5 Yıldız Hareketi son günlerde, takviye kaybı, iç çekişmeler ve Ukrayna savaşı konusundaki konum farklılıkları nedeniyle gündemdeydi. Teknokrat Başbakan Mario Draghi liderliğindeki geniş iştirakli koalisyon hükümetine dahil olan hareketin başkanı Giuseppe Conte, hükümetin Ukrayna’ya silah dayanağı vermesine karşı çıkıyordu.
Conte, Ukrayna’ya silah dayanağı sağlanmasının savaşı daha da uzatacağını savunuyor. İtalya’da yapılan anketler de halkın çoğunluğunun silah takviyesine karşı çıktığını gösteriyor.
Draghi’den evvel başbakanlık koltuğunda oturan Conte ile 5 Yıldız Hareketi’nin değerli isimlerinden, Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio ortasında silah yardımı konusundaki uyuşmazlık son birkaç günde tepeye ulaştı.
Di Maio, 5 Yıldız idaresini “olgunluktan uzak” hareket etmekle suçladı, AB ve NATO zıddı kararlardan kaçınılması bildirisi verdi. Bu atışmanın akabinde geçen hafta sonunda Di Maio’nun hareketten atılması gündeme geldi.
“SAVAŞ MEDYATİK BİR GÖSTERİ DEĞİL”
Parti içi uyuşmazlık çözülemeyince Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio, 5 Yıldız Hareketi’nden ayrıldığını açıkladı.
İtalya basınına nazaran Di Maio, kendisiyle birlikte hareketten ayrılan kimi milletvekili ve senatörlerle birlikte parlamentoda yeni bir küme kuracak.
“Gelecek İçin Birlikte” isimli kümeye birinci basamakta 5 Yıldız Hareketi’nden 50 kadar parlamenterin dahil olması bekleniyor.
Di Maio bu akşam yaptığı açıklamada, eski partisini düşen halk takviyesini artırmak için hükümetin istikrarını tehlikeye atmakla ve sorumsuz davranmakla suçladı.
Rusya’nın Ukrayna işgali sürerken Avrupa’nın birlik içinde hareket etmesi gerektiğini belirten Di Maio, “Tarihin yanlış tarafında duramayız, özgür dünyanın yanında durmalıyız. Savaş medyatik bir gösteri değil” dedi.
“İKİ DÖNEM” KURALI ETKİSİ
Öte yandan Di Maio ve destekçilerinin 5 Yıldız Hareketi’nden kopmasının altında öbür nedenler yattığını savunanlar da var.
AB’ye aralıklı, sistem aykırısı popülist bir hareket olarak doğan 5 Yıldız Hareketi’nin iç tüzüğü, parlamenterlerin en fazla iki periyot vazife yapmasını öngörüyor.
İlk olarak 2013’te parlamentoya giren, 2018’de de tekrar seçilen Di Maio parti tüzüğü değişmezse gelecek sene yapılması planlanan seçimlerde aday olamayacaktı. Hareket içinde bu kuralın değiştirilmesi tarafında tartışmalar sürüyordu.
Luigi Di Maio, Conte’den evvel 5 Yıldız Hareketi’nin siyasi liderliğini yapıyordu. Partinin nüfuzlu isimlerinden olan Di Maio ve destekçilerinin ayrılmasıyla 5 Yıldız’ın geleceği de tartışmaya açıldı.
‘5 YILDIZ HAREKETİ BUGÜN ÖLDÜ’
2018 genel seçimlerinde oyların yüzde 32’sini alarak en büyük parti olan 5 Yıldız Hareketi bugün bu takviyenin çok uzağında. Son anketlere nazaran hareket bugün yüzde 12 civarında dayanakla dördüncü parti pozisyonunda.
5 Yıldız, 2018’deki son seçimlerden bu yana parlamenterlerinin yaklaşık 3’te birini kaybetmişti.
Bu ay yapılan kısmi lokal seçimlerde de başarısız bir tablo sergileyen 5 Yıldız Hareketi içinde gerginlik tırmanıştaydı.
Hareketin sistem karşıtı-popülist ruhuna yakın kanadı ile Di Maio’da beden bulan, iktidar deneyimi sonrası kurumsallaşmış kanadı ortasındaki çekişme bölünmeyle sonuçlandı.
Bölünmenin akabinde bir sonraki seçimlerde 5 Yıldız Hareketi’nin varlık gösterip gösteremeyeceği tartışmaya açıldı.
Eski Başbakan ve Yaşayan İtalya partisi önderi Matteo Renzi, Di Maio’nun ayrılık kararı üzerine “5 Yıldız Hareketi 21 Haziran 2022’de öldü” dedi.
Luigi Di Maio da Salı akşamı yaptığı konuşmasında, 5 Yıldız Hareketi’nin “yarından itibaren artık parlamentodaki en büyük küme olmayacağını” vurguladı.
Mevcut parlamentodaki en büyük partinin bölünmesi, geniş iştirakli koalisyon hükümetinin akıbetiyle ilgili soru işaretleri de yaratıyor.
Eski Avrupa Merkez Bankası Lideri Mario Draghi, koronavirüs pandemisi ve pandeminin ekonomik tesirleriyle gayret gayesiyle geçen yıl Şubat ayında dışarıdan başbakan olarak atanmıştı.