Genç ve hoş Zeynep (Gülşen Bubikoğlu), bir konfeksiyon atölyesinde emekçi olarak çalışmaktadır. Annesi Fatma ile kentin kenar mahallelerinden birinde küçük bir meskende yaşamaktadır. İş yerinde işvereni, mahallede ise kasabından manavına, bakkalından berberine herkes hayrandır Zeynep’e. Hiçbirine yüz vermez. İşverene da yüz vermeyince cezası işten atılmak olur. Yoksulluktan kurtuluşun tek yolunun güçlü bir kocadan geçtiğini düşünen ve birebir vakitte uyanık bir bayan olan anne Fatma, kızıyla evlenmelerine müsaade verdiği vaadiyle herkesten yüklü ölçüde başlık parası alır. Mahalleyi dolandıran anne ve kız, lüks bir semte taşınır ve varlıklı kocayı bulmak için Uludağ’ın yolunu meblağ. Zeynep, beyaz karlar üzerinde tanıştığı ve varlıklı sandığı Doğan’a (Aytaç Arman) âşık olur. Lakin işin doğrusu Doğan da yoksul bir sürücüdür. Karşılıklı oyun bu türlü sürüp giderken gerçek elbette ortaya çıkacaktır. Yeşilçam sineması bu ya, Zeynep gebe kalınca iki âşık, dolandırdıkları mahallenin yardımıyla evlenir ve memnun SON.
Görkemli Uludağ’da çekilmiş onlarca sinema var… Kimisi bu türlü memnun sonlu, kimisi de epey acıklı… Lakin değişmeyen tek şey, Uludağ’ın karlı günlerinde bu sinemaların çekilmiş olması… Esasen “Uludağ” denildiğinde akla yalnızca beyaz hâli gelir. Karlar kalktığında ortaya çıkan görüntüden ise pek kimse haberdar değildir. Kış üzere olmasa da yaz günlerinde de aslında Uludağ, birçok konuğunu ağırlıyor. Yürüyüşçüler, kampçılar ve motosikletçiler genelde bu konukların başını çekiyor. Orman yangınları nedeniyle birçok kısmına giriş yasak olsa da eylül ayında tahminen ziyaret etmek istersiniz diye bu yazımızda rotamızı Uludağ’a çevirdik ve soluğu rehberimiz Oral Uğur’un yanında aldık.
Oral Uğur Sizi tanıyabilir miyiz?
Üniversite hayatımda tanıştığım Hacettepe Dağcılık Topluluğu ile dağcılık ve tırmanışa başladım. Yaklaşık on sekiz yıldır da dağlardan ve tırmanıştan kopmadım. O denli ki hayatımı kazanma biçimim dağlarda rehberlik ve eğitmenlik yapmak üzerine kuruldu. Küçük kümelere kaya ve buz tırmanışları, yüksek dağların tepelerine tırmanışlar üzere aktivitelerde rehberlik ve eğitmenlik yapmanın yanı sıra yaz aylarında gençlik ve tabiat kamplarında tabiat macera etkinliklerinde vazifeler alıyorum. Bu dönem da yüklü olarak Uludağ’da rehberlik ve aktiviteler yapıyorum.
Peki, öncelikle Uludağ’ın nasıl bir dağ olduğunu ve özelliklerini anlatabilir misiniz?
Uludağ, Marmara bölgesinin en yüksek tepesi; 2.543 metre yüksekliğinde… Bursa’dan ve oteller bölgesinden görünen tepe olan Keşiştepe ise 2.486 metre. Tıpkı vakitte burası büyük bir ulusal park… Uludağ tepesi ulusal parkın sonları içerisinde çok küçük bir alan kaplıyor. Buranın eskiye dayanan bir tarihi var. Milattan evvel “Olympos” ismi ile anılırken Roma devrinde keşişlere mesken sahipliği yapmış.
Uludağ’ın etekleri, Türkiye’deki kıymetli kış sporları merkezi pozisyonunda… Burada birçok otel mevcut ve iki ana bölge hâlinde konumlanmış durumda. Otellerin birkaçı hariç neredeyse tamamı yalnızca kış döneminde hizmet veriyor. Uludağ’a ulaşım iki türlü yapılıyor. Birincisi karayoluyla, oburu ise kentin içinden yükselen ve yılın her mevsimi çalışan bir teleferik aracılığıyla. Otellerin pistlere olan uzaklığı ve çeşitliliği, Uludağ’ın İstanbul’a yakınlığı ile birleşince tüm kış döneminde etkin bir kalabalık yaratıyor burada.
Uludağ’da öbür hiçbir yerde olmayan bir şeyler var mı? Uludağ’ı öbür dağlardan farklı kılan özellikler neler?
Ülkemizin en değerli tungsten (volfram) madeni yatakları burada bulunuyor. Türkiye’de birinci buzul bölümüne ilişkin izlere Uludağ’da rastlanmış. Bu izlerin en bariz ve tanınan olanları ise Karagöl, Kilimligöl, Aynalıgöl ve Buzulgöl… Tepe kütlesinin çabucak altında bulunan bu bölgeye “Göller Bölgesi” deniyor. Yaz aylarında epey tanınan… Yürüyüş yaparak gölleri görmeye yahut kamp yapmaya çok sayıda insan geliyor.
Bölgede kestane, meşe, karaçam, ladin, kayın üzere ağaçların yanı sıra ardıç çalılıkları ve endemik bir çeşit olan Uludağ köknarı değerli bir ormanlık alanı kaplıyor. Orman ekosistemi de çok çeşitli ve canlı… Ayı, kurt, tilki, tavşan, yaban domuzu, sincap, akbaba, kartal, baykuş, ağaçkakan, dağ bülbülü ve daha birçok yaban hayvan mevcut. Kuşlardan sakallı akbaba ve Türkiye’deki en büyük kelebek olan Apollo kelebeği de endemik çeşitler ortasında. Kırmızı orman karıncası kolonilerini de orman içinde büyük yuvalarda görmek mümkün. Orman içinde irili ufaklı akarsular akıyor. Ayrıyeten birçok farklı çeşitten mantara rastlıyorsunuz.
. Sizin çeşidiniz nasıl bir güzergâh? Kaç metrelerde nasıl bir yoldan çıkıyorsunuz?
Uludağ teleferiğinin bittiği Kurbağakaya durağından itibaren Çobankaya mevkisinde kamping alanları olduğu üzere orman içinde de kamp yapmak mümkün. Orman içinde kamp yapmak yaz aylarında Orman ve Ulusal Parklar’ın müsaade verdiği alanlarda ve ölçülerde olmak zorunda. Lakin şu anda orman yangınları nedeniyle, yürüyüşlere ve kamplara müsaade verilmiyor. Orman içinde kamp yaparken yaban hayvanlarına dikkat etmek gerekiyor. Ayrıyeten ateş yakma konusunda katı bir yasak var. Doruğa giden yol ise yaklaşık bin 700 metrelerde bulunan ikinci oteller bölgesini geride bırakıp Keşiştepe istikametine yanlışsız devam ediyor. Keşiştepe’nin altına kadar orman yolundan devam edilebilir. Uludağ orman örtüsü 2 bin metre hududuna yaklaşıyor. Orman örtüsünün üzerinde alpin çayırlar ve çalılıklar örtü olarak bölgeyi kaplıyor. Keşiştepe’den sonra düz bir platoda patikalar takip edilerek doruğa ulaşılıyor.
Keşiştepe’den Uludağ tepeye hakikat yol alırken bir yanınızda Marmara Bölgesi’ni, öbür yanınızda Ege Bölgesi’ni görüyorsunuz. Oteller bölgesinden tempolu bir yürüyüş ile yaklaşık üç-dört saatte Uludağ tepesine ulaşabilirsiniz. Uludağ bölgesi, Marmara üzerinden gelen havanın yüksek bir rakımla buluştuğu birinci coğrafya. Bu nedenle havası çok değişken olabiliyor. Hem yaz hem kış ani nemli sisler, bol ölçüde yağışlar ve şiddetli rüzgârlar bölgede yürüyüş yapan takımlar için büyük tehlike oluşturabiliyor. Bilhassa beklenmedik sis, grupları rotadan çıkıp kaybolmaya açık hâle getiriyor. Tırmanış öncesi hava durumunu takip etmek, jandarma takımlarına tırmanış planınızı haber vermek, mümkünse teknolojik yol belirleyiciler bulundurmak takımların güvenliği için kıymetli.
. Herkes bu çeşide katılabilir mi? Öncesinde nasıl bir hazırlık yapmak gerek?
Doğada yapılan her aktivite üzere doruğa tırmanmak ya da orman içinde yürüyüşler yapmak için fizikî olarak idmanlı olmak büyük avantaj. Uludağ tepesine tırmanmak, teknik bilgi ve marifet manasında çok fazla gereklilik istemeyen bir aktivite. Daha evvel tabiatta günübirlik yürüyüşler yapmış şahıslar, bu aktiviteyi rahatlıkla gerçekleştirebilir. Tekrar etmekte yarar var; değişken hava şartları Uludağ’ı tehlikeli hâle getiriyor. Tabiat şartları ile başa çıkabilme, ahenk sağlayabilme, taraf tayin edebilme üzere deneyimler istiyor.
Turlar kaç gün sürüyor? Yemek ve konaklama üzere gereksinimler nasıl gideriliyor?
Oteller bölgesinden Uludağ tepesine gitmek, günübirlik aktivite olarak yapılabilir. Bunun yanı sıra buraya kadar gelmişken ormanda yürüyüş yapıp irili ufaklı şelaleleri görmek, Tarzan’ı ziyaret etmek, Çabankaya’da kamp yapmak, Bakacak’a gidip zirveden Bursa’yı izleyerek çay yudumlamak keyifli aktiviteler olacaktır. Buraya kadar gelmişken yazın ortasında bile pek serin dağ havasından yararlanıp ekstradan birkaç gün daha geçirmek isteyeceksiniz. Yazın kampınızda kendiniz yapıp tüketmek dışında yemek için çok fazla bir alternatif içermiyor.
. Biraz bahsettiniz fakat bu işin öteki tehlikeleri nelerdir? Nasıl tedbirler alıyorsunuz?
Doğa yürüyüşü ve dağ tırmanışları, kentten uzakta yapılan aktiviteler… Hasebiyle her manada kendi kendinize yetmeniz gerekiyor. Bu yeterlilik, başınıza beklenmedik bir durum geldiğinde de geçerli. Bizler, tabiatta takım olarak hareket ediyoruz. İş gücü ve yardımlaşma manasında çok tesirli oluyor. Grubumuza liderlik eden bireyler, tabiat aktiviteleri konusunda deneyimli, temel birinci yardım bilgisine sahip ve bölgeye hâkim. Aktivite bilgilerini jandarma ve arama kurtarma yetkilileri ile paylaşıyorlar. Yanlarında temel bir tabiatta birinci yardım seti bulunduruyorlar. Böylelikle rastgele bir kaza ya da kurtarma durumunda grup olarak üzerine düşen ne varsa yapmaya hazır hâle geliyor.
Sizce Uludağ kışın mı daha hoş, yazın mı?
Uludağ, hem yaz hem de kış farklı seçenekler sunuyor. Kışın kıymetli bir kayak merkezi olmasının yanı sıra Keşiştepe’de kar ve buz tırmanma imkanı bölgeyi kış dağcılığı ismine alımlı hâle getiriyor. Kışın Keşiştepe’ye ulaşmak, görece zahmetsiz ve her düzeyden kış dağcılığı yapmak için uygun. Ayrıyeten Uludağ tepesine kışın tırmanmak da bir seçenek… Yaz periyodunda burada vakit geçirmek çölde vaha bulmuş üzere oluyor.
Ayrıca yaz aylarında ise Uludağ, ağır bir Arap turist akınına uğruyor. Bu talep Uludağ’daki yapılaşma ve çöp sorunu en başta olmak üzere birtakım makûs sonuçları beraberinde getirmiş. Ayrıyeten yaz aylarında orman içinde denetimsiz ateş yakılma tehlikesi de var. Neyse ki orman yetkilileri ve jandarma taviz vermeden elinden geleni yapıyor. Ben Uludağ’da kışın tırmanmayı, yazın ise burada kamplarda vakit geçirmeyi seviyorum.
.