf verebiliyor. Savaşa ideolojik ve stratejik haklı münasebetler buluyorlar, Rusya adına…
Ben her şeyden evvel Soner Yalçın’ın yazısındaki nezaket ve uygar üslup için çok teşekkür ediyorum. Zira maalesef bu topraklarda bunu herkes kolay yapamıyor.
Aramızda önemli görüş farklılıkları var. Olağanda bunları istediğim yeterlilikte açıklayabilmek için neredeyse bir kitap yazmam lazım; bu nedenle mecburen özetleyerek yalnızca o hayali kitabın birtakım mevzu başlıklarını kullanacağım.
SAVAŞ SAVAŞTIR, BİLHASSA KATLİAMLAR GÜN ÜZERE ORTADAYSA…
Benim savaşa karşı duruşum katiyetle değişmeyecek. Nasıl Amerika’nın Irak müdahalesine karşı en ağır yansıları verip imza kampanyaları yürütmüşsem, tıpkı kararlılıkla Rusya’nın Ukrayna’ya karşı açtığı savaşa da olağan ki karşıyım. Tek kabul edilir savaş, Atatürk’ün dediği üzere kendi topraklarınıza yöneltilen bir atak olduğu vakit vatanınızı korumak için yapılandır. İşte bu nedenlerle ben bu savaşta natürel ki Ukrayna’nın ardındayım. Esasen bir Kemalist olarak “yurtta sulh, cihanda sulh” üniversal bakışıyla hayatıma taraf veren en değerli sloganların en başında duruyorken, öteki bir talihim olamaz.
Atatürk’ün hayatını biraz olsun bilenler, onun bu türlü bir savaşa nasıl bakıyor olabileceğini çok rahat görebilirlerdi. On binlerce insanın vefatına neden olan, milyonlarca insanı konutundan, barkından, aşından, işinden, kolundan, bacağından, anasından, babasından, kardeşinden, sevdiğinden eden bu savaşın vahşiliğini çabucak görür, bu saldırıyı sadece ileriye yönelik muhtemel tehlikelere karşı “önlem almak adına” çekinmeden başlatan bir devleti de asla affetmezdi.
Benim adıma da, hiçbir jeopolitik yahut stratejik tahlil, hiçbir “ilerde olabilecekler ismine dünyayı tasarlama tutkusu”, milyarlarca gözyaşlarına neden olacak halde ulusun üzerine çöken bir savaşın hiçbir mazereti, özrü olamaz.
İZYUM TOPLU MEZARLARI VE KAÇINILMAZ YÜZLEŞMELER
Bu ortada, o lanet muhtemel savaşın utanılası “rutin” haliyle devam etmesi dışında, maalesef İzyum’da Ukraynalıların atıldığı 400 kadar toplu mezar bulundu. İşin daha da acı tarafı, bu mezarlardan çıkan cesetlerin birçoklarının ayrıyeten azaba maruz kalan insanlara ilişkin olmasıydı. Şu anda Birleşmiş Milletler bununla ilgili ağır bir savaş hatası davası açmak üzere hazırlık yapıyor. Rusya yeniden en ağır katliamlarıyla suçüstü yakalanmış olmanın ezikliği ile söylemlerinde daha da sertleşti ve küstahlaştı. Agresifleşen faşist tutumuyla bu durumu yok saymayı deniyor.
İşin daha da acı bir tarafını hatırlatmak istiyorum. Hitler toplu katliamlarını sürdürürken, dünyada bugünkü irtibatın herhalde binde biri yoktu. Dolayısı ile beşerler “bilmiyorduk” üzere kaçış yollarının ardına saklanabilmişlerdi yahut tahminen sahiden de fark etmemişlerdi. Fakat bugün kimsenin bu telaffuzları kullanmaya hakkı yok. Bağlantı o kadar ilerledi ki, Amerika’nın 2003’te Irak’ta yaptığı affedilmez katliamlar devrinden bile en az yirmi misli hızlandı.
KONUNUN TARİHÎ İDEOLOJİK KÖKENLERİ
19. yüzyıl, çağdaş fikir akımlarının öne çıkan büyük yol ayrımlarını gündeme taşıdı. Amerika’nın doğumunu sağlayan ve Avrupa’daki bütün siyasi niyet cereyanlarının neredeyse hepsinin temelinde olan Fransız İhtilali, Amerika ve Avrupa’dan dünyaya yayılacak niyet akımlarının kökenlerini oluşturdu.
Türkiye Cumhuriyeti’nin aydınları Mustafa Kemal’i çok sevdiler ancak onun ideolojisinin ve duruşunun üniversal bir “-izm” teşkil ettiğine pek inanmadılar. Onların gözünde kapitalizm, faşizm, totalitarizm vardı ve bunların karşısında bir direnç oluşturacağına inandıkları komünizm ve sosyalizm. Halbuki Kemalizm, tüm boyutlarıyla algılandığında, siyasal niyet akımlarının en güçlüsü ve en uzun ömürlüsüydü. Şu anda içinde bulunduğumuz 21. yüzyılda bütün bilindik ideolojiler çöktü yahut açık kozmik kavrama yetersizliklerinden lakin sorun yaratarak yaşayabiliyorlar fakat Kemalizm dimdik ayakta durmaya devam ediyor…
20. yüzyıl, iki Dünya Savaşı, soğuk savaş, sayısız bölgesel çatışma ve bunların sonucundan ortaya çıkan sayısız casusluk ve harp sinemasını, kitaplarını, dizilerini bizlere sundu. Berlin Duvarı kapitalizm ve komünizmin baştan karşı karşıya geldiği sembolik ve her an sıcak savaşa dönüşebilecek tarihin unutulmaz bir gerginlik noktasıydı.
Ben sol-Kemalist devrimci bir bireyim; hiçbir vakit komünist olmadım, hiçbir tek parti iktidarına inanmayı aklıma bile getirmedim, zira özgürlüğe inanırım. Teorik olarak bile bu türlü bir dayatma rejiminin, her ne kadar idealist emeller taşısa bile, başarılı olup gayelerine ulaşabileceğine inanmadım. Bu ütopik düşler, benim gözümde cennette vaat edilen huriler farksız… Her ne kadar siz tahminen buna reaksiyon verseniz bile hiç lafı dolaştırmadan söyleyeyim: benim için Stalin, Humeyni, Hitler yahut Mussolini’nin birbirinden pek farkı yok. Milyonlarca insanı mevte yollamaktan çekinmezler, yalnız kendi kararlarıyla yürüttükleri yıkıcı usullere inanmışlardır. Mustafa Kemal Atatürk bu yüzden onlardan ve devrinin tüm öteki önderlerinden çok farklıdır. Hiçbir demokrasiden, yani devrin tabiriyle “serbest münakaşadan” uzaklaşmayacak kadar berrak ve kararlı durmuştur. Lenin ve ihtilaline saygılı fakat uzaklıklı kalmıştır. Ben kendisiyle her gün daha fazla gurur duyuyorum…
EMPERYALİST AMERİKA’NIN SÜRMESİNE NEDEN OLAN 1963 CİNAYETİ
Benim için emperyalizme meraklı ülkelerin de birbirinden çok farkı yoktur. Amerikan emperyalizmi ve ihtirasları, benim için Rus emperyalizmi ve ihtiraslarından ne daha temizdir ne de farklıdır. Halbuki Amerika 1964’ten sonra çok farklı bir eksene kayıp, neredeyse son 60 yıla yayılacak süreçte “dünyaya en çok ziyan veren ülke” olma sıfatının dışına çıkabilirdi. John F. Kennedy, 22 Kasım 1963’te, 1964 seçimlerinin kampanyasını başlattığı Teksas’ta öldürülmeden evvel, bütün siyasal rakiplerine karşı adeta meydan okumuştu ve bunların hepsi Amerika’nın en üst güç odaklarıydı. Kennedy, sırayla FBI, Pentagon, büyük kapitalist şirketler, lobiler, İsrail, mafya ve bilhassa CIA’e karşı çok net bir duruş sergiledi. Ne Küba ve Rusya ile büyük savaşa girmesini isteyen Pentagon’un şahin generalleri, ne de her fırsatta Amerika’nın başını yurtdışında sıkıntıya sokmaya adeta uğraş eden merkezi istihbarat örgütü CIA, onun gözünde emniyetli kurumlar değildi. CIA’e açıkça “sizi tuzla buz edeceğim” diyebilmesi ortalarındaki görüş ayrılığından öte açık savaşı çok net ortaya koyuyordu. Adeta büyük bir konsorsiyumun acı başarısı olan Kennedy cinayeti, fecî bir dönemin başlamasına neden oldu. Kennedy’nin yerine gelen Johnson, bırakın Amerikan güçlerini Vietnam’dan çekmeyi, bu savaşı büyük doruklara tırmandırdı. İster Johnson, ister Nixon, ister baba-oğul Bushlar, ister Obama yahut Trump, olağan ki yeni bir Kennedy olamadılar. Ne silah tüccarlarının, ne yırtıcı kapitalizmin, ne de daha sonra Neo-Conların önünü kesmeye çalıştılar.
Sovyetler Birliği’nin 1989’da gelen ani dağılmasından sonra Amerika dünyayı tek kutuplu hale getirmeye çalıştı. Bu durumu avantaja çevirerek rakipsiz kalmak istedi. Ancak ortadan yalnız on sene geçtikten sonra iktidara gelen ve 24 yıldır farklı sıfatlarla Rusya’yı yöneten Putin, bütün açık yahut sinsi siyasetleriyle ülkesini terk edilmiş güç arayışlarının merkezine tekrar oturtmaya çalıştı.
Gelelim Soner Yalçın’ın “haklı gerekçeler” olarak öne sürdüğü durumun tahliline: Birinci olarak, Soner Yalçın olağan ki haklı, Neo-Conlar, dünyaya pençelerini geçirip her tarafı çıkarlarına nazaran şekillendirerek yönetmeye çalışıyorlar. Kimse bunun aksini tez edemez. Öte yandan Amerikan üst siyasi takımlarının Irak savaşını kendi kapitalist ihtirasları için nasıl alçakça münasebetlerle yaşama geçirip akabinde açıkça kendi ticari çıkarları ismine nasıl kullandıklarını dünya alem biliyor. (Bknz. Halliburton ve ilgili Washington bakanları, kabahat ortakları)
Ancak tekrarlıyorum, ABD’nin cürümleri, Rusya’nın ısrarla uyguladığı vahşetin mazereti ve kılıfı olamaz. İki muhteşem gücün birbirini dengelemesi, dünyanın tek çıkışı. Nükleer ve her türlü kitle imha silahına sahip iki tehlikeli gücün, birbirlerini ürkütmeleri, yarı blöf yarı önemli tehditlerle birbirlerini kollayarak mecburen sakinleşmeleri, barışın korunması ve Irak/Ukrayna üzere insanlık ismine yüz kızartıcı savaşların önlenmesi için geçerli olabilecek tek yol olarak gözüküyor.
Somutlaştırırsak, Amerika Irak’a o yüz kızartıcı dev çıkartmayı yaptığında, şayet Rusya önemli bir gözdağı verseydi, 1.500.000 Iraklının hayatı kurtarılabilirdi (ama natürel Rusya’nın 2003’te kendini o düzeyde güçlü hissedip hissetmediğini tartışılabilir.) Birebir biçimde Rusya’nın şubatta Ukrayna’ya yaptığı çıkartma başlarken Amerika gücünü net bir formda hissettirebilseydi, 7 aydır yaşanan katliamlar önlenebilirdi. Artık bana diyebilirsiniz ki “ama bunlar dünyayı nükleer savaşın eşiğine getirirdi”, evet imajda getirebilirdi, lakin motamot 1962 Amerika, Rusya, Küba ve Türkiye ortasında yaşanan füze krizinde olduğu üzere mecburen bu karşılıklı tehdit birbirini istikrarlar ve savaşa mani olurdu. Zira unutmayalım ki, bu muhteşem güçleri yönetenler de insanlığın yerlerde gezindiği, yoksul çocukları harbe kendi ismine yollayan, farklı coğrafyadan insanları çıkarları için katleden lakin kendi alanını ve rahatını daima koruyan zavallı tipolojilerden oluşuyor. Bu karşılıklı oynayacakları tehlikeli satranç atılımları Üçüncü Dünya Savaşı’nın kenarından geçse bile birbirini istikrarlar ve dünya lakin bu biçimde savaşlardan korunabilirdi. Benim kesin inancım, tekrar ediyorum böyle…
ESKİ SSCB VE VARŞOVA PAKTI ÜYELERİNİN DURUMU
Bir de olayın öteki yüzü var, Sovyetler Birliği’nin geçmiş ve Rusya’nın bugünkü ihtiraslarını ilgilendiren bir öbür kolay tahlil yapacağım artık. Eski Varşova Paktı üyeleri yani Sovyetler Birliği’nin satellitleri, tekrar dünya devi ve başkanı olma hırsları ile tekrar hareket etmeye kalkan Rusya’dan nefret ediyorlar ve ürküyorlar. Zira Sovyetler Birliği, yarım asır boyunca bütün bu kendisine bağlı ve bağımlı hale getirdiği ülkelerin kanını emdi, özgürlüklerini, bağımsızlıklarını yok etti, onlara mafyavari bir formda dayatma uyguladı. Hasebiyle 1989’dan sonra birden özgürlüklerine kavuşan Çekoslovakya da, Polonya da, Macaristan da, Yugoslavya da, bir an evvel kapağı NATO yahut Avrupa Birliği’ne atıp, eski kabus günlerin travmasından kurtulmaya çalıştılar. Sonuçta natürel ki Amerika’nın bugünün dünya istikrarlarını kalıcı halde lehine değiştirmek ismine bu ülkeleri yanına çekmek istemesi çok pratik ve güçlü bir silahtı. Lakin bu kararlar, Amerika çok istediği için değil bu ülkeler panik içinde büyük bir süratle özgür dünyayı tercih ettikleri için alınabildi. Biliyorum bütün bu satırlar polemiğe açık, zira nedense bu gerçekleri eski solcular göremiyorlar, kabul edemiyorlar. Onların gözünde Amerikan emperyalizmi doğal ki her noktada her vakit hatalı, bu hataları da aklı başında hiçbir insan inkâr edemez. Lakin “Amerika’nın düşmanı dostumdur, dostu düşmanımdır, dostu ne yapsa yanlıştır, düşmanı ne yapsa doğrudur” biçiminde bir akıl yürütme, hiçbir vakit ne etik olabilir ne de güvenilir…
Kim ne derse desin özgürlük, Stalin yahut Kruşçef yahut Putin’in, bitmek tükenmek bilmeyen baskılarından çok daha güzeldir. Ellerinden gücü bırakmamak için her türlü harekete tevessül eden Nixon yahut Trump, iç adalet düzeneğinin en ağır soruşturma, dava ve çıkışlarından nasiplerini alabilirler. Rusya’da bu türlü bir olay göremeyeceğiniz üzere, “dokunulmaz” başkanı soruşturan gazetecilerin başlarına neler geldiğini herhalde ortamızda bilmeyen yoktur! Ayrıyeten Putin bazılarının sandığı üzere Rusya’da süper eşitlikçi ve demokrat yahut sosyalist bir sistem oluşturmaya çalışmamakta; sonuçta oligarkların simgesi olduğu Rus kompradorlarının bozuk sisteminin garantörü olarak devletin başında her türlü eleştirel mekanizmayı durdurmak için vazife yapan bir duvar pozisyonundadır. Yani eski sosyalist ülkülere bile samimi olarak inanan bir “gerçek solcu” bile, bu türlü bir rejime kanamaz! Lütfen arkadaşlar! Ayrıyeten demokrasi uğraşının ortasında yer alan, özgürlüğüne düşkün hiçbir Türk aydını, ne eski Sovyetler’de ne de bugünkü Rusya’da iki haftadan fazla yaşayamazlar.
Sonuçta Rusya’nın Ukrayna istilasına döndüğümüzde, milyonlarca insanın kanına girme ve onları perişanlıkları ile başbaşa bırakma değerine “değer mi” diye soruyorum kendi kendime… doğal ki değmez! Üstelik Rusların birçoğu da esasen birebir fikirde; lakin bu fikirlerini ne sokakta hareket yaparak ne de yazarak-çizerek özgürce söz edebiliyorlar. Bunu yaparlarsa anında takibata uğruyorlar yahut mahpusa atılıyorlar.
Sovyetler, geçmişteki bütün eşitlikçi kusursuz emelleri için uğraş eden siyasi duruşu çerçevesinde, zati temelden mantıksız olan “proleterya diktatoryası” pozisyonuna değil, bir tek parti rejimi olan komünist partinin diktatoryası ve “terörüne” ulaştı. Yani on yıllar uzunluğu idealist solcu milyonlara anlatılan kıssa ile Kremlin merkezli ve SSCB hudutlarında yaşanan gerçekler büsbütün farklıydı.
Bütün faşizm ve baskı rejimleri berbattır. Hatta hepsi birbirinden berbattır. Motamot geçmişteki George Bush rejimi üzere Putin rejimi de dünyanın yüz karasıdır, insanlığın alnındaki lekedir. Olağan bir ruha sahip bir insan, önleyici atak yapmış olmak ismine bir ülkeyi dümdüz edemez; bunu yapan insan değildir. Motamot kelamda kitle imha silahları bulmak ismine Irak’ı dümdüz eden periyodun Amerikan faşizmi üzere. İki ülke ortasındaki en kıymetli farklardan biri şudur: Amerika George Bush aleyhine milyonlarca insanın şov yapabildiği, savaşa karşı direncini ortaya koyabildiği bir ülke olmuştur. Rusya’da ise Kremlin önünde bunu yapmaya kalkışanlar şu anda derin zindanlarda ömür tüketmektedirler.
Herkes şunu bilsin: Amerika’nın geçmişteki hiçbir kabahati, Rusya’nın bugünkü yüzkarası hallerinin haklı birer münasebeti olamaz.
BAZILARININ GÖZLERİNİ AÇMASINI SAĞLAYACAK KIYASLAMALAR
Bir noktada daha var; kimse Zelensky kartının ardına saklanmaya da kalkışmasın. Nasıl bir propaganda yürütüldü hatırlıyorsunuz değil mi? “Efendim, saçma bir komedyen, Ukrayna’nın başına çöreklenmişmiş de, hiçbir varlık gösteremeyecekmiş”. Meskendeki hesap çarşıya uymadı. Zelensky kendi halkı için o büyük kurtuluş ve bağımsızlık savaşını veren, dünyada hürmet gören bir önder oldu. Yahudiliğini gündeme getirdiler. Öte yandan Nazi dediler, insanlık düşmanı ilan ettiler, çeteci dediler lakin gerçekler o kadar ağır ve “kabak gibi” ortadaydı ki bu lafları çıkaranlara dünya kamuoyu bir gram prim vermedi.
Bakın lafı hiç uzatmadan söyleyeyim. Ukrayna’da yürütülen ağır savaşın münasebetinin “Bu ülkeyi Nazilerden arındırmak” olduğunu söyleyen bahtsızlar var ya? İşte onları kıyaslayabileceğim tek bir kesim var: Irak savaşını “Bu ülkeyi kitle imha silahlarından arındırmak için bu savaşı açtıklarını” söyleyen Amerika’nın yobaz ve çıkarcı faşist Neo-Conları… İşte bu iki faşist niyet çok yakın akraba…
Ayrıca bir de şuna bakın lütfen: farz edelim o adam sahiden çok makus bir başkan ve fecî atılımlar yaptı ve dünyada güvensizlik yarattı. Sizler bu yüzden bir ülkenin her zerresine bombalar yağdırılmasını mazur görürseniz, demek ki yarın öbür gün şayet sizin ülkenizdeki başkanın ataklarının de dünyaya çok ziyan verdiğini düşünen öbür büyük güçler sizi sabahtan akşama aylarca bombalarlarsa, ağzınızı açmak için bir tek münasebetiniz olamayacak. Zira demek o günkü stratejik, jeopolitik gerçekler ve ön-savaş çıkışları” bunu gerektiriyor olacak. İşte o vakit evinizden iki don, bir kazak ve 200 TL almış olarak otoyollarda kaçarken, çoluğunuz çocuğunuz nerede bilmiyorken, “demek biz bunu hak ettik zira başkanımız yanlış atılımlar yaptı; dünyadaki strateji okuyanlar da buna karar verdi, çok normal” diyerek içinizi rahatlatabileceksiniz, o denli mi?
Lütfen dünyaya bu kadar dar açıdan bakmayalım. Lütfen daha geniş perspektifle, hem bütün yer küreye, hem geçmişe objektif olarak bakabilmeyi vazgeçilmez, “sine qua non” bir gerçek olarak alalım. Mantığımız önümüze sürdüğü birtakım gerçekleri de, güzelimize gitmeyecek olsa bile, görmezlikten gelmeyelim.
SONER YALÇIN’IN YAZISI
AH AĞABEY AH