Döviz stokçularına kredi verilmezse Faiz dolar ve enflasyon düşer: BDDK kararı 250 milyar doları olan stokçuları koruyor

Posted on Author 0

Aldıkları kredilerle döviz alıp piyasanın istikrarını bozan stokçular, Türkiye’yi ithalata açık pazar haline getirmesi için uğraşıyor. Kimi holding şirketleri, bir yandan bankadaki paralarını dolarda tutarken, bir yandan da ithalatın finansmanı için bankalardan kredi kullanıyor. Döviz stoklayan 400-500 kişinin elinde 180 milyar dolarlık döviz var. Bankalardaki mevduatın yüzde 70’ine hükmeden stokçular, aldıkları yeni kredilerle dolar almak için bütün yolları deniyor.

DÖVİZ STOKÇULARINA KREDİ VERİLİRSEENFLASYON ARTAR FAİZ VE DOLAR DÜŞMEZ

Turizm, ihracat ve yabancı yatırımcının yurda getirdiği yüksek ölçüdeki dövize karşın, stokçular yüzünden para piyasaları sağlıklı bir istikrara oturtulmuyor. Piyasanın rayına oturtulması için döviz stokçularına “dur” denilmesi lazım. Bu da fakat bankada dövizi olanlara kredi verilmemesiyle sağlanır. Elinde dövizi olanlara “dur” denilmedikçe; enflasyon artar, faiz ve dolar gerilemez.

BDDK KARARI DÖVİZ STOKÇULARINI KORUYOR

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Heyeti (BDDK), 24 Haziran 2022 tarihinde yaptığı düzenlemeyle bankalarda 15 milyon liralık döviz varlığı olan yahut cirosu ya da etkin büyüklüğünün yüzde 10’undan fazla dövizi olan şirketlere TL cinsinden kredi verilmemesi kararı almıştı. Lakin BDDK’nın bu kararı stokçuları koruyor. Döviz olana kredi verilmemeli, bir şirketin kredi talebi incelenirken, kümeye ilişkin başka şirketlerin ve ortakların da döviz varlığına bakılmalı. Kredi alamayan döviz stokçularının, fakat bu sistemle ellerindeki dövizleri bozdurmak zorunda kalacağı tabir ediliyor. TL üzerindeki baskının azalmasıyla hem faizlerin hem de enflasyonun düşeceği lisana getiriliyor. Bu adımla yeni yatırım ve yeni istihdamın önü açılır.

DÜZENLEME ORANLARI STOKÇUYU KORUYACAK FORMDA Mİ AYARLANDI?

24 Haziran tarihli düzenlemedeki kredi kullandırma kuralı ve oranlarının özel banka ve döviz stokçularının istediği biçimde ayarlandığı belirtiliyor. Döviz stokçularının BDDK düzenlemesine arttan dolanmaması için bankaların “grup riski” yahut “aile riski” üzere kuralları işletmesi gerektiği tabir ediliyor. Birebir holding yahut kümeye ilişkin olan şirket ve ortaklardan birinin kredi talebi değerlendirirken, kümede bulunan öbür şirket ve ortakların bankada dövizinin olup olmamasının da sorgulanması ve bu bilginin kredi değerlendirmesinde dikkate alınması gerektiği belirtiliyor.

VATANDAŞIN PARASI İTHALATA GİTMESİN

Ülke tasarrufu olarak bankalarda toplanan para; döviz alıp stok yapan firmalara değil daha fazla yatırım ve istihdam yapan firmalara verilsin. Döviz stokçuları aldıkları kredinin değerli bir kısmıyla araba, telefon, televizyon, bilgisayar ve beyaz eşya ithal ediyorlar. Tartısını TÜSİAD üyelerinin oluşturduğu, büyük holding şirketlerinin yaptığı araç ve tüketici elektroniği ithalatına her yıl 10 milyarlarca dolarlık kaynak aktarılıyor.

DAYANIKLI TÜKETİM İTHALATINA 10 MİLYARLARCA DOLAR GİDİYOR

Türkiye’nin en fazla ithalat yaptığı kalemler incelendiğinde birinci beşte, tüketici elektroniği ve aracın olması dikkat çekiyor. Bu yılın birinci altı ayında yapılan 177 milyar dolarlık ithalatın 13,3 milyar dolarını sağlam tüketim malları oluşturdu. Elektrik ve elektronik ile otomobil (otomobil, ticari araç, motosiklet vb) üzere sermaye malı kaleminde ise bu yılın birinci altı ayında 18,3 milyar dolarlık ithalat yapıldığı görülüyor. Tüketim ve sermaye malı araçları ithalatına 32 milyar dolara yakın döviz aktarıldı.

STOKÇUYA DEĞİL ÜRETİME VE İSTİHDAMA KREDİ VERİLSİN

Türk bankacılık bölümünün elinde yüklü ölçüde kaynak birikmiş. Bankalardaki mevduat ölçüsü 7,7 trilyon lirayı buldu. Buna rağmen bankaların verdiği kredilerin toplamı 6,5 trilyon lira civarında seyrediyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Şurası (BDDK) datalarına nazaran; bankalar topladıkları paranın yüzde 85’ini kredi olarak kullandırdı. Bu paranın yerli üretim ve istihdam artışı koşuluyla işletmelere kullandırması lazım. İthal edilen eserlerin muadilini Türkiye’de üretecek firmalara kredi dayanağı verilmesiyle yerli üretimin artırılacağı belirtiliyor. Üretimi ve istihdamı artıracak yatırımlara öncelik veren şirketlere kredide öncülük verilmeli.

TL CİNSİ MEVDUATLAR KUR KORUMALIYLA %44 ARTTI

Bankalardaki TL cinsi mevduatlar ise son bir yılda yüzde 88 civarında artış gösterdi. 6 Ağustos 2021 tarihinde 1 trilyon 702 milyar lira olan TL cinsi mevduatların ölçüsü, 9 Ağustos 2022 itibariyle 3 trilyon 206 milyar liraya çıktı. TL cinsi mevduat ölçüsünün yılbaşından bu yana artış oranı ise yüzde 44 olarak dikkat çekiyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 21 Aralık 2011’de duyurduğu Kur Muhafazalı Mevduat sistemindeki TL mevduat ölçüsü 1,1 trilyon lirayı buldu. Bankalardaki yabancı para mevduatı yılbaşından bu yana yüzde 8,5 düşüşle 263,8 milyar dolardan 239,7 milyar dolara geriledi. Döviz mevduatlarında altı ayda yaklaşık 23 milyar dolarlık dövizin çözülmesinde Kur Muhafazalı Hesap uygulamasının büyük tesiri oldu.

ŞİRKETLER VE BANKALAR 1 HAFTADA 6,2 MİLYAR DOLARLIK DÖVİZ ALDI

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bilgilerine nazaran; 5 Ağustos itibariyle bankalarda toplam 7 trilyon 873 milyar liralık mevduat var. Bankacılık kesimindeki toplam mevduat (bankalar ortası dahil) 5 Ağustos ile biten haftada 178 milyar lira arttı. Tıpkı devirde bankalardaki TL cinsi mevduat yüzde 1,58 artışla 3 trilyon 268 milyar lira, yabancı para (YP) cinsinden mevduat ise yüzde 1,98 yükselişle 4 trilyon 241 milyar lira oldu. Sayılar, bir haftada şirketlerin 4,1 milyar dolar, bankaların ise 2,1 milyar dolar aldığını gösteriyor

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir