İngiltere merkezli Financial Times (FT) gazetesi bugün başyazısını Türkiye-Rusya ilgilerine ayırdı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kazanmak istediği seçimler öncesi Rus sermayesini Türkiye’ye çekmek istediğini fakat Ankara’nın Moskova’yla yakın işbirliğinin, ABD’nin misillemesini tetikleyebileceği yorumu yapıldı.
Financial Times’ın başyazısı, Ukrayna krizinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan için bir fırsat yarattığı, Erdoğan’ın kıymetli bir devlet adamı olarak taraflar ortasında arabuluculuk yapabilmesine imkan sağladığı tespitiyle başlıyor. Gazete, Ukrayna ve Rusya ortasında varılan tahıl koridoru mutabakatındaki rolü nedeniyle Erdoğan’ın övgüyü hak ettiğini belirtiyor.
Başyazı şöyle devam ediyor: “Ancak Erdoğan, Moskova’yla kıymetli ekonomik bağları muhafazaya dikkat ediyor. Cuma günü Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’le yaptığı 4 saat süren ve samimi görünen görüşme, Batı başkentlerini kaygılandırıyor. Çünkü Erdoğan, Moskova’yla bağlarını derinleştiriyor. Üstelik NATO müttefikleri tam tersine yaparken ve Kremlin, Batı’nın yaptırımlarını bypass etmenin yollarını ararken.”
Financial Times, Türkiye’nin, ABD ve AB’nin, Ukrayna’yı işgali sonrası Rusya’ya uyguladığı yaptırımlara katılmadığını, Rusya’dan petrol ve gaz almaya devam ettiğini, hava alanını da ticari Rus uçaklarına açık tuttuğunu hatırlatıyor. “Erdoğan ve Putin’in Soçi’de tam olarak hangi mevzularda muahedeye vardıkları belirli değil” diyen gazete, görüşmesi sonrası yapılan iki açıklamayı hatırlatıyor.
Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, Türkiye ile Rusya ortasındaki doğal gaz ticareti ödemelerinde kısmen rubleye geçilmesi konusunda muahede sağlandığını açıklamıştı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da doğal gaz ödemelerinde ruble üzerinde mutabık kalındığını doğrulamış; Rus turistlerin Türkiye’de ödeme yapmasını kolaylaştıran kart sistemi Mir hakkında, “Şu anda bizim beş bankamız bunun üzerinden çalışmalarını sürdürüyor” demişti.
‘ELİNDEKİ KARTLARA FAZLA GÜVENİYOR OLABİLİR’
Financial Times’a nazaran Visa ve Mastercard’ın Rusya’daki operasyonlarını askıya aldığı bir periyotta Batılı ülkeler, Mir ilişkisinin, yaptırımların etkisiz kılınması için kullanılmasından telaşlı. “Gerçi şimdi bununla ilgili bir delil yok” diyen gazete, Erdoğan’ın Ukrayna istihbaratının sızdırdığı Rusya’nın bankacılık ve güç alanlarında daha derin işbirliği yapılmasına yönelik tekliflerini ise kabul ettiğini yazıyor. Bunun, Moskova’ya, Batı’nın yaptırımlarını aşmaya yardımcı olabileceğini ekleyerek…
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türkiye’de önümüzdeki yıl yapılacak seçimleri kazanmak istediğini, Türkiye’nin borç ve kur krizinin büyümesinin ise onun ekonomiyi makus yönetmesinden kaynaklandığını belirten Financial Times’ın başyazısı şu satırlarla noktalanıyor:
“NATO üyesi olmasına rağmen, Türkiye’nin yasal olarak, ABD ve AB’nin Rusya’ya uyguladığı yaptırımlara katılma mecburiliği yok. Yeniden de Moskova’yla ekonomik alakaların derinleştirilmesi, muhtemelen Batı’yla sürtüşmeye neden olacak. Bilhassa de, Türkiye, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelikleri konusunda ayak direrken…”
‘YENİ ABD YAPTIRIMLARI RİSKİ MEVCUT’
“Üst seviye bir yetkili, Erdoğan’ın Cuma günü sinyalini verdiği şeyleri yapması halinde, Batılı ülkelerin şirketlere ve bankalara Türkiye’den çekilme daveti yapabileceklerini söyledi. Fakat Türkiye gerek jeopolitik olarak gerekse de Batılı işletmeler için çok değerli bir ülke.”
“Avrupa, Ankara’nın, Suriye ve öteki ülkelerden gelen, ağırladığı 3,7 milyon mülteciyi kıtaya sürebileceğinin farkında. Bu ihtimal Avrupa’yı endişelendiriyor.”
“ABD daha evvel Türkiye’ye yönelik cezalandırıcı tedbirler almıştı. Örneğin Rus hava savunma sistemini satın aldığında…Ancak Türkiye’ye yönelik yeni Amerikan yaptırımları risk teşkil ediyor.”
“Böylesi bir yola başvurulması halinde, yaptırımlar o denli bir biçimde ayarlanmalı ki, Erdoğan gelişmeleri ülkesinde kamuoyunda istismar etmemeli. Fakat yeniden de bu yaptırımlar Türkiye’ye, Moskova’yla işbirliğinin yararlarını etkisiz kılacak ziyanlar verebilir.”
“Erdoğan, jeopolitik pokerinde dikkatli olmalı çünkü elindeki kartlara gereğinden fazla güveniyor olabilir.” (BBC Türkçe)