Fehmi Koru*
Ertuğrul Özkök kendisine bilgi sunulması maksadıyla özel olarak davet edildiği Harvard Üniversitesi’nde alanının en uzman uzmanlarından Prof. Gökhan Hotamışlıgil’den karaciğer hücresiyle ilgili heyecan verici bilgiler alır ve kendi tabiriyle ‘hayatının en değerli günlerinden birini yaşar’ iken, Almanya’daki kankası Kai Diekmann da hayatının en sıkıntı günlerini en ziyanla atlatma gayreti vermekte.
Herhalde haberi olmuştur; mevzuyu en detaylı aktaran dünya gazetelerinden biri de Amerikan Washington Post zira.
Kai Diekmann, tıpkı bir vakitler ülkemizde Ertuğrul Özkök ne idi ise, Alman medyasının amiral gemisi Bild’in yayın direktörü olarak mesleğinin doruğunda bir gazeteciydi. Tam 15 yıl boyunca o misyonunu sürdürürken, bir yandan da Özkök’ün yönettiği Hürriyet gazetesinin de yayın şurasında üyelik vazifesini yürütmekteydi.
Diekmann Hürriyet idaresinde kelam sahibiydi, Özkök de Bild’e köşe yazılarıyla katkıda bulunuyordu.
Eş vakitli olarak ikisi de pozisyonlarını kaybettiler…
Özkök artık eşine mektuplar yazıyor ve o mektupları internet üzerinden paylaşıyor. Bu ortada bir TV kanalında haftalık programı da var.
‘‘Acaba Diekmann şimdilerde ne yapıyor?’’ merakımı bir türlü gideremezken, aniden şu sıralarda Batı dünyasını derinden sarsacağa benzeyen bir skandal haberinde ismiyle karşılaşıverdim.
Meğer Kai Diekmann yalnız Bild’ten ve Hürriyet’ten maaş almıyormuş, Uber firmasının da maaşlı elemanıymış…
Daha evvel ‘Panama Papers’ isimli 40’tan fazla ülkenin devlet ve hükümet üyeleri, yüksek bürokratları ve iş insanlarının isimlerinin karıştığı finansal bir skandalı ortaya çıkartan Milletlerarası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (International Consortium of Investigative Journalists, ICIJ) örgütü, bu sefer ilgisini hür taksicilik firması ‘Uber’ üzerine çevirmiş bulunuyor.
ICIJ 100 ülkede 280 araştırmacı gazetecinin işbirliğiyle uzun erimli çalışmalar yürüten bir meslek örgütü.
Uber, dünyanın pek çok ülkesinde, var olan müsaadeli taksilere rakip olarak faaliyet gösteriyor. Milyarlarca dolar bedelinde bir firma. Aslında bir bilgisayar programı Uber. Cep telefonunuza indiriyorsunuz ve oradan sizi bulunduğunuz yerden bir öbür yere götürecek bir araç talep ediyorsunuz. Program kendisine bilgilerini evvelce vermiş geniş araç filosundan bulunduğunuz yere en yakın olanlardan birini derhal size gönderiyor. Seyahat fiyatı, evvelce programa yüklediğiniz kredi kartınızdan ödeniyor.
Araç filosuna eli yüzü düzgün aracı olan rastgele bir kişi katılabiliyor.
Dünyanın her ülkesinde varlığını sürdürmeyi amaçlayan Uber, kuruluşuyla birlikte, büyük bir güce sahip oldu. Var olan taksilerin sürücüleri ve örgütlerinin şiddetli reaksiyonlarına muhatap olmayı göze alarak…
Hatta evraklara nazaran, faydasına kullanmak üzere çatışmacı ortamı teşvik ederek…
Taksicilik her yerde kuralları olan bir meslek. Örgütleri de var. Çabucak her ülkede taksi sayısı hudutlu. Uber’in sınırsız sayıda hür sürücü ve araç filosuyla rekabete başlaması var olan taksi sistemini her ülkede ayağa kaldırdı.
Çatışmalar bile çıktı.
Başgösteren şiddetli itirazları bastırmak için Uber’in büyük bir karşı atağa başvurduğu yıllar sonra ifşa edildi.
Sistemi kendilerine de müsaade verecek usulde yine dizayn ettirebilmek için her ülkede en tesirli şahıslara hulul etme teşebbüsünde bulunmuş Uber. Bunun için kesenin ağzını daima açık tutmuş… Her ülkede en tesirli kimse, onu, kendilerine hür çalışma müsaadesi sağlamak ve mümkünse çalışmalarını yasal hale getirmek üzere ikna faaliyeti yürütmüş…
Tabii büsbütün duygusal yollara başvurmayı da ihmal etmeyerek…
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Uber’in sempati taarruzu başlattığı periyotta ülkesinin iktisat bakanıymış. Paris başta olmak üzere ülkenin bütün vilayetlerindeki sürücü örgütlerini karşısına almayı da göze alarak Uber’den yana önlemlere onay vermiş Macron…
Türkiye’de de husus Uber’in ülkeye birinci girişiyle birlikte hararetli tartışmalara yol açmıştı, hatırlayacaksınız…
Ekmeğini taksicilikten kazananlar ile Uber sürücülerinin çatışmalarına da şahit olunmuştu.
Uber ülkemizde en tesirli şahsa ulaşmanın ve onu ikna ederek kendilerine yasallık kazandırmanın yolunu arayıp durmuş. Birileri Uber’e Cüneyt Zapsu’yu tavsiye etmiş; onun eskisi kadar tesirli olmadığını öğrenmişler ve 150 bin dolarlık muahede bozulmuş. Akabinde ismi bir orta diğer vesileyle çok geçmiş iş insanı Ekin Alptekin ile Türkiye’yi büyükelçi olarak Washington’da temsil etmiş Namık Tan’ın kurucusu oldukları firmayla anlaşmışlar. En son olarak da bir müteahhitin kapısını çalmışlar…
Bu ortada Mehmet Şimşek ve Ali Babacan’la da görüştükleri araştırmacı gazetecilere ulaştırılan evraklardan anlaşılıyor.
Benim fark ettiğim, Uber idaresinin dünyanın önde gelen insanlarının yıllık buluşma yeri olan Davos’u bağlantı ağlarını genişletmek için kullandıkları…
Gazetecilere hulul edip lehte yazı yazdırmak eforuna girdikleri de anlaşılıyor.
Kendilerine para karşılığı hizmet sunanlar da aldıkları yüklü meblağları hak etmek için tanıdık gazetecilerin isimlerini ‘‘Ona yazılar yazdırdık’’ diye firmaya bildirmiş olmalılar.
Ertuğrul Özkök erkekte sakal ve bıyık sevmez lakin kankası Kai Diekmann’ın son hali bu..
Ancak Ertuğrul Özkök’ün Almanya’daki kankası Kai Diekmann o tiplerden değil. Bild’in başındayken Uber’de de maaşlı eleman olarak resmen çalışmış. Dokümanlar bunu gösteriyor. Kendisi de hususun peşine düşen meslektaşlara ‘‘Evet çalıştım, ne olacak’’ üslubunda karşılık vermiş aslında.
Patronundan prim olarak değil, Uber’den direkt maaş almış Kai Diekmann… Hakkında yazılar yazmış, servisi ve firmayı övücü Twitler atmış…
Uber’le ilgili tam 124 bin doküman üzerinde aylarca çalışmış ICIJ örgütü mensubu gazeteciler. Hususa ait Amerikan Washington Post ve İngiliz Guardian gazetelerinde çıkan uzun araştırma eseri haberlerin altında çok sayıda gazetecinin imzası bulunuyor. Türkçe haber arayanların kaynağa erişmesi güç; yayın hakkını almış olan Deutsche Welle’nin Türkçe internet sitesine erişim mahkeme kararıyla yasak…
Harvard’ta Murat Ülker ile birlikte bilgilendikleri hücre araştırması sonrasında yakın dostu Kai Diekmann’ın da isminin karıştığı ‘Uber’ skandalı konusuna eğilme fırsatı bulacaktır Ertuğrul Özkök…
Konuyu bir de ondan öğrenmek isterim.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.