İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta, bugün yaptığı yazılı açıklamada, milletlerarası çikolata ve fındık inhisarı Ferrero firmasının Türkiye’deki faaliyetlerine reaksiyon gösterdi. Usta, şunları kaydetti:
“Hükümetin uygulamak istediği fındık siyaseti, yurt içindeki fındık fabrikalarını ve fındık dalında çalışanları mağdur edecek, Türkiye fındık bölümü uzun periyotta çok büyük risk altına girecektir. 740 bin hektarlık alanda fındık üretimi yapan 600 bin aile, bin 586 fındık ticareti ile iştigal olan firma, birden fazla bayan çalışanı olan 20 bin kişilik istihdam varken Ferrero isimli yabancı bir firma, 2-3 yıldır uygulamaya koyduğu fındık alım siyaseti ile fındık kesimini dizayn etmeye çalışıyor.
“FERRERO, MONOPOLE DÖNÜŞMEK VE İSTEDİĞİ FİYATTAN FINDIK ALABİLECEK ORTAMI YARATMAK İSTEMEKTEDİR”
Şöyle ki; yalnızca 160 adet firmadan kabuklu fındık alsalar, geri kalan bin 426 firmayı yok saymış oluyorlar. TMO fiyatı 52 TL, Ferrero fiyatı 48 artı 1 TL, Ferrero’ya fındık verebilenlerin fiyatı 46 TL, veremeyenlerin fiyatı ise 44 TL… Bu nasıl perhiz, bu ne salata turşusu. Ferrero’nun yapmak isteği muhakkak. Bu firma; kakaoda, kahvede yapıldığı üzere fındık dalını de 3-5 firmanın yönettiği monopole dönüştürmek ve orta vadede istediği fiyattan fındık alabilecek ortamı oluşturmak istemektedir. İzlediği yol, tam olarak budur. Bunun için birinci adım olarak, fındık ihracatı yapan firmaları saf dışı bıraktı, daha sonrasında da ‘değerli tarım’ ismini verdiği sistematik yapıyla direkt üreticiye inerek maksadı olan tam inhisar yapısını tamamlayacak.
“FERRERO FİRMASININ KABUKLU FINDIK ALIMI DURDURMASI SAĞLANMALI”
Tüm bunlar göz önüne alındığında, Ferrero firmasının kabuklu fındık alımını durdurması, yalnızca kendi muhtaçlığı olan iç fındığı alarak gerek içeride gerekse dışarıda haksız rekabetin ortadan kaldırılması sağlanmalıdır.”
“SAKLI SEÇİLMİŞLER” UYARMIŞTI
Gazeteci muharrir Soner Yalçın’ın kaleme aldığı Kırmızı Kedi Yayınevinden çıkan “Saklı Seçilmişler” isimli kitabında global besin monopollerini ve insan sıhhati üzerindeki tehlikelere karşı uyarmıştı.
Kitapta ihtarda bulunan şirketler ortasında Ferrero’nun da ismi geçiyordu. Türkiye’de fındık üretimi ve fiyat belirlemesi üzerinde büyük bir tesiri olan İtalyan firmasıyla ilgili Soner Yalçın şu tabirleri kaleme almıştı:
“Dünyada fındığın yüzde 85’ini Türkiye üretiyor.
Dünya çikolata devleri fındığı bizden alıyor.
Bu sebeple 2015 yılında fındıkta ihracat rekoru kırdık:
2 milyar 827 milyon dolarlık satışla fındıkta bugüne kadar en büyük döviz geliri yaptık.
İyi de…
Bizden fındığı alıp markalaştıran Michele Ferrero’nun yıllık cirosu, 11 milyar dolar!
Parayı karşılaştırdığınızda ihracat rekoru kırdığımız sayı komik duruyor.
İtalya ile çabucak hemen tıpkı yıllarda başladığımız yarışta neden bu derece geri kaldık?
Fındık; işlenip çikolata, şekerleme ve besin eserlerine dönüştüğünde dünyada onlarca milyar dolarlık bir iktisat yaratıyor. Lakin Türkiye bu iktisattan yalnızca yaklaşık 3 milyar dolarlık bir hisse alıyor.
Evet. Fındığın katma pahasını Türkiye kazanamıyor; Ferrerolar kazanıyor.
İşte bu nedenle Türkiye’den şirket alıyorlar. Fiskobirlik üzere tarım satış kooperatifleri yok edilince, İtalyan devi Ferrero firması, Türkiye’deki fındığı ortacılar vasıtasıyla topluyor. Yani, ortacılar çiftçinin sırtından para kazanıyor; Ferrero para kazanıyor; Türk çiftçisi mağdur ediliyor.
Yoksa Ferrero niçin Türk şirketi satın alsın?
Bunları konuşmuyoruz…
Bunları yazmıyoruz…
Bunları tartışmıyoruz…
Gereksiz polemik hususları etrafında birbirimizle didişip duruyoruz.
Oysa. Fındık üretimini nasıl artıracağız; üretici gelirini nasıl yükselteceğiz; ve dünya devi markalar nasıl yaratacağız, bunlar konusunda çalışmalar yapmamız gerekmiyor mu?
Atatürk’e lisan uzatılacağına onun 1935 yılında topladığı Birinci Ulusal Fındık Kongresi ya da 1938’de kurduğu Fiskobirlik’ten ders çıkarmak gerekmiyor mu?
Açılan yolda devam edilse idi; Michele Ferrero yerine dünya fındık devi bir Türk markası olmaz mıydı?”